Obowiązek meldunkowy w hotelu
Hotele a obowiązek meldunkowy
wg stanu prawnego na dzień 28 grudnia 2013 roku

Adam JASIŃSKI
Do końca 2014 roku obowiązek meldunkowy będzie realizowany w trybie przepisów
ustawy z dnia z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach
osobistych (Dz. U. Dz.U. z 2006r, Nr 139, poz. 993 z późn. zm.; ost. zm.: Dz.U.
z 2012r., poz. 1407).
Z dniem 1 stycznia 2015 roku ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji
ludności i dowodach osobistych utraci moc i zastąpi ją nowa ustawa z dnia 6
sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010r., Nr 167, poz. 1131, zm.
Dz.U. z 2012r., poz. 1407), która w ogóle zniesie obowiązek meldunkowy, chyba,
że w 2014 roku przepisy tej ustawy zostaną po raz kolejny znowelizowane.
Na chwilę obecną osoba przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego
trwającego ponad 3 miesiące najpóźniej w 30. dniu, licząc od dnia przybycia do
tego miejsca. Jeżeli zatem gość w hotelu zamierza spędzić ponad 3 miesiące, to
jest obowiązany dokonać zameldowania na pobyt czasowy na ogólnych zasadach, a
więc w urzędzie gminy właściwym dla miejsca aktualnego pobytu.
Na mocy art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o
ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z
2012r., poz. 1407), który uchylił art. 13 ustawy z 1974 roku o ewidencji
ludności i dowodach osobistych, od dnia 31 grudnia 2012r zameldowania na
pobyt stały lub czasowy w zakładzie hotelarskim nie dokonuje się już u
kierownika tego zakładu lub upoważnionej przez niego osoby. Od końca roku 2012
hotele nie dokonują już obowiązków meldunkowych w rozumieniu ustawy o ewidencji
ludności….
Powyższe uregulowania nie pozbawiają hotelarzy prawa do prowadzenia własnej
„ewidencji gości”, jako stron umów cywilnoprawnych, jednak trzeba pamiętać, że
zbiory takich danych osobowych muszą odbywać się w zgodzie z przepisami ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. (Dz.U. z 2002r., Nr
101, poz. 926 j.t. z późn. zm.).
ARCHIWUM
Uzupełnienie. Zniesienie obowiązku meldunkowego i nowe dowody osobiste.
Adam JASIŃSKI
Z dniem 1 lipca 2011 r. wchodzi w życie ustawa z
dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010r. Nr 167, poz.
1131). MSWiA będzie personalizować nowe dowody osobiste. Dowód osobisty będzie
posiadał warstwę graficzną oraz warstwę elektroniczną. Dowód osobisty będzie
potwierdzał prawdziwość danych zawartych w warstwie graficznej, w tym przez
zapewnienie dostępu do tych danych zamieszczonych w warstwie elektronicznej.
Dostęp do danych zawartych w warstwie elektronicznej będzie możliwy dla
uprawnionych organów.
Warstwa graficzna dowodu osobistego zawierać będzie:
-
dane dotyczące osoby:
a) nazwisko,
b) imię (imiona),
c) nazwisko rodowe,
d) imiona rodziców,
e) datę i miejsce urodzenia,
f) płeć,
g) wizerunek twarzy,
h) numer PESEL,
i) obywatelstwo;
-
dane dotyczące dowodu osobistego:
a) serię i numer dowodu osobistego,
b) datę wydania,
c) datę ważności,
d) oznaczenie organu wydającego dowód osobisty.
Natomiast warstwa elektroniczna dowodu osobistego zawierać
będzie:
-
dane zamieszczone w warstwie graficznej dowodu osobistego
zapisane w formie elektronicznej wraz z danymi je uwierzytelniającymi;
-
dane służące do składania informacji uwierzytelniającej
weryfikowane za pomocą certyfikatu dowodu osobistego, dane służące do składania
podpisu osobistego weryfikowane za pomocą certyfikatu podpisu osobistego oraz
dane służące do dokonania ograniczonej identyfikacji weryfikowane za pomocą
certyfikatu ograniczonej identyfikacji;
-
przestrzeń umożliwiającą zamieszczenie certyfikatu
kwalifikowanego wraz z danymi służącymi do składania bezpiecznego podpisu
elektronicznego na podstawie ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie
elektronicznym;
-
przestrzeń na zamieszczenie danych służących do wykorzystania
dowodu osobistego jako karty ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu ustawy z
dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.).
Warstwa elektroniczna dowodu osobistego będzie niemożliwa do
skopiowania.
Nowe wzory dowodów nie będą zawierać adresu miejsca
zamieszkania. Dowód będzie mógł być wykorzystywany do składania
certyfikowanego podpisu elektronicznego.
Wniosek o wydanie dowodu osobistego będzie zawierał zamiast
adresu miejsca zamieszkania adres do korespondencji / opcjonalnie adres poczty
elektronicznej lub numer telefonu.
Dowody osobiste wydane przed dniem 1 lipca 2011 r. zachowają
ważność do upływu terminów w nich określonych. Adres miejsca zameldowania
zamieszczony w dowodzie osobistym wydanym na podstawie przepisów starej ustawy
- z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, od
dnia 1 lipca 2011 r formalnie nie będzie już potwierdzał adresu miejsca
zameldowania.
Od dnia 1 stycznia 2014 roku nastąpi zniesienie
obowiązku meldunkowego.
Ustawa z 24 września 2010r o ewidencji ludności (Dz.U.
Nr 217, poz. 1427 z późn. zm.), która zgodnie z nowelizacją z 15.12.2011 r. Dz.U. z 2011 nr 288 wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.(było 1 sierpnia 2011r) utrzymuje obowiązek
meldunkowy jedynie do dnia 1 stycznia 2014r. Z dniem 1 stycznia 2014r
ustawa ta znosi obowiązek meldunkowy. Należy się spodziewać, że w związku z tym
do tego momentu, to jest do 1 stycznia 2014r zmianie dostosowawczej ulegnie
wiele przepisów.
Należy zwrócić uwagę, że zameldowanie się osoby pod konkretnym
adresem ma jedynie walor administracyjno - deklaratoryjny (potwierdzający fakt,
że osoba tam przebywa). Nie powinno to mieć większego znaczenia, bowiem inne
dokumenty, w tym prawo jazdy, nadal będą zawierały adres zamieszkania. Od 1
stycznia 2014r hotel nie będzie prowadził ewidencji meldunkowej.
[14.03.2011]
* * *
Obowiązek meldunkowy w hotelu wg stanu prawnego na dzień 20
lutego 2010 r. 1)
Adam JASIŃSKI
Problematyka meldunkowa uregulowana została w ustawie z dnia 10 kwietnia
1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (j.t .Dz.U. z 2006 r., Nr
139, poz. 993, ost. zm. Dz. U. z 2009 r., Nr 39, poz. 306).
Zgodnie z art. 10 ust. 2 tej ustawy osoba, która przybywa do zakładu
hotelarskiego albo do zakładu udzielającego pomieszczenia w związku z pracą,
nauką, leczeniem się lub opieką społeczną, jest obowiązana zameldować się na
pobyt stały lub czasowy przed upływem 24 godzin od chwili przybycia.
Art. 13 ustawy stanowi, że zameldowanie na pobyt stały lub
czasowy w zakładzie hotelarskim, w zakładzie udzielającym pomieszczenia w
związku z pracą, nauką, leczeniem się lub opieką społeczną dokonuje się u
kierownika zakładu lub upoważnionej przez niego osoby.
Z treści art. 9 ustawy wynika, że gość przy dopełnianiu
obowiązku meldunkowego jest obowiązany przedstawić w recepcji swój dowód
osobisty, a w uzasadnionych przypadkach - inny dokument pozwalający na
ustalenie tożsamości.
Art. 18 ustawy ma podobną konstrukcję do art. 10 i stanowi,
że osoba, która przybywa do domu wczasowego lub wypoczynkowego, pensjonatu,
hotelu, motelu, domu wycieczkowego, pokoju gościnnego, schroniska, campingu lub
na strzeżone pole biwakowe albo do innego podobnego zakładu, jest obowiązana
zameldować się na pobyt czasowy przed upływem 24 godzin od chwili przybycia.
Także i w tych miejscach zameldowania dokonuje się u kierownika zakładu lub
upoważnionej przez niego osoby. W praktyce poprzez upoważnioną przez kierownika
osobę należy najczęściej rozumieć pracowników recepcji hotelowej.
Jeżeli chodzi o uczestników wycieczek organizowanych przez
instytucje państwowe lub społeczne, związki zawodowe albo inne organizacje
społeczne, to ustawa w art. 20 stanowi, że dokonują oni zameldowania się na
pobyt czasowy za pośrednictwem kierownika wycieczki, który jest obowiązany z
chwilą przybycia do zakładu hotelarskiego zgłosić pobyt wycieczki kierownikowi
zakładu lub pracownikowi upoważnionemu do przyjmowania zgłoszeń, przedstawiając
listę uczestników oraz dowód upoważniający go do kierowania wycieczką. Ustawa
nie precyzuje co należy rozumieć poprzez listę uczestników; niewątpliwie muszą
na niej być imiona i nazwiska gości. W praktyce postulować wypada aby znalazły
się tam wszystkie dane wymienione w art. 44b ust. 1. Ten sposób zameldowania
dotyczy także wszelkich wycieczek zagranicznych, z tym, że kierownik takiej
wycieczki jest obowiązany przedstawić ponadto dokumenty uprawniające
cudzoziemców do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 25
ustawy). Zasada ta dotyczy także zagranicznych gości przybywających
indywidualnie (§ 20 rozporządzenia). Tu trzeba nadmienić, że postanowienia art.
25 ustawy w tym zakresie (wymogu przedłożenia dokumentów uprawniających
cudzoziemców do pobytu na terytorium RP) obecnie nie dotyczą obywateli Unii
Europejskiej, bowiem zgodnie z traktatem wszyscy obywatele UE maja prawo do
przemieszczania się bez konieczności posiadania wiz i zezwoleń, osiedlania się,
podejmowania działalności gospodarczej i pracy w dowolnym kraju Wspólnoty.
Obywatele jednego państwa UE podejmujący pracę lub inną działalność ekonomiczną
w innym państwie UE muszą być traktowani przez to państwo w taki sam sposób, w
jaki to państwo traktuje swoich obywateli, bez jakiejkolwiek dyskryminacji.
Ustawa w art. 44b ust. 1 stanowi, że zbiór danych osób
przebywających w obiektach hotelarskich2)
należy prowadzić w formie tradycyjnej książki zameldowań lub w systemie
informatycznym.
W zbiorze tym powinny znajdować się następujące dane
osobowe:
-
nazwisko i imię;
-
imiona rodziców;
-
datę i miejsce urodzenia;
-
adres miejsca pobytu stałego;
-
datę przybycia i zamierzony czas trwania pobytu;
-
oznaczenie dowodu osobistego lub innego dokumentu
stwierdzającego tożsamość, a w tym numer i serię, datę jego wydania, datę
ważności oraz oznaczenie organu, który go wydał.
Z przepisu tego wynika zatem, że hotel jest obowiązany
powyższe dane gościa posiadać. W praktyce mogą tu pojawić się pewne problemy,
szczególnie wówczas, gdy do obsługi gości w recepcji wyznaczono
niewystarczającą ilość pracowników i dopełnienie powyższych formalności
znacznie wydłuża czas oczekiwania gości. Wydaje się, że nie ma przeszkód ku
temu, by gość osobiście wypełniał kartę wpisując wszystkie powyższe dane, zaś
obsługa weryfikowała z dowodem jedynie te najważniejsze, co znacznie skróci
czas oczekiwania.
Szczegółowy tryb czynności meldunkowych określono w akcie
wykonawczym do ustawy, którym jest rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie zgłaszania i przyjmowania
danych niezbędnych do zameldowania i wymeldowania oraz prowadzenia ewidencji
ludności i ewidencji wydanych i utraconych dowodów osobistych (Dz.U.z 2002 r.,
Nr 236, poz. 1999, sprost. Dz. U. z 2003 r., Nr 38, poz. 333).
Warto wspomnieć, że w przypadku, gdy pobyt gościa w hotelu
lub podobnym zakładzie3) będzie
przekraczał 2 miesiące, to zgodnie z § 7 rozporządzenia hotel (kierownik) ma
obowiązek dopełnić dodatkowych formalności w organie gminy, zgłaszając dane, o
których mowa w art. 44b ust. 2 ustawy.
Wymeldowania z hotelu dokonuje się co do zasady ustnie.
Zatrzymanie cudzego dowodu osobistego
Art. 55 ust. 1 ustawy stanowi, że ten kto zatrzymuje cudzy dowód osobisty
popełnia wykroczenie i podlega karze ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo
karze grzywny do 5000 zł.
Temu zakazowi warto poświęcić kilka słów. Pierwotnie przepis
ten miał inne brzmienie i dotyczył tylko zatrzymania dokumentu stwierdzającego
tożsamość przy przyjmowaniu do pracy lub jako zabezpieczenie wykonania
świadczenia. Niewątpliwie nie jest zatrzymaniem cudzego dowodu osobistego
krótkotrwałe jego „przejęcie”, zmierzające do wykonania obowiązku prawnego – np.
dopełnienia formalności meldunkowych. Żaden przepis prawny nie definiuje
pojęcia „zatrzymania” dowodu osobistego, to jednak za takie uznać należy
przetrzymywanie tego dokumentu w procesie hotelowego zameldowania ponad
czasookres konieczny do dokonania meldunku i wbrew woli osoby na którą dowód
został wystawiony.
Gość może dobrowolnie pozostawić dowód osobisty w recepcji w
celu dokonania formalności meldunkowych, a sam udać się np. do pokoju lub do wc,
lecz po dokonaniu formalności obsługa na jego żądanie ma obowiązek dokument ten
niezwłocznie mu zwrócić. Nie ma również wykroczenia w sytuacji, gdy gość
pozostawił dobrowolnie dokument w recepcji w celach meldunkowych i pomimo
upływu czasu nie zgłasza się po jego odbiór (nie ma tu mowy o zatrzymaniu, jest
natomiast przechowywanie pozostawionego dokumentu).
Wykroczenie będzie miało miejsce np. wówczas, gdy obsługa
hotelu zatrzyma dowód w celu zabezpieczenia roszczeń (np. do momentu opłacenia
rachunku), bowiem tego czynić nie wolno4).
Określenie „zatrzymuje” oznacza zatem w tym przypadku taki stan, w którym
przetrzymywanie dowodu odbywa się poza czas konieczny do dokonania meldunku i z
woli obsługi.
Niedopełnienie obowiązku meldunkowego
Zgodnie z art. 147. § 1 Kodeksu wykroczeń, kto nie dopełni
ciążącego na nim obowiązku meldunkowego, podlega karze ograniczenia wolności
(do 3 miesięcy), grzywny (do 5000zł) albo karze nagany. Z kolei § 2 tego
artykułu stanowi, że kto, będąc do tego obowiązany, nie zawiadamia właściwego
organu o niedopełnieniu przez inną osobę ciążącego na niej obowiązku
meldunkowego, podlega karze grzywny (do 5000zł) albo karze nagany.
Z uwagi na fakt, iż art. 9 ustawy zobowiązuje gościa do
przedstawienia w recepcji swojego dowodu osobistego, nieprzedstawienie tego
dokumentu powinno skutkować odmową zameldowania a tym samym i wynajęcia pokoju.
Jeżeli natomiast gość już pokojem dysponuje i odmawia przedłożenia w recepcji
swojego dokumentu, to po upływie 24 godzin od chwili przybycia do hotelu staje
się sprawcą wykroczenia z art. 147 k. w. Skoro bowiem przedłożenie dowodu
osobistego jest jednym z elementów koniecznych do skutecznego zameldowania się,
to odmowa przedłożenia dowodu skutkuje niedopełnieniem obowiązku meldunkowego,
chociażby gość osobiście wypełnił kartę podając w niej swoje dane.
_______
1) Aktualnie w parlamencie prowadzone są prace nad nową ustawą w tym zakresie,
która najprawdopodobniej wejdzie w życie jeszcze w 2010 roku i wprowadzi w
kwestii meldunków rewolucyjne zmiany.
2) chodzi o obiekty o których mowa w art. 13, art. 18 ust. 1
i art. 20 ustawy
3) dotyczy to w szczególności zakładu hotelarskiego, zakładu
udzielającego pomieszczenia w związku z pracą, nauką, leczeniem się lub opieką
społeczną, domu wczasowego lub wypoczynkowego, pensjonatu, motelu, domu
wycieczkowego, pokoju gościnnego, schroniska, campingu, strzeżonego pola
biwakowego albo innego zakładu o podobnym profilu
4) W tego typu przypadkach można natomiast skorzystać z
możliwości jakie daje art. 850 kodeksu cywilnego: „ Dla zabezpieczenia
należności za mieszkanie, utrzymanie i usługi dostarczone osobie korzystającej
z usług hotelu lub podobnego zakładu, jak również dla zabezpieczenia roszczenia
o zwrot wydatków dla tej osoby poniesionych przysługuje utrzymującemu zarobkowo
hotel lub podobny zakład ustawowe prawo zastawu na rzeczach wniesionych. Prawo
to podlega przepisom o ustawowym prawie zastawu wynajmującego”.
* * *
Autor jest prawnikiem, aktualnie zatrudnionym na etacie radcy w Komendzie
Głównej Policji
[20.02.2010]
[hotelarze.pl -
01.01.2014] |