Komisja Gospodarki, obradująca pod przewodnictwem posłów: Artura Zawiszy (PiS) oraz Leonarda Krasulskiego (PiS), zrealizowała następujący porządek dzienny:

- informacja na temat uproszczenia procedur związanych z wykorzystaniem środków unijnych
  oraz ocena stopnia wykorzystania środków unijnych na rozwój turystyki,

- wybór składu osobowego podkomisji stałej do spraw rozwoju i promocji turystyki.

W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z podsekretarzem stanu Jerzym Kwiecińskim, Ministerstwa Gospodarki z sekretarzem stanu Pawłem Poncyljuszem oraz Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z prezesem Mirosławem Markiem.

Poseł Artur Zawisza (PiS):
Otwieram posiedzenie Komisji. Punkt pierwszy porządku dziennego składa się w zasadzie z dwu tematów. Rozmawiać będziemy na temat uproszczenia procedur po to, aby można było lepiej wykorzystać środki unijne oraz na temat dotychczasowego wykorzystanie środków z tego źródła na rozwój turystyki. Dzisiejsze posiedzenie zostało zaplanowane przed kilkoma miesiącami, kiedy to chcieliśmy zawrzeć w półrocznym planie prac Komisji możliwie jak najwięcej zgłoszonych tematów. Stąd wziął się ten dwuczłonowy temat, ale przede wszystkim chcemy zająć się kwestią uproszczenia procedur związanych z wykorzystaniem środków unijnych. W tej sprawie informacje przedstawią pan minister Jerzy Kwieciński oraz pan prezes Mirosław Marek.
Jednocześnie, ze względu na zainteresowanie Komisji Gospodarki branżą turystyczną, chcielibyśmy zająć się, tym razem w sposób bardziej szczegółowy, oceną stopnia wykorzystania środków unijnych na rozwój turystyki. Tak się złożyło, że ten temat współgra z drugim punktem porządku dziennego, bowiem otrzymaliśmy zgodę Prezydium Sejmu na powołanie trzeciej stałej podkomisji, a mianowicie podkomisji do spraw rozwoju i promocji turystyki. Taki postulat zgłaszały od dłuższego czasu środowiska pozarządowe, m.in. Polska Izba Turystyki. Został on podjęty przez niektórych członków Komisji i dlatego zwróciliśmy się do Prezydium Sejmu ze stosownym wnioskiem.
Proszę o zabranie głosu pana ministra Jerzego Kwiecińskiego. Będziemy oczekiwali wiążącej informacji o podjętych już oraz toczących się pracach nad uproszczeniem procedur związanych z wykorzystaniem środków unijnych. Wiele informacji na ten temat dotarło do nas za pośrednictwem mediów – powiedzmy w ramach demokracji medialnej, ale gdybyśmy chcieli polegać tylko na tych informacjach, to prawdopodobnie nie mielibyśmy pełnego obrazu modyfikacji tych procedur.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego Jerzy Kwieciński:
Dziękujemy za zaproszenie na dzisiejsze posiedzenie Komisji oraz za danie nam możliwości przedstawienia tego, co rząd dotychczas zrobił w tym obszarze i co zamierza zrobić w najbliższych miesiącach.
Program naprawczy, którego realizacja powinna zwiększyć absorpcję funduszy unijnych, był przygotowany zaraz po ukonstytuowaniu się obecnego rządu. Formalnie został on przyjęty przez Radę Ministrów 6 grudnia 2005 r., ale już wcześniej były prowadzone tzw. akcje doraźne mające na celu zwiększenie wydatkowania środków z funduszy unijnych. Udało się to zrobić w znacznym stopniu, bowiem zwiększone w trakcie dwu miesięcy ubiegłego roku płatności wynosiły ponad 200 proc. Jednak wówczas uproszczenie procedur dokonywane było tylko w ramach struktur rządowych. Tymczasem po to, aby można było zrealizować główne kierunki, wytyczone w dokumencie rządowym „Program naprawczy zwiększający absorpcję funduszy strukturalnych w ramach NPR 2004-2006”, konieczne jest uchwalenie trzech ustaw nowelizujących następujące ustawy:
- ustawy o Narodowym Planie Rozwoju, której projekt już został skierowany do laski marszałkowskiej
- ustawy - Prawo zamówień publicznych; prace w parlamencie nad projektem tej ustawy dobiegają już końca,
- ustawy o finansach publicznych.
Na tym forum nie muszę omawiać proponowanych zmiany w ustawie - Prawo zamówień publicznych, ponieważ członkowie Komisji Gospodarki uczestniczyli w pracach nad przedłożeniem rządowym. Warto jednak podkreślić, że znowelizowana ustawa będzie miała kluczowe znaczenie dla uproszczenia procedur przetargowych. Z informacji przekazywanych nam przez beneficjantów funduszy strukturalnych wynika, że obecnie obowiązująca ustawa - Prawo zamówień publicznych nastręczała wiele problemów, zwłaszcza wtedy, gdy przedmiotem zamówień były roboty związane z realizacją planów infrastrukturalnych.
Celem nowelizacji ustawy o Narodowym Planie Rozwoju jest: uelastycznienie systemu wdrażania funduszy strukturalnych, które m.in. będzie polegało na ograniczeniu liczby aktów prawnych niższego rzędu. Obecnie procesy wdrażania funduszy unijnych reguluje około 100 rozporządzeń o różnym stopniu szczegółowości i np. niektóre z nich zawierają wzory wniosków, sprawozdań itp. dokumentów. Zamierzamy usunąć z systemu prawego większość tych rozporządzeń.
Nowelizacja tej ustawy ma także doprowadzić do uproszczenia systemu sprawozdawczości sporządzanej przez instytucje, które zajmują się wdrażaniem funduszy unijnych oraz sprawozdawczości ich beneficjantów. Chcemy jeszcze uporządkować system kontroli oraz rolę poszczególnych instytucji, które uczestniczą we wdrażaniu funduszy, bowiem stwierdziliśmy, iż wiele czynności jest powtarzanych na poszczególnych szczeblach administracji rządowej i samorządowej.
Chodzi także o to, aby okres obowiązywania ustawy o Narodowym Planie Rozwoju odnieść do okresu programowania na lata 2004-2006.
Trzecim ważnym zadaniem jest nowelizacja ustawy o finansach publicznych, która dotyczyłaby nowej perspektywy finansowej na lata 2007-2013 - posługuję się nomenklaturą Unii Europejskiej, ale gdyby znowelizowana ustawa weszła w życie zgodnie z przewidzianym terminem, czyli z dniem 1 stycznia 2007 r., to objęłaby także obecną perspektywę finansową. Jedna z głównych planowanych zmian polega na włączeniu rozliczeń pomiędzy Unią Europejską a Polską do budżetu państwa. W zasadzie wszystkie kraje, które korzystają z funduszy strukturalnych, włączają przydzielone im środki do własnych budżetów. Niestety, Polska nie stosuje tego rozwiązania, co powoduje wiele perturbacji.
W ramach nowelizacji tej ustawy zostaną zmienione regulacje dotyczące programów wieloletnich. Chcemy, aby programy współfinasowane z funduszy unijnych miały status programów wieloletnich, bowiem umożliwi to jednostkom sektora finansów publicznych zaciąganie także wieloletnich zobowiązań. Inne ważne planowane zmiany ustawy o finansach publicznych to: ograniczenie znaczenia rezerw celowych na rzecz rezerwy ogólnej budżetu oraz modyfikacja klasyfikacji wydatków budżetu państwa.
Mogę poinformować, że prace nad projektem nowelizacji ustawy o finansach publicznych są już na ukończeniu.
Poprzednio wspomniałem o zmianach doraźnych. Te, które zostały wprowadzone do systemu finansowania programów operacyjnych, ułatwiają pozyskiwanie środków krajowych na współfinansowanie realizacji tych programów. Służy temu np. zaplanowanie na rok 2006 części środków na współfinansowanie krajowe bezpośrednio w budżetach ministrów odpowiedzialnych za poszczególne działania w ramach programów operacyjnych. Pozostała część środków jest ujęta w rezerwie celowej, a za jej podział odpowiedzialny jest minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.
 Poza tym odstąpiliśmy od stosowania przez beneficjantów funduszy strukturalnych uproszczonej procedury zamówień publicznych, przyjętej przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów w kwietniu 2004 r. Była ona uciążliwa szczególnie dla przedsiębiorców.
Obecnie prowadzone są prace nad:
- aktami prawnymi regulującymi system sprawozdawczości funduszy strukturalnych i m.in. jest przewidziane wydłużeniu z 3 do 6 miesięcy okresu sprawozdawczego,
- systemem informatycznym dla obecnej perspektywy finansowej (SIMIK); spodziewamy się, że po przeprowadzeniu audytu systemu SIMIK uzyskamy informacje umożliwiające jego uproszczenie i zastosowanie dla perspektywy finansowej w okresie 2007-2013.
Powołaliśmy zespoły robocze w odniesieniu do wszystkich programów operacyjnych. W skład tych zespołów wchodzą przedstawiciele instytucji zajmujących się wdrażaniem tych programów oraz beneficjanci. Podjęli oni działania mające na celu usprawnienie i uproszczenie procedur związanych z ubieganiem się o dofinansowanie projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych. Wykaz uproszczeń, będących efektem działań tych zespołów, znajduje się w załączniku nr 1. Zwrócę uwagę na niektóre z nich.
Zmiany poczynione w ramach „Zintegrowanego programu operacyjnego rozwoju regionalnego” miały na celu usprawnienie procesu weryfikacji wniosków o płatność, składanych przez instytucje pośredniczące do instytucji zarządzających funduszami. Efektem tych zmian jest skrócenie z sześciu do trzech tygodni procedury sporządzania takich zbiorczych. wniosków i lepsze ich przygotowanie. Szczegółowe zmiany polegają na:
- wprowadzeniu metodologii, opartej na stopniu ryzyka, doboru próby przy weryfikacji wydatków ujętych w tabelach finansowych, podczas gdy dotychczas przedmiotem weryfikacji była każda pozycja wydatków,
- stworzeniu możliwości zastąpienia kopii faktur, jako załączników do wniosku o płatność, wykazem faktur lub innych dokumentów o równej wartości dowodowej,
- stworzeniu możliwości dokonywania korekt oczywistych błędów rachunkowych we wnioskach, natomiast poprzednio w takich przepadkach były one odsyłane do tych instytucji, które je sporządziły.
Zadbano także o prawidłowe wypełnianie przez instytucje pośredniczące wniosków o płatność i w tym celu ich wzory zostały uproszczone oraz opracowano szczegółową instrukcję wypełniania wniosków.
Zapewne napotkali państwo w prasie określenie „działanie 2.2”. Jest to działanie dotyczące wyrównywania szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne. Wprowadziliśmy uproszczony system przekazywania stypendiów, polegający na zastąpieniu obowiązku przedstawiania faktur na rzecz zaświadczenia o uczestnictwie ucznia w zajęciach szkolnych.
W odniesieniu do programu operacyjnego „Rozwój zasobów ludzkich 2004-2006” rozpoczęto prace nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie wzoru wniosku i wzoru umowy o dofinansowanie realizacji projektu oraz o trybu składania wniosku. Celem nowelizacji jest uproszczenie wzorów tych dokumentów oraz liczby załączników dołączanych do wniosku o dofinansowanie.
Istotne zmiany w zakresie umów o dofinansowanie, polegają na:
- obniżeniu progu rozliczenia otrzymanych środków, który umożliwia beneficjantowi otrzymanie kolejnej transzy,
- umożliwieniu instytucji wdrażającej złagodzenie wymogów dotyczących dodatkowych zabezpieczeń, co ułatwia beneficjantom dostęp do środków finansowych,
- usprawnieniu procesu dokonywania zmian w projektach.
Także w tym przypadku zamierzamy uprościć proces weryfikacji wniosków o płatność. Ta czynność będzie dokonywana na podstawie dobranej próby danych z dokumentów księgowych, będących załącznikami do wniosków, podczas gdy dotychczas te dokumenty były weryfikowane w całości.
Poszczególne programy wchodzące w zakres Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL są finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Usprawniliśmy system składania wniosków o płatność, m.in. ograniczając liczbę dokumentów dołączanych do wniosku i wprowadzając wstępną weryfikację oraz weryfikację cząstkowych wniosków.
W ramach programu „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw” uprościliśmy formularze wniosków o dofinansowanie realizacji projektu oraz zmniejszyliśmy liczbę załączników dołączanych do wniosków. Sadzę, że za chwilę pan prezes Mirosław Marek powie państwu więcej na temat uproszczeń procedur, które są korzystne dla przedsiębiorców.
W przypadku Funduszu Spójności uprościliśmy system sprawozdawczości, odchodząc od comiesięcznych sprawozdań na rzecz składanych wraz z wnioskiem o płatność, a jeśli beneficjant nie zamierza składać takiego wniosku, to sprawozdania są składane co 3 miesiące.
Chcę podkreślić, że proces upraszczania procedur, w ramach poszczególnych programów operacyjnych, będzie trwał dopóty, dopóki będziemy wiedzieli, że jeszcze jest możliwe poprawienie któregoś z etapów finansowania realizacji projektów. Jesteśmy otwarci na propozycje uproszczeń zgłaszane przez wspomniane przeze mnie zespoły robocze, na propozycje otrzymane od beneficjantów środków unijnych oraz od osób i instytucji zainteresowanych uzyskaniem takiego wsparcia finansowego dla realizacji swoich projektów.
Jeszcze raz przypomnę, iż główną podstawą dla dalszych uproszczeń będą stanowić znowelizowane trzy ustawy. Zakładam, że w niedługim czasie będzie obowiązywała znowelizowana ustawa - Prawo zamówień publicznych. Bardzo prosimy o wsparcie dla złożonego do laski marszałkowskiej rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Planie Rozwoju. Istotne znaczenie dla uproszczeń o charakterze systemowym będzie miała także nowelizacja ustawy o finansach publicznych.
Korzystając z tego, że jestem przy głosie, pozwolę sobie przedstawić informacje o współfinansowaniu ze środków unijnych projektów dotyczących rozwoju turystyki. W obecnej perspektywie finansowej nie ma odrębnego programu operacyjnego ukierunkowanego na tę dziedzinę gospodarki, ani też rozwój turystki nie jest potraktowany jako jedno z działań w ramach sektorowych programów operacyjnych. Jedynie „Zintegrowany program operacyjny rozwoju regionalnego” zawiera działanie 1.4, w którym są przewidziane środki zarówno na rozwój turystyki jak na rozwój kultury. Niemniej jednak realizacja projektów w obszarze turystyki może być jeszcze współfinansowana w ramach tzw. działań lokalnych, tj. działań oznaczonych jako: 3.1 - Obszary wiejskie, 3.2 - Obszary podległe restrukturyzacji, 3.3 - Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe, w tym poddziałanie 3.3.1 - Rewitalizacja obszarów wiejskich oraz 3.3.2 - Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych i powojskowych.
Także inne programy operacyjne stwarzają możliwości współfinansowania realizacji projektów dotyczących rozwoju turystyki. W ramach programu „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw” przedsiębiorcy z sektora turystycznego mogą strać się o wsparcie finansowe korzystając ze wszystkich działań drugiego priorytetu, tj. z działania 2.1, poddziałania 2.2.1 - Wsparcie dla przedsiębiorców dokonujących nowych inwestycji oraz z poddziałania 2.2.2 - Wsparcie w zakresie internacjonalizacji przedsiębiorstw, z działania 2.3 - Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje oraz z działania 2.4 - Wsparcie dla inwestycji w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska.
Program operacyjny „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” zawiera jedno działanie, w ramach którego przedsiębiorcy mogą starać się o dofinansowanie ich projektów dotyczących turystyki. Jest to działanie 2.4 - Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodu.
Można jeszcze realizować projekty z zakresu turystyki w ramach siedmiu programów „Inicjatywy wspólnotowej Interreg IIIA” i np. w programie Polska (województwo dolnośląskie) - Saksonia jest przewidziane działanie o nazwie „Poprawa możliwości rozwoju turystyki w celu stworzenia transgranicznego obszaru ruchu turystycznego i wypoczynku”.
Z bazy danych, zebranych na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, wynika, iż na koniec 2005 r. było ponad 400 projektów dotyczących rozwoju turystyki, objętych umowami współfinansowania z funduszy strukturalnych. Łączna wartość tych projektów wyniosła ponad 1 mld zł, a w tej kwocie mieści się 578 mln zł dofinansowania z funduszy strukturalnych. Sądzę, że obecnie liczba projektów wzrosła do około 500.
Najwięcej, bo ponad 280 projektów z zakresu turystyki, jest współfinansowanych (12,6 mln zł) ze środków przewidzianych w programie operacyjnym „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwoju obszarów wiejskich”, działanie 2.4 - Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów. W ramach tego działania można realizować projekty z zakresu m.in. agroturystyki oraz usług mających związek z turystyką i wypoczynkiem.
Pod względem wysokości współfinansowania na plan pierwszy wysuwają się projekty realizowane w ramach „Zintegrowanego programu operacyjnego rozwoju regionalnego”. Na ponad 110 projektów przeznaczono z funduszy strukturalnych około 560 mln zł. Według danych na koniec 2005 r., 58 projektów przypada na działanie 1.4 - Rozwój turystyki i kultury. Obecnie ich liczba wzrosła do 70. W ramach tego działania można ubiegać się o dofinansowanie realizacji projektów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej, gastronomicznej oraz infrastruktury służącej rozwojowi aktywnych form turystyki.
Stosunkowo niewielka liczba projektów uzyskała dofinansowanie w ramach programu operacyjnego „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw” (7 projektów na kwotę 51 tys. zł) oraz w ramach programów Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG (5 projektów na kwotę 5,7 mln zł).
Z analizy liczby projektów z zakresu turystyki, w podziale na województwa, wynika, iż wsparcie z funduszy strukturalnych uzyskało najwięcej projektów realizowanych na terytorium woj. podkarpackiego i lubelskiego, natomiast najmniejsza liczba projektów przypada na woj. lubuskie, opolskie i łódzkie.
Relatywnie większa ilość środków zostanie skierowana do regionów w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2007-2013. Przewidziany jest jeden specjalny priorytet pt. „Turystyka”, z którego będą mogły korzystać regiony ubiegające się o dofinansowanie projektów z zakresu turystyki. W nowej strategii rozwoju kraju do 2013 r. chcemy położyć nacisk na rozwój sfery usług, w tym usług turystycznych.

Poseł Artur Zawisza (PiS):
Dziękuję panu ministrowi za przedstawienie informacji w sposób rzeczowy i zwięzły - informacji dobrych, gdyż z pierwszej części pana wystąpienia wynika, że o wiele łatwiej i szybciej będzie można korzystać z funduszy strukturalnych. Jeśli zaś chodzi o specyficzną problematykę turystyczną, to dzisiaj skupimy się na niej nieco bardziej. Temat jest interdyscyplinarny i stąd liczna reprezentacja rządu.
Zwracam się do pana ministra Pawła Polcyljusza. Czy pan chce zabrać głos przed panem prezesem Mirosławem Markiem, czy w innej kolejności?

Sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Paweł Poncyljusz:
Zastępuję pana ministra Marcina Korolca, który rozchorował się i dlatego nie mógł przybyć na dzisiejsze posiedzenie Komisji. Pozwolę sobie odczytać treść materiału, który pan minister zamierzał przedstawić.
„Przedstawiony w informacji stan wykorzystania funduszy strukturalnych na turystykę w ramach Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2005 jest stanem na marzec 2005 r. i z pewnością ulegnie zmianie. Ocena i wybór projektów, złożonych przez wnioskodawców ubiegających się o wsparcie finansowe trwać będzie do końca tego roku, a zatem pełna i kompleksowa ocena stopnia wykorzystania środków unijnych na rozwój turystyki będzie mogła nastąpić najwcześniej w pierwszym kwartale 2007 r. Obecnie możliwa jest jedynie wstępna ocena, oparta na aktualnie dostępnych zestawieniach i listach wybranych do wsparcia projektów.”.
Pan minister Jerzy Kwieciński już wspomniał, że projekty dotyczące turystyki mogły być adresowane do trzech sektorowych programów operacyjnych oraz do „Zintegrowanego programu operacyjnego rozwoju regionalnego”. Prezentowany przeze mnie materiał zawiera szczegółowe informacje o możliwościach stworzonych przez te programy.
„1. Zintegrowany program operacyjny rozwoju regionalnego.
A. Działanie 1.4.
W związku z koniecznością przeprowadzenia przez Komisję Europejską notyfikacji programu pomocy na wspieranie inwestycji w dziedzinie turystyki, proces naboru, oceny i wyboru projektów do działania 1.4 (także do działań 3.1, 3.2 i 3.3) uległ przesunięciu w czasie i rozpoczął się dopiero w drugim półroczu 2005 r. W efekcie projekty dotyczące turystyki miały dużo gorszy start niż pozostałe kategorie projektów, zwłaszcza w porównaniu z projektami z zakresu kultury, które są współfinansowane z tej samej puli środków. Tak stało się np. w województwie kujawsko-pomorskim i podkarpackim, w których limity środków na działanie 1.4 zostały wyczerpane na projekty dotyczące rozwoju kultury i w związku z tym nie było możliwe przeprowadzenie naboru projektów mających związek z rozwojem turystyki.
Ponadto, rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie udzielenia pomocy de minimis na wspieranie projektów promocyjnych w dziedzinie turystyki ukazało się 17 listopada 2004 r., a dopiero w grudniu 2004 r. zostały obniżone zbyt wysokie progi dla tych projektów, z 500 tys. euro do 100 tys. euro.
W ramach działania 1.4 średnia liczba projektów, przypadająca na jedno województwo, wynosi 4, przy czym najwięcej, po 7 projektów jest realizowanych w woj. świętokrzyskim i wielkopolskim, a najmniej w woj. lubelskim - 1 projekt. Wart podkreślenia jest fakt, iż w przypadku niektórych województw liczba pozytywnie rozpatrzonych wniosków o dofinansowanie projektów była znacznie większa od liczby projektów realizowanych. Zarządy województw, mając ograniczone środki na własny wkład finansowy, musiały dokonać selekcji i priorytetyzacji wszystkich projektów, kierując się największymi potrzebami danego województwa.
Jednak ta niezbyt duża liczba projektów nie powinna być powodem do zmartwienia. W większości przypadków wybrane projekty, to duże inwestycje infrastrukturalne, których wartość wynosi od kilku do kilkudziesięciu milionów złotych. Są to na ogół nakłady na restaurację i rewaloryzację zabytków w regionach oraz na ich modernizację i adaptację na cele hotelarsko-konferencyjne.
Działanie 1.4 jest nastawione w dużej mierze na wsparcie wielkich regionalnych przedsięwzięć turystycznych i kulturowych, których regiony nie mogłyby samodzielnie zrealizować. Dlatego nie dziwi fakt, iż tylko kilka takich projektów zostało wybranych do dofinansowania że środków unijnych. Ponadto, zgodnie z zasadami unijnymi, każdy projekt musi mieć współfinansowanie krajowe, a województw nie było stać na poniesienie części kosztów realizacji większej liczby projektów. Niepokoi jedynie fakt, iż znacząca liczba realizowanych projektów, w granicach 70-80 proc., ma charakter kulturowy, chociaż działanie 1.4 w równym stopniu dotyczy zarówno takich projektów, jak i projektów z zakresu turystyki. Prawdziwe jest jednak stwierdzenie, iż inwestycje w rewitalizację zabytków przyczynią się w znaczący sposób do rozwoju turystyki w regionach.
Faktem jest także, iż przydatny byłby niższy próg wejściowy, bowiem w przypadku działania 1.4 minimalna wartość projektu wynosiła 1 mln euro. Ten próg nie obowiązywał w odniesieniu do działań 3.1, 3.2 i 3.3, ale ponieważ projekty z zakresu turystyki były jednymi z wielu innych projektów, które mogły być dofinansowane, więc często »przegrywały« z projektami inwestycyjnymi dotyczącymi kanalizacji czy oczyszczalni ścieków.
Martwi natomiast fakt, iż tylko jeden wybrany projekt jest projektem promocyjnym w dziedzinie turystyki. Wsparcie finansowe uzyskała kampania promocyjna woj. świętokrzyskiego.
B. Działania 3.1, 3.2, 3.3.
Należy zwrócić uwagę na to, że wiele interesujących projektów z zakresu turystyki zostało wybranych w ramach trzeciego priorytetu »Zintegrowanego programu operacyjnego rozwoju regionalnego«, a w szczególności w ramach działania 3.2 i poddziałania 3.3.2. Niemniej jednak w wielu przypadkach te projekty »przegrywały« z projektami dotyczącymi inwestycji komunalnych. Trudno się dziwić temu, że samorządy preferowały przedsięwzięcia inwestycyjne zaspakajające podstawowe potrzeby społeczności lokalnych.
C. Działanie 3.4.
Środki w ramach tego działania były przeznaczone dla mikroprzedsiębiorców. W branży turystycznej takich przedsiębiorców jest najwięcej, ale nie wszyscy z nich mogli ubiegać się o finansowe wsparcie realizacji ich projektów, ponieważ ustanowiono kryterium, iż dofinansowanie mogą uzyskać tylko ci przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność nie dłużej niż 3 lata. Dlatego też w niektórych województwach, wśród ogólnej liczby projektów znajduje się kilkanaście projektów z zakresu turystyki, np. w woj. pomorskim, natomiast w innych - zaledwie kilka, np. w woj. lubelskim. Kwoty wsparcia dla poszczególnych projektów kształtują się, w zależności od rodzaju przedsięwzięcia, w przedziale od kilkudziesięciu do około 200 tys. zł, a tyle wynosi maksymalny pułap możliwej do udzielenia pomocy. W ramach działania 3.4 wsparcie zostało udzielone w szczególności dwóm typom projektów o charakterze turystycznym, a mianowicie wtedy, gdy przedmiotem wniosku była infrastruktura noclegowa lub infrastruktura gastronomiczna (budowa, zakup obiektu, modernizacja obiektu, zakup wyposażenia).
2. Sektorowy program operacyjny - Rozwój zasobów ludzkich.
W tym programie przewidziano systemowe wsparcie branży turystycznej poprzez szkolenia (działanie 2.3 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki - schemat B). Program szkolenia obejmuje cały kraj, a realizowany będzie w 3 etapach. Obecnie trudno ocenić, jaki będzie wpływ szkoleń na rozwój turystyki, bowiem rozpoczęła się dopiero pierwsza edycja programu. Jednak zważywszy na skalę przedsięwzięcia, wydaje się, iż będzie to przedsięwzięcie niezwykle ciekawe, z którego skorzysta całe środowisko turystyczne, prawdopodobnie około 4 tys. osób. Zakładamy, że szkolenia rozwiną współpracę podmiotów branży turystycznej na skutek utworzenia grup zadaniowych, których celem będzie tworzenie, rozwijanie i promowanie markowych produktów turystycznych w formule sieciowej.
W ramach działania 2.3 schemat A wybranych zostało zaledwie kilka projektów z zakresu turystyki. Należy jednak podkreślić, iż są to rzeczywiście duże projekty, obejmujące swoim zasięgiem wielu beneficjantów i wiele regionów Polski.
3. Sektorowy program operacyjny - Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw.
Program jest skierowany do przedsiębiorców i w związku z tym ma on charakter horyzontalny. Oznacza to, że w jego ramach nie mogą być wspierane projekty wyróżnione ze względu na przynależność do jakiegoś sektora produkcyjnego lub usługowego. Przedsiębiorstwa turystyczne, prowadzące działalność gospodarczą w sektorze turystyki, mogą się ubiegać o wsparcie swoich projektów na zasadach ogólnych, jednak pod warunkiem, że dany projekt jest zbieżny z którymś z działań zaprojektowanych w ramach tego programu operacyjnego. Nie uwzględniono faktu, iż branża turystyczna jest potencjalnie jedną z najbardziej rozwojowych dziedzin polskiej gospodarki. Ponadto jej rozwój pobudza rozwój innych branż, takich jak: rzemiosło, gastronomię, usługi transportowe, budownictwo itd. Dlatego koniunktura w branży turystycznej może przełożyć się na koniunkturę innych powiązanych z nią branż.
W programie »Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw« duży nacisk został położony na innowacyjność, zwłaszcza w działaniach 2.1 i 2.3. Definicja innowacyjności, określona dla tego programu, jest rozumiana dość szeroko, ale w praktyce była ona zawężana do projektów zawierających nowatorskie rozwiązania technologiczne. Nie uwzględniono specyfiki przedsiębiorstw turystycznych, które ze względu na swój charakter nie mogą konkurować pod względem innowacyjności z firmami z innych branż.
 Działanie 2.1 - wsparcie finansowe uzyskało ponad 20 projektów z zakresu turystyki, a zwłaszcza projekty dotyczące usług doradczych, opracowania dokumentacji rozbudowy bądź modernizacji obiektów hotelarsko-gastronomicznych oraz projekty mające na celu zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw turystycznych poprzez wprowadzenie systemu zarządzania jakością.
Działanie 2.2.1 - dotychczas podpisano 1 umowę na realizację inwestycji i planuje się podpisanie drugiej umowy w najbliższym czasie.
Działanie 2.2.2 - pozytywnie rozpatrzonych zostało 17 wniosków w sprawie dofinansowania udziału w pięciu imprezach targowych. Poza tym systemem refundacji została objęta jedna misja gospodarcza branży turystycznej, przy czym z dofinansowania skorzystało pięciu polskich przedsiębiorców.
Działanie 2.3 - wsparcie finansowe uzyskało zaledwie kilka projektów, dotyczących m.in. budowy infrastruktury służącej rozwojowi aktywnych form wypoczynku i modernizacji infrastruktury noclegowej.
4. Sektorowy program operacyjny - Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich.
Działanie 2.4 - wsparcie finansowe uzyskało prawie 300 projektów z zakresu agroturystyki oraz usług związanych z turystyką i wypoczynkiem. Kwota dofinansowania z funduszy strukturalnych wyniosła 12 mln zł.”.
Podsumowując mogę powiedzieć, że w porównaniu z innymi programami operacyjnymi jest to największa liczba projektów z zakresu turystyki, które są realizowane z wykorzystaniem środków unijnych. Na drugim miejscu - ponad 110 projektów, dofinansowanie w kwocie 560 mln zł - uplasował się „Zintegrowany program operacyjny rozwoju regionalnego”. Najwięcej projektów realizowanych jest w ramach działania 1.4 - Rozwój turystyki i kultury. Ich wartość, w części stanowiącej wkład finansowy z funduszy strukturalnych, wynosi ponad 470 mln zł.
Niewielka liczba projektów została dofinansowana w ramach programu operacyjnego - Rozwój zasobów ludzkich, schematu A, działania 2.3. Natomiast większą szansę otrzymała branża turystyczna w ramach schematu B tego samego działania. Chodzi o szkolenie kadr dla rozwoju produktów turystycznych. Projekt ten jest wdrażany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Środki przeznaczone na pierwszą jego edycję wynoszą ponad 20 mln zł.
Najmniej projektów z zakresu turystyki uzyskało wsparcie finansowe w ramach programu operacyjnego „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw”, ze względu na kryteriami wyboru projektów do dofinansowania, które nie jest dostosowane do specyfiki branży turystycznej.

Poseł Artur Zawisza (PiS):
Oddaję głos panu prezesowi Mirosławowi Markowi.

Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Mirosław Marek:
Uważam, iż to jest dobry pomysł, że Komisja Gospodarki zajmuje się tematyką uproszczenia systemu wdrażania funduszy strukturalnych w naszym kraju. Trzeba powiedzieć, że na początku stworzyliśmy system bardzo skomplikowany. Można powiedzieć, że „pobiliśmy rekord” na skalę europejską jego zbiurokratyzowania. Moim zdaniem, wynikało to z dwu przyczyn. Jedną z nich jest przyjęty system współfinansowania środkami funduszy strukturalnych, bowiem z tego powodu, że te środki nie są ujmowane w budżecie państwa, to ich przepływami rządzą specjalnie stworzone w tym celu regulacje. Prowadzi to do takich sytuacji, iż Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, chcąc wypłacić beneficjantowi jedną ratę płatności, musi ją realizować z trzech różnych źródeł. Czasami okazuje się, że w którymś z tych źródeł nie ma aktualnie pieniędzy.
Dlatego podzielam opinię pana ministra Jerzego Kwiecińskiego, że kluczowym elementem uproszczenia systemu wdrażania funduszy strukturalnych jest włączenie ich do budżetu państwa, aby w odniesieniu do tych środków obowiązywały te same zasady, jakie są stosowane wobec wydatków budżetowych.
Drugą źródłową przyczyną zbudowania skomplikowanego systemu jest obawa przed możliwością wystąpienia nieprawidłowości, czyli wydatkowania środków funduszy strukturalnych niezgodnie z ich przeznaczeniem. Wobec tego uznano, że należy skonstruować szczelny system z licznymi punktami kontrolnymi i wmontowanymi do systemu „bezpiecznikami”, po to aby każde euro było prawidłowo wydatkowane.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości jest żywotnie zainteresowana działaniami zmierzającymi do uproszczenia systemu, ze względu na jej udział w dystrybucji środków funduszy strukturalnych. My odpowiadamy za wdrażanie działań w ramach dwu programów operacyjnych, na łączną kwotę około 1 mld euro. Jest jeszcze drugi powód, a mianowicie rozpatrujemy najwięcej wniosków i obsługujemy najwięcej beneficjantów, w porównaniu do wszystkich instytucji uczestniczących w systemie wdrażania funduszy strukturalnych. Do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości zaaplikowało o wsparcie z funduszy strukturalnych około 30 tys. firm, czyli dotychczas została rozpatrzona taka sama liczba wniosków. Ponadto, w ramach programu „Rozwój zasobów ludzkich” podlega obecnie przeszkoleniu około 250 tys. osób.
Gdy dana instytucja ma do rozpatrzenia kilkadziesiąt wniosków, to może to robić według skomplikowanych reguł, natomiast gdy wniosków jest kilkadziesiąt tysięcy, to trzeba szukać takich rozwiązań, które spowodują uproszczenie systemu oceny wniosków, wyboru wniosków do dofinansowania i dystrybucji środków dla beneficjantów.
Pierwsze, o istotnym znaczeniu zmiany, zostały wprowadzone w odniesieniu do działania 2.3 sektorowego programu operacyjnego - Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. To działanie wzbudza największe zainteresowanie, bowiem jest ono przeznaczone na dofinansowanie inwestycji małych i średnich przedsiębiorstw. Nie były to zmiany skomplikowane. Podam następujący przykład. Załóżmy, że przedsiębiorca złożył wniosek o dofinansowanie w kwocie 2 mln zł jego projektu inwestycyjnego. Jeżeli w wykazie kosztów do poniesienia znalazła się choćby jedna pozycja tzw. kosztów niekwalifikowanych, np. na kwotę 1 tys. zł, to zgodnie z obowiązującą regułą, należało odrzucić wniosek w całości. Wprowadzona zmiana polegała na tym, że w przypadku, gdy wartość kosztów niekwalifikowanych, umieszczonych w wykazie kosztów, nie przekracza określonego procentu planowanych nakładów - nie pamiętam, czy jest to 5 czy 10 proc. - to przy ocenie wniosku można pominąć nieprawidłową pozycję kosztów i zmniejszyć odpowiednio kwotę dofinansowania, np. z 2 mln zł do 199 tys. zł.
Druga zmiana polega na rezygnacji z weryfikacji biznes planu, jeżeli uczynił to bank kredytujący. Otóż przedsiębiorcy, którzy ubiegają się o dofinansowanie projektów z funduszy strukturalnych, zazwyczaj pozyskują własny wkład finansowy z kredytu bankowego. Wniosek o kredyt jest składany razem z biznes planem. Jeśli bank wystawił przedsiębiorcy promesę kredytową, czyli pozytywnie ocenił biznes plan, to w takim przypadku odstępujemy od jego weryfikacji. Skoro bank uznał dane przedsięwzięcie za opłacalne ekonomicznie, to nie ma sensu ponownie to analizować.
Te dwie zmiany spowodowały wzrost liczby pozytywnie rozpatrzonych wniosków. Poprzednio zgodę na dofinansowanie uzyskiwał przeciętnie co dziesiąty wnioskodawca, a po wprowadzeniu zmian - co trzeci wnioskodawca.
Chcę dodać, że wprowadzenie tych zmian odbyło się w ścisłej współpracy z organizacjami przedsiębiorców. Na tym forum staramy się konsultować wszelkie nasze propozycje modyfikacji systemu wdrażania funduszy strukturalnych, ponieważ dla nas jest ważna opinia potencjalnych i aktualnych beneficjantów o trudnościach, których ich zdaniem można byłoby uniknąć przy ubieganiu się o dofinansowanie realizacji projektów inwestycyjnych.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w zasadzie rozdysponowała już wszystkie środki, które mieliśmy przewidziane na lata 2004-2006 w ramach przypisanych programów operacyjnych. Zostały niewielkie kwoty. Dlatego kolejne działania, mające na celu uproszczenie systemu wdrażania funduszy strukturalnych, powinny być ukierunkowane głównie na modyfikację systemu dopływu środków do tych, którzy podpisali umowy o udzieleniu wsparcia finansowego z funduszy strukturalnych oraz na ułatwienie rozliczania się z wykorzystanych środków, niż na modyfikację systemu ubiegania się o dofinansowanie.
Agencja aktywnie uczestniczyła w pracach grup roboczych, o których wspomniał pan minister Jerzy Kwieciński. Chcę zwrócić uwagę państwa na jedno rozwiązanie, bo mam nadzieję, że w niedługim czasie zostanie ono wprowadzone w życie. Dotyczy ono programu operacyjnego „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw”. Obecnie przedsiębiorca, który zrealizował projekt, powinien udokumentować nakłady, gdyż jest to warunek niezbędny do tego, aby mógł otrzymać środki na zrefundowanie części poniesionych przez niego kosztów. Obowiązuje następująca procedura. Przedsiębiorca wypełnia wniosek o płatność, do którego dołącza wszystkie faktury. Wniosek trafia do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, gdzie jest sprawdzany. Agencja ma obowiązek sporządzać okresowe zestawienie wszystkich tych wniosków i faktur, do których nie ma zastrzeżeń. Następnie to zestawienie wysyłamy do Ministerstwa Gospodarki, gdzie jest ono weryfikowane. Z kolei Ministerstwo Gospodarki przesyła zestawienie wniosków i faktur do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w celu ich zatwierdzenia. Dopiero po zakończeniu tego etapu możemy dokonać przelewu środków na konta bankowe przedsiębiorców.
Postulowaliśmy, aby dokonywać wypłaty na rzecz beneficjanta po sprawdzeniu przez bank jego wniosku o płatność. Ten postulat wymaga akceptacji ministra właściwego do spraw finansów publicznych, gdyż on odpowiada przed Komisją Europejską za prawidłowe wydatkowanie środków funduszy strukturalnych. Sygnały, które docierają do nas z Ministerstwa Finansów są pozytywne i dlatego wyraziłem nadzieję, że wkrótce proponowane rozwiązanie wejdzie w życie. Dzięki temu przedsiębiorcy będą czekali na należne im pieniądze o dwa miesiące krócej. Tyle czasu jest mitrężone na „przerzucanie” papierów z instytucji do instytucji uczestniczących w obiegu dokumentacji dotyczących wniosków o płatność.
Drugi postulat, także o dalekosiężnych skutkach, jest już częściowo realizowany. Powiedziałem „częściowo”, gdyż mam nadzieję, że dokonane zostaną głębsze zmiany. Chodzi o to, aby nie wymagać od beneficjantów, a przynajmniej od niektórych beneficjantów, dołączania do wniosków faktur. Jest to zmiana o istotnym znaczeniu, ponieważ załącznikiem do jednego wniosku jest kilkaset faktur. Urzędnicy muszą sprawdzić kilkustronicowy wniosek i faktury, które wypełniają kilka segregatorów.
Per analogia, gdy składam rozliczenie podatku dochodowego, z uwzględnieniem np. ulgi remontowej, to nie mam obowiązku dołączenie do druku PIT faktur dokumentujących poniesione przeze mnie koszty. Ja to oświadczam wypełniając odpowiednie rubryki i składając swój podpis. Natomiast urząd skarbowy jak zechce, to zażąda ode mnie przedstawienia faktur.
Nie mam wątpliwości, że takie samo rozwiązanie moglibyśmy zastosować w odniesieniu do funduszy strukturalnych. Zaufajmy beneficjantom. Niech nie dołączają do wniosków po kilkaset faktur, a jedynie ich zestawienie i na tej podstawie dokonujmy płatności. Jeśli będziemy mieli wątpliwości, to przeprowadzimy kontrolę u przedsiębiorcy i zbadamy, czy rzeczywiście posiada on wszystkie te faktury, które umieścił w zestawieniu tych dokumentów.
Powszechny obowiązek dokumentowania każdego poniesionego wydatku dowodami księgowymi jest już stopniowo znoszony. Pan minister Jerzy Kwieciński wspomniał o tym, że w ramach działania 2.2 „Zintegrowanego programu operacyjnego rozwoju regionalnego” uproszczono system przekazywania stypendiów dla uczniów, gdyż obowiązek przedstawiania faktur zastąpiono zaświadczeniami o uczestnictwie ucznia w zajęciach szkolnych.
Pan minister zasygnalizował uproszczenie jeszcze jednego elementu, który jest dużym problemem dla instytucji, które zajmują się wdrażaniem funduszy strukturalnych. Chodzi o system komputerowy SIMIK. Jak już powiedziałem, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości rozdysponowała zdecydowaną większość środków funduszy strukturalnych, które były przewidziane w obecnej perspektywie finansowej, natomiast system SIMIK, co do zasady, nadal nie działa. Z punktu widzenia Agencji, nie ma on żadnej użytecznej funkcji, ale to nie zwalnia nas z obowiązku wprowadzania do tego systemu danych o zdarzeniach, które miały miejsce rok temu.
Innymi słowy, jest budowany centralny system informatyczny, który jest w małym stopniu wartościowy. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości buduje sposobem chałupniczym własne narzędzie informatyczne dla obsłużenia dziesiątki tysięcy wniosków. Jest ono prymitywne, ale działa i służy temu, czemu służyć powinno.
Jeśli chodzi o drugą część tematu dzisiejszego posiedzenia Komisji, to pan minister Paweł Poncyljusz już wymienił działania wdrażane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, z których korzystają m.in. firmy z branży turystycznej. Przede wszystkim są to 3 projekty własne Agencji, w ramach działania 2.3 schemat B programu operacyjnego „Rozwój zasobów ludzkich”. Łączna kwota tych projektów (trzech edycji) wynosi ponad 40 mln zł. Umożliwi ona sfinansowanie szkoleń zorganizowanych dla kilka tysięcy osób działających w sektorze turystycznym. Realizacja pierwszej edycji rozpoczęła się z dużym opóźnieniem. Przyczyną tego były perturbacje przy rozstrzyganiu przetargów na szkolenia, spowodowane obowiązującymi przepisami ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Pan minister Paweł Poncyljusz już poinformował Komisję, iż kilka przedsiębiorstw turystycznych skorzystało z działania 2.3 programu operacyjnego „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw”. Sytuacja przedstawia się nieco lepiej, w stosunku do danych przedstawionych przez pana ministra, gdyż nie włączono do nich rezultatów czwartej rundy aplikacyjnej.

Poseł Leonard Krasulski (PiS):
Czy ktoś chciałby zabrać głos?

Posłanka Małgorzata Ostrowska (SLD):
Chciałabym się dowiedzieć, kiedy pojawi się możliwość zakwalifikowania do któregoś z programów operacyjnych projektów inwestycyjnych spółek uzdrowiskowych? W branży uzdrowiskowej, oprócz spółek prywatnych, funkcjonuje jeszcze 26 spółek Skarbu Państwa. Zadałam to pytanie dlatego, gdyż przez wiele lat toczona była dyskusja, jak uczynić z branży uzdrowiskowej branżę turystyki uzdrowiskowej, ponieważ coraz więcej osób wykorzystuje wolne od pracy dni, najczęściej soboty i niedziele, na regenerowanie sił przy pomocy różnych zabiegów świadczonych w sanatoriach. Stwarza to miejscowościom uzdrowiskowym duże możliwości rozwoju. Stąd pytanie, co możemy zrobić, aby udrożnić dostęp spółek uzdrowiskowych do środków funduszy strukturalnych?
Apel pana prezesa Mirosława Marka, aby zaufać beneficjantom, iż uczciwie rozliczą poniesione koszty na realizację swoich projektów, brzmi dobrze. Cieszy mnie, że powiedział to szef Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, który wie jaką udrękę przysparzają urzędnikom, a także beneficjantom, obowiązujące procedury stosowane w poszczególnych etapach wdrażania funduszy strukturalnych. Jeśli więc niektóre „bezpieczniki” i punkty kontrolne mogą być zastąpione większym zaufaniem wobec beneficjantów, ale także wobec profesjonalnych urzędników, to warto tą metodą upraszczać cały system wdrażania funduszy.
Z moich informacji wynika, że trudności w dostępie do środków unijnych powodują, iż niektórzy przedsiębiorcy, chociaż mają dobre pomysły na rozwój swoich firm, to jednak nie starają się pozyskać z tego źródła środków na pokrycie części kosztów realizacji tych pomysłów. Wolą ubiegać się o kredyty bankowe, a ponieważ na ogół są to dobrze funkcjonujący przedsiębiorcy, więc banki nie stwarzają im trudności.
Przyznaję panu prezesowi rację, że sami stworzyliśmy skomplikowany system. Od samego początku, gdy powstała możliwość skorzystania ze środków funduszy unijnych, to zarówno za rządów prawicy, jak i lewicy, urzędnicy zadbali o to, aby swój podpis składali pod zweryfikowanymi na różne sposoby dokumentami. Asekurowali się na wypadek, gdyby ktoś chciał im zarzucić, iż przyczynili się do niewłaściwego czy niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystania środków unijnych. Rozumiem te pobudki, ale wywołały one niewspółmierny do nich skutek, bowiem doszło do przeregulowania systemu, co powoduje ograniczenie liczby projektów inwestycyjnych, których koszty realizacji mogłyby być częściowo sfinansowane ze środków unijnych, a przecież bez inwestycji nie ma rozwoju gospodarczego.
Dlatego popieram każde działanie, które zmierza do uproszczenia systemu wdrażania funduszy strukturalnych. Pan minister Jerzy Kwieciński zwrócił się do posłów z apelem o poparcie projektów nowelizacji dwu ustaw. Możemy zrobić więcej w zakresie legislacji, ale wtedy, gdy rząd będzie partnerem. Tymczasem z wypowiedzi pana ministra i pana prezesa odniosłam wrażenie, że w sprawie uproszczenia tego systemu członkowie rządu nie mówią jednym głosem. Po raz kolejny dają o sobie znać partykularne interesy resortów. Jeśli minister finansów nie współgra z ministrem rozwoju regionalnego i z ministrem gospodarki, to nadal będą kłopoty. Swego czasu osobiście doświadczałam kłopotów mających taką genezę. Szkoda, że mają one ciąg dalszy.
Mam nadzieję, że wszyscy członkowie Komisji będą wspierali działania zmierzające do skoordynowania prac resortów na rzecz uproszczenia systemu wdrażania funduszy strukturalnych. Jednak najpierw przedstawiciele resortów muszą nas uzbroić w stosowną wiedzę, a nie tylko denerwować się w swoich gabinetach, że dana sprawa napotyka na opór, np. Ministerstwa Finansów. Rzeczywiście, gdy dochodziło do zablokowania realizacji jakiegoś pomysłu, to najczęściej działo się to za sprawą Ministerstwa Finansów, ale przypomnijmy sobie, czy zawsze potrafiliśmy znaleźć przekonujące kontrargumenty wobec argumentów tego resortu.
Jeśli chodzi o branżę turystyczną, to mam nadzieję, że gdy dzisiaj powołamy stałą podkomisję, to zajmie się ona zagadnieniem wykorzystaniem środków unijnych przez przedsiębiorców działających w tej branży. Może nawet w tym gronie zostaną wypracowane rozwiązania ułatwiające im dostęp do tych środków.
Na zakończenie zadam jeszcze jedno pytanie. Zrozumiałam, że zostały wyczerpane środki przewidziane w ramach działania 2.3 programu operacyjnego „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw”. Chciałabym się dowiedzieć, ile wniosków zostało odrzuconych. Pytam dlatego, że w tym upatruję rozczarowanie rodzące niezadowolenie pewnej grupy przedsiębiorców z faktu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Poseł Leonard Krasulski (PiS):
Oddaje głos panu ministrowi Jerzemu Kwiecińskiemu.

Podsekretarz stanu w MRR Jerzy Kwieciński:
Chcę wyjaśnić, że spółki uzdrowiskowe mają możliwość korzystania z funduszy strukturalnych i np. mogą się ubiegać o dofinansowanie inwestycji w ramach działania 2.2.1 programu operacyjnego „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw” oraz o środki na szkolenia w ramach działania 2.3 programu operacyjnego „Rozwój zasobów ludzkich”, a także składać razem z gminami uzdrowiskowymi projekty w ramach działania 1.4. Wskazałem na te dwa programy, ponieważ - jeśli się nie mylę - wszystkie spółki uzdrowiskowe są traktowane jako duże firmy. Gdyby któreś z nich miały status małego lub średniego przedsiębiorstwa, to mogłyby także skorzystać ze środków przewidzianych w innych programach operacyjnych.
Natomiast nie umiem odpowiedzieć na pytanie, czy są takie spółki uzdrowiskowe, które skorzystały z dostępnych dla nich środków funduszy strukturalnych. Jeśli żadna z nich nie skorzystała, to świadczyło by to o braku aktywności, a nie o braku możliwości.
Przypomnę, że te spółki mogą się ubiegać o środki z tzw. instrumentu norweskiego.
W pełni podzielam opinię pani posłanki, iż należy bardziej zaufać beneficjantom i zgodnie z tą ideą dokonywać usprawnienia systemu wdrażania funduszy strukturalnych. Zrealizowane i przewidywane zmiany tego systemu są podyktowane także tym, iż chcemy, jako administracja, ustawić się względem beneficjantów w roli służebnej.
To prawda, co powiedział pan prezes Mirosław Marek, że system był budowany w taki sposób, aby w 100 proc. zabezpieczać prawidłowy i celowy wypływ środków. Mówiąc szczerze, potrzebne są regulacje minimalizujące błędy i pomyłki przy wydatkowaniu środków unijnych oraz przywłaszczenie tych środków, ale też musimy z góry założyć ryzyko, jako konsekwencję pewnego rozluźnienia „gorsetu” restrykcyjnych regulacji. Jednak takie podejście jest konieczne, jeśli chcemy osiągać cele programów operacyjnych, które wyrażają się we wzroście konkurencyjności gospodarki, wzroście liczby nowych miejsc pracy itd.
Zawsze jest alternatywa: albo będziemy mieli system umożliwiający wykorzystanie środków funduszy strukturalnych, przy znikomym procencie środków, które zostaną zdefraudowane, albo będzie sztywny system, niedopuszczający do takich patologii, ale też uniemożliwiający wykorzystanie jakiejś części środków funduszy strukturalnych, które musielibyśmy zwrócić Komisji Europejskiej.
Odniosę się jeszcze do zasygnalizowanej przez panią posłankę różnicy poglądów w ramach rządu. Otóż nie jest to nowe zjawisko. Tym razem jego podłożem jest zbudowany system, w którym różnym resortom są przypisane konkretne role. Chodzi o rolę instytucji płatniczej, którą pełni w tym systemie Ministerstwo Finansów oraz o rolę instytucji zarządzających, którą obecnie pełni Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, a w pewnym zakresie - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Chcę powiedzieć, że w nowej perspektywie finansowej będzie inny system wdrażania funduszy, wynikający bezpośrednio z regulacji unijnych. Nie będzie instytucji płatniczej, a jej miejsce zajmie instytucja certyfikująca. W związku z tym Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zaproponowało, aby ono było odpowiedzialne za działalność instytucji certyfikującej. Ta propozycja będzie przedmiotem debaty, ale już wiemy, że Ministerstwo Finansów jest do niej ustosunkowane przychylnie. W razie przyjęcia takiego rozwiązania, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego weźmie na siebie większy ciężar odpowiedzialności, ale też to rozwiązanie spowoduje skrócenie drogi od wniosku do płatności oraz zapewni większą spójność systemu.
Próbujemy już teraz w ten sposób uprościć system. Proszę mi wierzyć, iż zarówno ze względu na regulacje unijne, jak i na „gorset” regulacji, opisanych przede wszystkim w ustawie o Narodowym Planie Rozwoju, trudno nam się działa w obecnym systemie.

Posłanka Małgorzata Ostrowska (SLD):
Czy coś już zrobiono, aby skrócić drogę od wniosku w sprawie dofinansowania do wypłaty beneficjantowi należnych mu środków?

Podsekretarz stanu w MRR Jerzy Kwieciński:
Tak, zrobiono to w wielu przypadkach. Pan prezes Mirosław Marek omówił system weryfikacji wniosków o płatność i faktur, który został wymyślony swego czasu w Ministerstwie Gospodarki i Pracy. Staramy się go zmienić, przy czym niektóre projektowane zmiany wymagają nowelizacji stosownych ustaw. Kluczowe znaczenie dla nowej perspektywy finansowej będzie miała nowelizacja ustawy o finansach publicznych.

Poseł Leonard Krasulski (PiS):
Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie ma zgłoszeń.
Przystępujemy do rozpatrzenia drugiego punktu porządku obrad - wybór składu osobowego podkomisji stałej do spraw rozwoju i promocji turystyki. Ze względu na to, iż na sali jest już niewielu członków Komisji, na następnym posiedzeniu zdecydujemy o liczbie członków podkomisji oraz jej składzie. Dzisiaj poddam pod głosowanie wniosek o powołanie tej podkomisji.
Przystępujemy do głosowania. Kto jest za powołaniem podkomisji stałej do spraw rozwoju i promocji turystyki?
Stwierdzam, że Komisja jednogłośnie, 14 głosami za, przyjęła ten wniosek.
Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad - zamykam posiedzenie Komisji.
 

źródło : Biuletyny Komisji Sejmowych

[hotelarze.pl - 13.07.2006]

Copyright © 2000-2008 Hotelarze.pl | Dodaj do Ulubionych | Redakcja | e-mail: redakcja@hotelarze.pl