Projekt 06.09.2005 r.

Ustawa
z dnia .... 2005 r.

o bezpieczeństwie żywności i żywienia ¹⁾

Dział I
Przepisy ogólne i objaśnienia określeń ustawowych

Art. 1. 1. Ustawa określa wymagania i procedury niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającym ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującym Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury w sprawie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002, str.1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 15, t. 6, str. 463), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 178/2002”.
2. Ustawa określa w szczególności:
1) wymagania zdrowotne żywności;
2) wymagania dotyczące przestrzegania zasad higieny:
a) żywności – w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str.1), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 852/2004”,
b) materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością – w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. Urz. UE L 338 z 13.11.2004, str. 4), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 1935/2004”;
3) właściwość organów w zakresie przeprowadzania urzędowych kontroli żywności na zasadach określonych w rozporządzeniu (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 882/2004”;
4) wymagania dotyczące przeprowadzania urzędowych kontroli żywności - w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu nr 882/2004.

Art. 2. Ustawy nie stosuje się do:
1) żywności pochodzenia zwierzęcego w zakresie uregulowanym w rozporządzeniu (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy w dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55), rozporządzeniu (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 206) oraz w ustawie z dnia … o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. Nr…..);
2) artykułów rolno-spożywczych w zakresie jakości handlowej tych artykułów określonej przepisami ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 44, z późn. zm. )).

Art. 3. 1. Żywnością (środkiem spożywczym) jest każdy produkt lub substancja w rozumieniu art. 2 rozporządzenia nr 178/2002.
2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) analiza ryzyka – postępowanie w rozumieniu art. 3 pkt 10 rozporządzenia nr 178/2002;
2) aromaty (środki aromatyzujące) – substancje aromatyczne, preparaty aromatyczne, środki aromatyzujące otrzymane z przetworzenia, środki aromatyzujące dymu wędzarniczego lub ich mieszaniny, przeznaczone do użycia w środkach spożywczych albo na ich powierzchni, w celu nadania zapachu lub smaku, w tym również surowce stosowane do ich produkcji; aromaty nie obejmują substancji jadalnych i produktów przeznaczonych do spożycia w stanie niezmienionym, z lub bez procesów rekonstytucji, substancji które posiadają własny słodki, kwaśny lub słony smak, oryginalnych produktów roślinnych lub zwierzęcych posiadających właściwości aromatyzujące, jeżeli nie są one użyte jako źródło środków aromatyzujących;
3) bezpieczeństwo żywności – zapewnienie spełniania przez żywność wymagań zdrowotnych obejmujących w szczególności stosowane substancje dodatkowe, poziomy substancji zanieczyszczających, pozostałości pestycydów, warunki napromieniania żywności, jakość organoleptyczną, a także ogół warunków, które muszą być spełniane i działań które muszą być podejmowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu żywnością w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka;
4) data minimalnej trwałości – datę, do której prawidłowo przechowywany środek spożywczy zachowuje swoje szczególne właściwości; data powinna być poprzedzona określeniem „najlepiej spożyć przed” albo określeniem „najlepiej spożyć przed końcem”;
5) dobra praktyka higieniczna (GHP) - działania, które muszą być podjęte i warunki higieniczne, które muszą być spełniane i kontrolowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu, aby zapewnić bezpieczeństwo żywności;
6) dobra praktyka produkcyjna (GMP) - działania, które muszą być podjęte, i warunki, które muszą być spełniane, aby produkcja żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością odbywały się w sposób zapewniający bezpieczeństwo żywności, zgodnie z jej przeznaczeniem;
7) dostawy bezpośrednie – działalność, o której mowa w art. 1 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 852/2004;
8) jakość organoleptyczna – zespół cech obejmujących smak, zapach, wygląd, barwę i konsystencję środków spożywczych, które można wyodrębnić i ocenić przy pomocy zmysłów człowieka;
9) laboratorium referencyjne – laboratorium odwoławcze uprawnione przez ministra właściwego do spraw zdrowia lub ministra właściwego do spraw rolnictwa, na podstawie przepisów o systemie oceny zgodności i akredytacji, stosujące w zakresie oceny wymagań zdrowotnych, wiarygodne metody badań potwierdzone w systemie badań międzylaboratoryjnych;
10) materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością - materiały i wyroby w rozumieniu art. 1 rozporządzenia nr 1935/2004;
11) monitoring - system powtarzanych obserwacji, pomiarów i opracowań w rozumieniu art. 2 pkt 8 rozporządzenia nr 882/2004;
12) najwyższy dopuszczalny poziom pozostałości (NDP) – najwyższy prawnie dopuszczalny poziom stężenia pestycydów w rozumieniu art. 3 ust. 2 lit d rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniającego dyrektywę Rady 91/414 (EWG) (Dz. Urz. UE L 70 z 16.03.2005 r., str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 396/2005”;
13) naturalna woda mineralna – wodę podziemną wydobywaną jednym lub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, pierwotnie czystą pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, charakteryzującą się stabilnym składem mineralnym oraz właściwościami mającymi znaczenie fizjologiczne, powodującymi korzystne oddziaływanie na zdrowie ludzi;
14) naturalna woda źródlana - wodę podziemną wydobywaną jednym lub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, pierwotnie czystą pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, nieróżniącą się właściwościami i składem naturalnym od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, określonymi w przepisach ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 173, poz. 1808 oraz 2005 r. Nr 85, poz. 729);
15) nowa żywność - żywność w rozumieniu art. 1 rozporządzenia (WE) nr 258/97 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 1997 r. dotyczące nowej żywności i nowych składników żywności (Dz. Urz. WE L 43 z 14.02.1997, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 258/97”;
16) obrót żywnością – wprowadzanie na rynek w rozumieniu art. 3 pkt 8 rozporządzenia nr 178/2002;
17) ocena ryzyka – proces w rozumieniu art. 3 pkt 11 rozporządzenia nr 178/2002;
18) otwór – miejsce czerpania (wydobywania) naturalnej wody mineralnej lub naturalnej wody źródlanej z naturalnego źródła;
19) oświadczenie żywieniowe – każdą informację, w tym reklamę, która stwierdza lub sugeruje, że środek spożywczy posiada szczególną wartość odżywczą lub właściwości odżywcze;
20) pozostałości pestycydów – pozostałości w rozumieniu art. 3 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 396/2005;
21) prawo żywnościowe – przepisy regulujące sprawy żywności i jej bezpieczeństwa w rozumieniu art. 3 pkt 1 rozporządzenia nr 178/2002;
22) preparat aromatyczny – produkt inny niż substancje aromatyczne, zagęszczony lub nie (mieszanina), posiadający właściwości aromatyzujące, który jest otrzymywany w wyniku odpowiednich procesów fizycznych (włącznie z destylacją i ekstrakcją rozpuszczalnikami ekstrakcyjnymi), albo w drodze procesów enzymatycznych lub mikrobiologicznych, z produktów pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego w postaci surowców lub po ich przetworzeniu do spożycia przez ludzi za pomocą tradycyjnych metod produkcji żywności (włącznie z suszeniem, prażeniem i fermentacją);
23) preparat do dalszego żywienia niemowląt - środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego stanowiący podstawowy płynny składnik stopniowo różnicującej się diety, stosowany w żywieniu niemowląt powyżej czwartego miesiąca życia;
24) preparat do początkowego żywienia niemowląt - środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego stosowany w żywieniu niemowląt, pokrywający całkowite zapotrzebowanie żywieniowe przez pierwsze cztery do sześciu miesięcy życia;
25) produkcja pierwotna – produkcję w rozumieniu art. 3 pkt 17 rozporządzenia nr 178/2002;
26) produkcja środków spożywczych – czynności obejmujące przygotowywanie surowców do przerobu, ich przechowywanie, poddawanie procesom technologicznym, pakowanie i znakowanie oraz wszelkie inne czynności związane z przygotowywaniem do obrotu, a także przechowywanie wyrobów gotowych do czasu wprowadzenia ich do obrotu;
27) produkty pierwotne – surowce w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 852/2004;
28) przedsiębiorca – podmiot, o którym mowa w art. 3 pkt 3 rozporządzenia nr 178/2002;
29) rozpuszczalnik – substancja przeznaczona do rozpuszczania środków spożywczych lub ich składników, łącznie z obecnymi w tych składnikach lub na ich powierzchni substancjami zanieczyszczającymi;
30) rozpuszczalnik ekstrakcyjny – rozpuszczalnik użyty do ekstrakcji w procesie przetwarzania surowców, środków spożywczych, ich komponentów lub składników, który jest z nich usunięty; jednakże może on, z powodów niezamierzonych lub technologicznie nieuniknionych, znajdować się w tych środkach spożywczych lub składnikach jako pozostałość lub pochodna; jako rozpuszczalniki mogą być stosowane również substancje i materiały określone na podstawie art. 14 ust. 2;
31) ryzyko – niebezpieczeństwo w rozumieniu art. 3 pkt 9 rozporządzenia nr 178/2002;
32) składnik odżywczy – składnik pokarmowy niezbędny do odżywiania organizmu człowieka, w szczególności białko, węglowodany, tłuszcze, witaminy, składniki mineralne;
33) składnik żywności – każdą substancję występującą w żywności, w tym substancje dodatkowe, użytą przy wytwarzaniu lub przygotowywaniu środków spożywczych, obecną w gotowym produkcie, nawet jeśli jest ona w zmienionej formie;
34) substancja aromatyczna – substancja chemiczna posiadająca właściwości aromatyzujące, w tym:
a) naturalna substancja aromatyczna otrzymana w wyniku odpowiednich procesów fizycznych, włącznie z destylacją i ekstrakcją rozpuszczalnikami, enzymatycznych lub mikrobiologicznych, z surowców pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, zarówno nieprzetworzonych, jak i po ich przetworzeniu do spożycia przez ludzi tradycyjnymi metodami produkcji żywności, w tym fermentacji, prażenia, suszenia,
b) substancja aromatyczna identyczna z naturalnymi otrzymana w wyniku syntezy chemicznej lub wyodrębniona przy zastosowaniu procesów chemicznych; pod względem chemicznym jest ona identyczna z substancjami naturalnie występującymi w produktach pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, o których mowa w lit. a;
35) substancja dodatkowa – substancja, która nie jest zwyczajowo spożywana jako żywność, niebędąca typowym składnikiem żywności, niezależnie od tego czy posiada wartość odżywczą, czy nie, której celowe użycie technologiczne w procesie produkcji, przetwarzania, przygotowywania, pakowania, przewozu i przechowywania spowoduje lub może spowodować rezultaty w środku spożywczym albo w półproduktach będących jego komponentami; substancja dodatkowa może stać się bezpośrednio lub pośrednio składnikiem żywności lub w inny sposób oddziaływać na jej cechy charakterystyczne;
36) substancja zanieczyszczająca – każda substancja w rozumieniu art. 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiającego procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (Dz. Urz. UE L 37 z 13.02.1993, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie Wydanie Specjalne, Rozdz. 15, t. 2, str. 204), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 315/93”;
37) suplement diety - środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów uznanych za produkty lecznicze lub wyroby medyczne na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2004 r. Nr 53, poz. 533, z późn. zm ));
38) system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (Hazard Analysis and Critical Control Points), zwany dalej „systemem HACCP” - postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności poprzez identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń z punktu widzenia wymagań zdrowotnych żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów produkcji i obrotu żywnością; system ten ma również na celu określenie metod eliminacji lub ograniczania zagrożeń oraz ustalenie działań naprawczych;
39) system szybkiego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i środkach żywienia zwierząt (Rapid Alert System for Food and Feed), zwany dalej „systemem RASFF” - postępowanie organów urzędowej kontroli żywności i innych podmiotów realizujących zadania z zakresu bezpieczeństwa żywności, zgodnie z zasadami określonymi w art. 50 – 57 rozporządzenia nr 178/2002;
40) środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego - środek spożywczy, który ze względu na specjalny skład lub sposób przygotowania wyraźnie różni się od środków spożywczych powszechnie spożywanych i zgodnie z informacją zamieszczoną na opakowaniu jest wprowadzany do obrotu z przeznaczeniem do zaspokajania szczególnych potrzeb żywieniowych:
a) osób, których procesy trawienia i metabolizmu są zachwiane lub osób, które ze względu na specjalny stan fizjologiczny mogą odnieść szczególne korzyści z kontrolowanego spożycia określonych substancji zawartych w żywności - taki środek spożywczy może być określany jako „dietetyczny”,
b) zdrowych niemowląt i małych dzieci;
41) środek spożywczy szkodliwy dla zdrowia lub życia człowieka – środek spożywczy, którego spożycie w warunkach normalnych i zgodnie z przeznaczeniem może spowodować negatywne skutki dla zdrowia lub życia człowieka, w szczególności jeżeli:
a) nie spełnia wymagań zdrowotnych określonych w dziale II ustawy,
b) zawiera:
- substancje zanieczyszczające w ilościach przekraczających dopuszczalne poziomy określone w rozporządzeniach Unii Europejskiej ),
- pozostałości skażeń promieniotwórczych w ilościach przekraczających poziomy określone w rozporządzeniach Unii Europejskiej ) lub
- inne substancje toksyczne w ilościach przekraczających dopuszczalne poziomy lub zabronione na mocy przepisów Unii Europejskiej;
42) środek spożywczy zafałszowany - środek spożywczy, którego skład lub inne właściwości zostały zmienione, a konsument nie został o tym poinformowany w sposób określony w art. 43 oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 48, albo środek spożywczy, w którym zostały wprowadzone zmiany mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości; środek spożywczy jest środkiem spożywczym zafałszowanym, w szczególności jeżeli:
a) dodano do niego substancje zmieniające jego skład lub obniżające jego wartość odżywczą,
b) odjęto składnik lub zmniejszono zawartość jednego lub kilku składników decydujących o wartości odżywczej lub innej właściwości środka spożywczego,
c) dokonano zabiegów, które ukryły rzeczywisty jego skład lub nadały mu wygląd środka spożywczego o należytej jakości,
d) niezgodnie z prawdą podano jego nazwę, skład, datę lub miejsce produkcji, termin przydatności do spożycia lub datę minimalnej trwałości albo w inny sposób nieprawidłowo go oznakowano,
- wpływając poprzez te działania na jakość środka spożywczego;
43) środek spożywczy zepsuty - środek spożywczy, którego skład lub właściwości uległy zmianom wskutek nieprawidłowości zaistniałych w procesie technologicznym lub pod wpływem działań czynników naturalnych, takich jak: wilgotność, czas, temperatura lub światło, albo wskutek obecności drobnoustrojów lub pasożytów, powodując jego nieprzydatność do spożycia zgodnie z przeznaczeniem;
44) termin przydatności do spożycia - termin, po upływie którego środek spożywczy traci przydatność do spożycia; termin ten jest podawany w przypadku środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, łatwo psujących się; data powinna być poprzedzona określeniem „należy spożyć do:”;
45) ujęcie – zespół urządzeń służących do wydobywania wody podziemnej i jednocześnie zabezpieczających tę wodę przed zanieczyszczeniem;
46) urzędowe kontrole żywności – kontrole w rozumieniu art. 2 pkt 1 rozporządzenia nr 882/2004;
47) wartość odżywcza – szczególne wartości środka spożywczego ze względu na:
a) energię (wartość kaloryczną), niezależnie od tego czy środek spożywczy jej dostarcza i w jakiej ilości lub
b) składniki odżywcze, niezależnie od tego czy środek spożywczy je zawiera, czy nie;
48) woda stołowa – wodę źródlaną do której dodano naturalną wodę mineralną lub sole mineralne zawierające co najmniej jeden składnik mający znaczenie fizjologiczne, taki jak: sód, magnez, wapń, chlorki, siarczany, węglany;
49) wzbogacanie żywności – dodawanie do środków spożywczych jednego lub kilku składników odżywczych, niezależnie od tego, czy naturalnie występują one w tym środku spożywczym, czy nie, w celu zapobiegania niedoborom lub korygowania niedoborów tych składników odżywczych w całych populacjach lub określonych grupach ludności;
50) zakład – przedsiębiorstwo spożywcze w rozumieniu art. 3 pkt 2 rozporządzenia nr 178/2002;
51) zakład żywienia zbiorowego – zakład wykonujący działalność w zakresie zorganizowanego żywienia konsumentów;
52) zakład żywienia zbiorowego typu zamkniętego - zakład wykonujący działalność w zakresie zorganizowanego żywienia określonych grup konsumentów, w szczególności w szpitalach, zakładach opiekuńczo-wychowawczych, żłobkach, przedszkolach, szkołach, internatach, zakładach pracy, z wyłączeniem żywienia w samolotach i innych środkach transportu oraz wojskowych polowych punktów żywieniowych;
53) zanieczyszczenia – substancje zanieczyszczające, pozostałości pestycydów, zanieczyszczenia biologiczne oraz ciała obce, szkodniki lub ich części;
54) żywność genetycznie zmodyfikowana – żywność w rozumieniu art. 2 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz. Urz. UE L 268 z 18.10.2003, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1829/2003”;
55) żywność tradycyjna – produkty rolne i środki spożywcze:
a) których nazwy są zarejestrowane zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2081/92 z dnia 14 lipca 1992 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 208 z 24.07.1992, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 13, str. 4), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 2081/92” lub rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2082/92 z dnia 14 lipca 1992 r. w sprawie świadectw o szczególnym charakterze dla produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 208 z 24.07.1992, str. 11; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 13, str. 12), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 2082/92”,
b) w stosunku do których wnioski o rejestrację zostały wysłane do Komisji Europejskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 10, poz. 68) oraz
c) umieszczone na liście produktów tradycyjnych prowadzonej przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych;
56) żywność przeznaczona dla konsumenta ostatecznego – żywność przeznaczona dla konsumentów finalnych w rozumieniu art. 3 pkt 18 rozporządzenia nr 178/2002.

Art. 4. W przypadku szkody wyrządzonej przez środki spożywcze albo materiały lub wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, odpowiedzialność za tę szkodę ponosi przedsiębiorca na zasadach określonych w przepisach Kodeksu cywilnego dotyczących odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.

Art. 5. Do postępowania przeprowadzanego przez organy urzędowej kontroli żywności mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.

Dział II
Wymagania zdrowotne i znakowanie żywności

Rozdział 1
Zasady ogólne

Art. 6. 1. Środki spożywcze niespełniające wymagań określonych w niniejszym dziale są żywnością niebezpieczną w rozumieniu art. 14 rozporządzenia nr 178/2002.
2. Środki spożywcze niespełniające wymagań zdrowotnych nie mogą być wprowadzane do obrotu lub stosowane do produkcji innych środków spożywczych, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Środki spożywcze zawierające zanieczyszczenia lub inne substancje w ilościach szkodliwych dla zdrowia mogą być wykorzystane do produkcji środków spożywczych oraz wprowadzane do obrotu po obniżeniu tych zanieczyszczeń lub substancji do dopuszczalnych poziomów lub po ich usunięciu, pod warunkiem, że:
1) uzyskanie dopuszczalnych poziomów nie będzie wynikiem mieszania tych środków spożywczych ze środkami spożywczymi spełniającymi wymagania zdrowotne oraz
2) właściwy organ urzędowej kontroli żywności stwierdzi, w drodze decyzji, ich przydatność do spożycia lub do produkcji innych środków spożywczych.

Art. 7. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa może, w drodze rozporządzenia, zawiesić lub ograniczyć obrót lub ustanowić szczególne wymagania dla środków spożywczych, spełniających wymagania zdrowotne określone w przepisach niniejszego działu wdrażających dyrektywy Unii Europejskiej lub w rozporządzeniach Unii Europejskiej dotyczących bezpieczeństwa żywności, jeżeli na podstawie nowych informacji lub po dokonaniu ponownej oceny dotychczasowych informacji uzyska dostateczne podstawy do stwierdzenia, że środki spożywcze mogą zagrażać zdrowiu lub życiu ludzi, pomimo spełniania wymagań zdrowotnych określonych w tych przepisach.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również, jeżeli istnieją dostateczne podstawy do stwierdzenia, że środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, znajdujący się w obrocie w państwach członkowskich Unii Europejskiej, dla którego nie określono szczegółowych wymagań zdrowotnych, nie jest odpowiedni do zaspokajania szczególnych potrzeb żywieniowych zgodnie z przeznaczeniem lub zagraża zdrowiu lub życiu ludzi.
3. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw zdrowia przekazuje niezwłocznie, wraz z uzasadnieniem, innym państwom członkowskim Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia uchyla rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, z chwilą wejścia w życie odpowiednich przepisów Unii Europejskiej mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności lub z chwilą odmowy przyjęcia przez instytucje Unii Europejskiej takich przepisów.

Art. 8. Ilekroć w dziale niniejszym jest mowa o państwach członkowskich Unii Europejskiej należy przez to rozumieć również państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Rozdział 2
Substancje dodatkowe

Art. 9. Stosowanie substancji dodatkowych w żywności jest dozwolone, jeżeli:
1) przy dozwolonej dawce, nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka;
2) jest uzasadnione technologicznie, a cel ich stosowania nie może być osiągnięty w inny sposób, praktycznie możliwy z punktu widzenia technologicznego i ekonomicznego.

Art. 10. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) dopuszczalne cele stosowania w żywności substancji dodatkowych,
2) funkcje technologiczne substancji dodatkowych,
3) wykaz substancji dodatkowych, które mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane w żywności zgodnie z ich funkcjami technologicznymi oraz szczegółowe warunki ich stosowania, w tym rodzaj środków spożywczych, w których mogą być stosowane oraz maksymalne dopuszczalne dawki, zwanych dalej „dozwolonymi substancjami dodatkowymi”,
4) zakres informacji podawanych na opakowaniach nieprzeznaczonych bezpośrednio dla ostatecznego konsumenta,
5) specyfikacje i kryteria czystości substancji dodatkowych
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów, przestrzeganie wymagań określonych w art. 9 oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, wymagania dotyczące pobierania próbek i metod analitycznych stosowanych w trakcie urzędowych kontroli żywności do oznaczania parametrów właściwych dla substancji dodatkowych mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności, ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej, jeżeli są ustalone.

Art. 11. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia może, w drodze rozporządzenia, zezwolić na wprowadzanie do obrotu i stosowanie w żywności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej substancji dodatkowych niezamieszczonych w wykazie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.
2. Wydając rozporządzenie minister właściwy do spraw zdrowia określa w szczególności:
1) warunki stosowania substancji dodatkowej, w tym rodzaj środków spożywczych, w których substancja dodatkowa może być stosowana oraz jej maksymalne dopuszczalne dawki,
2) sposób znakowania środków spożywczych, w których zastosowano substancję dodatkową, jeżeli jest to uzasadnione potrzebą ochrony konsumentów
- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia, w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia, o którym mowa w ust 1, przekazuje Komisji Europejskiej i pozostałym państwom członkowskim Unii Europejskiej treść rozporządzenia.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia występuje do Komisji Europejskiej z wnioskiem o dopuszczenie substancji dodatkowej objętej rozporządzeniem, o którym mowa w ust. 1, do obrotu i stosowania w żywności na terytorium Wspólnoty Europejskiej, dołączając do wniosku uzasadnienie oraz propozycję dotyczącą warunków stosowania substancji dodatkowej, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Jeżeli po pojawieniu się nowych informacji lub po ponownej ocenie dotychczasowych informacji dotyczących substancji dodatkowej objętej rozporządzeniem, o którym mowa w ust. 1, zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stosowanie tej substancji dodatkowej może być niezgodne z wymaganiami określonymi w art. 9 minister właściwy do spraw zdrowia odstępuje od wystąpienia do Komisji Europejskiej z wnioskiem, o którym mowa w ust. 4.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia niezwłocznie uchyla rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, w odpowiednim zakresie, jeżeli w odniesieniu do substancji dodatkowej objętej tym rozporządzeniem:
1) wystąpią okoliczności, o których mowa w ust. 5, lub
2) Komisja Europejska w terminie 2 lat od wejścia w życie rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, zezwalającego na wprowadzanie do obrotu i stosowanie w żywności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej substancji dodatkowej, nie przedstawi propozycji dopuszczenia tej substancji dodatkowej do obrotu i stosowania w żywności na terytorium Wspólnoty Europejskiej, lub
3) Rada Unii Europejskiej w terminie 18 miesięcy od dnia przedstawienia propozycji przez Komisję Europejską nie przyjmie odpowiednich środków, lub
4) zezwolenie wydane przez właściwy organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej na wprowadzanie do obrotu i stosowanie w żywności na terytorium tego państwa tej samej substancji dodatkowej, zostało następnie uchylone przez ten organ z powodu niepodjęcia przez instytucje Unii Europejskiej działań, o których mowa w pkt 2 lub 3.
7. Minister właściwy do spraw zdrowia uchyla rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, w odpowiednim zakresie, z chwilą wejścia w życie rozporządzenia wprowadzającego substancję dodatkową do wykazu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.
8. W przypadkach, o których mowa w ust. 6, kolejne rozporządzenie zezwalające na wprowadzanie do obrotu i stosowanie w żywności tej samej substancji dodatkowej nie może być wydane, chyba że w związku z postępem naukowym lub technicznym, jaki nastąpił od chwili uchylenia poprzedniego rozporządzenia, stosowanie tej substancji dodatkowej zapewnia zgodność z wymaganiami określonymi w art. 9.

Rozdział 3
Aromaty i rozpuszczalniki

Art. 12. Aromaty i rozpuszczalniki używane lub stosowane w produkcji żywności nie mogą zawierać pierwiastków i substancji chemicznych w ilościach szkodliwych dla zdrowia człowieka.

Art. 13. 1. Stosowanie aromatów i innych składników żywności o właściwościach aromatyzujących powinno być uzasadnione technologicznie i nie może prowadzić do występowania w żywności, w postaci gotowej do spożycia, substancji aktywnych w ilościach mogących niekorzystnie oddziaływać na zdrowie człowieka.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki stosowania aromatów, w tym maksymalne dopuszczalne poziomy zawartości w aromatach pierwiastków szkodliwych dla zdrowia oraz maksymalne dopuszczalne poziomy zawartości w żywności substancji aktywnych pochodzących z aromatów i innych składników żywności o właściwościach aromatyzujących, mogących niekorzystnie oddziaływać na zdrowie człowieka,
2) szczegółowe wymagania w zakresie oznakowania aromatów
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów, przestrzeganie wymagań określonych w art. 12 i w ust. 1 oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 2:
1) wykaz substancji dodatkowych i rozpuszczalników, dopuszczonych do stosowania w aromatach,
2) wymagania dotyczące pobierania próbek i metod analitycznych stosowanych w trakcie urzędowej kontroli żywności do oznaczania zawartości pierwiastków i substancji aktywnych oraz parametrów właściwych dla aromatów zawartych w żywności,
3) specyfikacje i kryteria czystości aromatów,
4) kryteria mikrobiologiczne dla aromatów
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności, ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej, jeżeli są ustalone.

Art. 14. 1. Stosowanie rozpuszczalników ekstrakcyjnych w produkcji żywności lub składników żywności powinno być uzasadnione technologicznie i nie może powodować występowania w żywności lub jej składnikach pozostałości w ilościach mogących niekorzystnie oddziaływać na zdrowie człowieka.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) maksymalne dopuszczalne poziomy zawartości w rozpuszczalnikach ekstrakcyjnych pierwiastków szkodliwych dla zdrowia,
2) wykaz substancji i materiałów dopuszczonych do stosowania jako rozpuszczalniki ekstrakcyjne, warunki ich stosowania oraz maksymalne dopuszczalne poziomy pozostałości w żywności lub składnikach żywności,
3) szczegółowe wymagania w zakresie oznakowania rozpuszczalników ekstrakcyjnych
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów, przestrzeganie wymagań określonych w art. 12 i w ust. 1 oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 2:
1) wymagania dotyczące pobierania próbek i metod analitycznych stosowanych w trakcie urzędowej kontroli żywności do oznaczania parametrów właściwych dla rozpuszczalników ekstrakcyjnych,
2) specyfikacje i kryteria czystości rozpuszczalników ekstrakcyjnych
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności, ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej, jeżeli są ustalone.


Rozdział 4
Zanieczyszczenia żywności

Art. 15. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub na ich powierzchni, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.

Art. 16. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, do celów urzędowej kontroli żywności i monitoringu sposób pobierania próbek żywności, w tym wielkość i ilość pobieranych próbek, rodzaje próbek, pojęcia stosowane przy pobieraniu próbek, procedury stosowane przy pobieraniu próbek, metody analiz otrzymywanych wyników badań oraz sposób transportu i przechowywania próbek przed przystąpieniem do analizy w celu oznaczania poziomów:
1) pozostałości pestycydów, o których mowa w art. 15,
2) zanieczyszczeń chemicznych lub biologicznych, w tym dioksyn i polichlorowanych bifenyli o właściwościach podobnych do dioksyn
- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.

Art. 17. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa może określić, w drodze rozporządzenia, maksymalne poziomy substancji zanieczyszczających innych niż określone w przepisach rozporządzenia Komisji (WE) nr 466/2001 z dnia 8 marca 2001 r. ustalającego najwyższe dopuszczalne poziomy dla niektórych substancji zanieczyszczających w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 77 z 16.03.2001, str. 1 z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie Wydanie Specjalne, Rozdz. 15, t. 6, str. 64, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 466/2001”, które mogą znajdować się w środkach spożywczych albo na ich powierzchni, przeznaczonych do obrotu lub do produkcji innych środków spożywczych, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia może wydać rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, z zachowaniem trybu i po spełnieniu warunków, określonych w art. 5 rozporządzenia nr 315/93.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa może określić, w drodze rozporządzenia, metody pobierania próbek określonych środków spożywczych do celów urzędowej kontroli poziomów zanieczyszczeń oraz przygotowywania próbek i wytyczne dla metod analitycznych stosowanych do oznaczania zawartości substancji zanieczyszczających, o których mowa w ust. 1, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz nowe wymagania określone w przepisach odrębnych Unii Europejskiej.

Rozdział 5
Napromienianie żywności promieniowaniem jonizującym

Art. 18. Środki spożywcze mogą być poddawane napromienianiu promieniowaniem jonizującym wyłącznie w celu:
1) eliminacji lub zmniejszenia drobnoustrojów chorobotwórczych do poziomu zapewniającego bezpieczeństwo żywności;
2) zapobiegania psuciu się żywności poprzez eliminację mikroorganizmów, w tym chorobotwórczych;
3) przedłużenia okresu przydatności do spożycia, poprzez hamowanie naturalnych procesów biologicznych związanych z dojrzewaniem, kiełkowaniem, czy starzeniem się żywności.

Art. 19. Napromienianie żywności promieniowaniem jonizującym jest dopuszczalne wyłącznie jeżeli:
1) nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka;
2) jest uzasadnione technologicznie oraz nie będzie zastępować właściwości zdrowotnych żywności, prawidłowych warunków sanitarnych i higienicznych w produkcji i w obrocie żywnością;
3) żywność:
a) poddawana temu napromienianiu spełnia obowiązujące wymagania zdrowotne oraz
b) nie zawiera substancji chemicznych służących do jej konserwacji lub stabilizacji.

Art. 20. 1. Dokonywanie napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym może być wykonywane przez zakłady, które uzyskały zgodę, w drodze decyzji, Głównego Inspektora Sanitarnego.
2. Wniosek o wydanie zgody powinien zawierać:
1) firmę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki przedsiębiorca posiada;
2) firmę przedsiębiorcy odpowiedzialnego za bezpieczeństwo czynności napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym;
3) nazwę, siedzibę i adres zakładu, w którym będzie dokonywane napromienianie żywności promieniowaniem jonizującym;
4) dane zakładu, w którym będzie dokonywane napromienianie żywności promieniowaniem jonizującym, w tym dotyczące urządzeń i aparatury służących do napromieniania i kwalifikacji personelu;
5) informacje o planowanych środkach bezpieczeństwa stosowanych w związku z napromienianiem żywności.
3. Główny Inspektor Sanitarny, wydając zgodę:
1) uwzględnia wyposażenie zakładu w urządzenia i aparaturę do napromieniania żywności określone na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 2, kwalifikacje personelu, przestrzeganie warunków określonych w art. 19 oraz spełnianie przez zakład wymagań higienicznych zapewniających bezpieczeństwo żywności oraz
2) nadaje numer identyfikacyjny zakładowi, w którym będzie dokonywane napromienianie żywności promieniowaniem jonizującym.
4. Główny Inspektor Sanitarny zawiesza lub cofa zgodę w przypadku stwierdzenia w wyniku urzędowej kontroli żywności, że zakład dokonuje napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym w sposób niezgodny z przepisami ustawy lub z warunkami określonymi w decyzji, a w szczególności jeżeli nie zapewnia przestrzegania warunków określonych w art. 19 i nie prowadzi rejestrów dla każdego z używanych źródeł promieniowania jonizującego.
5. W zakładzie dokonującym napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym prowadzone są rejestry dla każdego z używanych źródeł promieniowania jonizującego zawierające dane określone na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 4.

Art. 21. Główny Inspektor Sanitarny przekazuje do Komisji Europejskiej:
1) niezwłocznie informację o nazwie, adresie i numerze identyfikacyjnym zakładu, który uzyskał zgodę na dokonywanie napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym, kopię zgody oraz kopię decyzji o zawieszeniu lub wycofaniu zgody;
2) corocznie informacje o:
a) wynikach kontroli przeprowadzanych w zakładach dokonujących napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym, w szczególności dotyczące rodzaju i ilości produktów poddawanych napromienianiu oraz stosowanych dawek promieniowania,
b) wynikach kontroli przeprowadzanych na etapie obrotu żywnością oraz stosowanych metodach analitycznych.

Art. 22. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) środki spożywcze, które mogą być poddane napromienianiu promieniowaniem jonizującym, maksymalne dopuszczalne dawki oraz dozwolone źródła promieniowania jonizującego,
2) szczegółowe warunki napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym, w tym wymagania dotyczące urządzeń służących do napromieniania oraz procedury pomiarowe,
3) szczególne wymagania w zakresie opakowania i znakowania środków spożywczych poddanych napromienianiu promieniowaniem jonizującym,
4) zakres informacji zamieszczanych w rejestrach, o których mowa w art. 20 ust. 5, oraz okres ich przechowywania,
5) szczególne warunki przywozu z państw trzecich środków spożywczych poddanych napromienianiu promieniowaniem jonizującym
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1:
1) dodatkowe warunki wydania zgody na dokonywanie napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym,
2) warunki, w których nie ma zastosowania art. 19 pkt 3 lit. b
- jeżeli w tym zakresie zostaną ustalone jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej, mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów.

Art. 23. 1. Przepisów art. 19 – 20 nie stosuje się do środków spożywczych wystawionych na działanie promieniowania jonizującego powstałego na skutek zastosowania urządzeń pomiarowych lub kontrolnych pod warunkiem, że wchłonięta dawka nie przekracza poziomu 0,01 Gy dla urządzeń kontrolnych, w których wykorzystuje się neutrony, oraz 0,5 Gy w pozostałych przypadkach, przy maksymalnym poziomie energii promieniowania wynoszącym 10 MeV w przypadku promieni rentgenowskich, 14 MeV w przypadku neutronów i 5 MeV w innych przypadkach.
2. Przepisów art. 19 pkt 2, pkt 3 lit. b, art. 20 i 22 nie stosuje się do napromieniania żywności przygotowywanej pod nadzorem lekarza medycyny dla pacjentów wymagających diety o sterylnej czystości.

Rozdział 6
Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego

Art. 24.1. Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego powinny spełniać:
1) wymagania określone dla środków spożywczych powszechnie spożywanych oraz
2) szczególne wymagania w zakresie składu oraz sposobu produkcji, zapewniające, że środki te będą zaspokajały specjalne potrzeby żywieniowe konsumentów zgodnie ze swoim przeznaczeniem.
2. Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, ze względu na swoje przeznaczenie, obejmują w szczególności następujące grupy:
1) preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, oraz preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne;
2) środki spożywcze uzupełniające, obejmujące produkty zbożowe przetworzone i inne środki spożywcze dla niemowląt i małych dzieci;
3) środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej zawartości energii, w celu redukcji masy ciała;
4) dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego;
5) środki spożywcze zaspokajające zapotrzebowanie organizmu przy intensywnym wysiłku fizycznym, zwłaszcza sportowców;
6) środki spożywcze dla osób z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów (cukrzyca);
7) środki spożywcze niskosodowe, w tym sole dietetyczne o niskiej zawartości sodu lub bezsodowe;
8) środki spożywcze bezglutenowe.
3. Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego przeznaczone dla ostatecznego konsumenta mogą być wprowadzane do obrotu wyłącznie w opakowaniach obejmujących w całości te środki, z zastrzeżeniem przepisów, o których mowa w art. 26 ust. 2 pkt 3.
4. Oznakowanie środka spożywczego powszechnie spożywanego nie może zawierać określenia „dietetyczny” lub w inny sposób sugerować, że jest to środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego.
5. Dopuszcza się upowszechnianie wszelkich użytecznych informacji i zaleceń dotyczących środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, skierowanych wyłącznie do osób posiadających kwalifikacje w zakresie medycyny, farmacji lub żywienia.

Art. 25. 1. Reklama i promocja preparatów do początkowego żywienia niemowląt i przedmiotów służących do karmienia niemowląt, w obrocie tymi artykułami, a także w środkach masowego przekazu, nie mogą przekazywać informacji, że karmienie preparatem do początkowego żywienia niemowląt jest równoważne lub lepsze od karmienia naturalnego oraz nie mogą być prowadzone w zakładach opieki zdrowotnej. Ograniczenie to nie dotyczy publikacji naukowych lub popularnonaukowych upowszechniających wiedzę z zakresu opieki nad dzieckiem oraz wszelkich informacji użytecznych lub zaleceń przeznaczonych wyłącznie dla osób posiadających kwalifikacje w zakresie medycyny, żywienia lub farmacji.
2. Zabrania się:
1) reklamy preparatów do początkowego żywienia niemowląt w punktach sprzedaży;
2) prowadzenia działalności promocyjnej zachęcającej do nabycia preparatów do początkowego żywienia niemowląt i przedmiotów służących do karmienia niemowląt, takiej jak rozdawanie próbek, specjalne wystawy, kupony rabatowe, premie, specjalne wyprzedaże i sprzedaż wiązana;
3) dostarczania preparatów do początkowego żywienia niemowląt oraz przedmiotów służących do karmienia niemowląt, ich próbek lub innych przedmiotów tego typu o charakterze promocyjnym - kobietom ciężarnym, matkom niemowląt lub członkom ich rodzin, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, bezpłatnie lub po obniżonej cenie.
3. Preparaty do początkowego żywienia niemowląt oraz przedmioty służące do karmienia niemowląt, dostarczone bezpłatnie lub po obniżonej cenie, instytucjom sprawującym opiekę nad niemowlętami lub organizacjom społecznym, których cele statutowe obejmują pomoc rodzinie, mogą być wykorzystane lub przekazane do wykorzystania wyłącznie w żywieniu tych niemowląt, które muszą być karmione sztucznie, przez okres uzasadniony potrzebami żywieniowymi tych niemowląt, pod warunkiem jednoczesnego podania informacji o ich przeznaczeniu wyłącznie dla niemowląt karmionych sztucznie.

Art. 26. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) przeznaczenie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego należących do grup wymienionych w art. 24 ust. 2 pkt 1 – 4,
2) szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, o których mowa w pkt 1, w szczególności w zakresie ich składu,
3) wykaz substancji chemicznych dodawanych ze względu na konieczność zaspokajania przez te środki spożywcze specjalnych potrzeb żywieniowych,
4) szczególne wymagania i warunki dotyczące oznakowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i przedmiotów służących do karmienia niemowląt,
5) wymagania w zakresie treści materiałów informacyjnych i edukacyjnych dotyczących żywienia niemowląt oraz warunki przekazywania takich materiałów przez producentów i dystrybutorów środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i przedmiotów służących do karmienia niemowląt
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności, ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1:
1) szczegółowe przeznaczenie i wymagania, jakie powinny spełniać środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego nie należące do grup wymienionych w art. 24 ust. 2 pkt 1 – 4,
2) metody pobierania próbek oraz metody analizy, stosowane w ramach urzędowej kontroli środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
3) warunki wprowadzania do obrotu środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego przeznaczonych dla ostatecznego konsumenta bez opakowania całkowicie okrywającego środek spożywczy
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności, ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej, jeżeli są ustalone.

Rozdział 7
Suplementy diety oraz wzbogacanie żywności

Art. 27. 1. Suplementy diety mogą zawierać w swoim składzie witaminy i składniki mineralne oraz inne substancje wykazujące efekt odżywczy lub inny efekt fizjologiczny, które normalnie znajdują się w żywności i spożywane są jako jej część.
2. Suplementy diety przeznaczone dla ostatecznego konsumenta wprowadzane są do obrotu w opakowaniu.
3. Oznakowanie, prezentacja i reklama suplementów diety nie mogą zawierać informacji stwierdzających lub sugerujących, że zbilansowana i zróżnicowana dieta nie może dostarczyć wystarczających dla organizmu ilości składników odżywczych.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) wykaz witamin i składników mineralnych, oraz ich formy chemiczne, które mogą być stosowane w produkcji suplementów diety,
2) szczególne wymagania w zakresie znakowania suplementów diety
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności, ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4:
1) dodatkowe wymagania dotyczące składu suplementów diety zawierających witaminy i składniki mineralne, w tym kryteria czystości oraz maksymalny i minimalny poziom witamin i składników mineralnych w suplemencie diety,
2) wymagania dotyczące składu suplementów diety zawierających substancje wykazujące efekt odżywczy lub inny efekt fizjologiczny, inne niż witaminy i składniki mineralne
- mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności, ochronę konsumentów oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej, jeżeli są ustalone.

Art. 28. 1. Mając na względzie zapobieganie niedoborom lub korygowanie niedoborów jednego lub kilku składników odżywczych w żywności, dopuszcza się wzbogacanie żywności witaminami lub składnikami mineralnymi, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Związki chemiczne dodawane do żywności jako źródło witamin i składników mineralnych muszą być bioprzyswajalne i nie mogą powodować zagrożenia życia lub zdrowia człowieka.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, warunki stosowania substancji wzbogacających dodawanych do żywności, szczególne wymagania dotyczące znakowania żywności wzbogacanej oraz wykazy:
1) środków spożywczych, które mogą być wzbogacane,
2) witamin i składników mineralnych oraz ich form chemicznych, które mogą być stosowane do wzbogacania żywności
- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz ochronę konsumentów.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 3:
1) górne bezpieczne poziomy witamin i składników mineralnych ustalone na podstawie naukowej oceny ryzyka, w oparciu o ogólnie akceptowane dane naukowe, w tym zmienne stopnie wrażliwości różnych grup konsumentów,
2) dodatkowe wymagania dotyczące składu żywności wzbogacanej witaminami lub składnikami mineralnymi,
- mając na względzie spożycie witamin i składników mineralnych wynikające z innych źródeł diety oraz zalecane spożycie witamin i składników mineralnych dla populacji.

Rozdział 8
Żywność wprowadzana po raz pierwszy do obrotu

Art. 29. 1. Przedsiębiorca wprowadzający po raz pierwszy do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1) środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, które nie należą do grup określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego należące do tych grup, ale dla których nie zostały w tych przepisach określone szczegółowe wymagania,
2) suplementy diety,
3) środki spożywcze wzbogacane substancjami określonymi na podstawie art. 28 ust. 3 pkt 2
- jest obowiązany powiadomić Głównego Inspektora Sanitarnego o wprowadzaniu do obrotu określonych środków spożywczych, przedkładając równocześnie wzór ich etykiety w języku polskim, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli środek spożywczy, o którym mowa w ust. 1, znajduje się w obrocie w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, w powiadomieniu należy:
1) wskazać nazwę środka spożywczego i jego producenta oraz właściwy organ państwa członkowskiego który uprzednio został powiadomiony o wprowadzeniu danego środka spożywczego do obrotu lub właściwy organ, który zezwolił na wprowadzenie tego środka spożywczego do obrotu,
2) przedłożyć dokument potwierdzający okoliczności, o których mowa w pkt 1.

Art. 30. 1. Na podstawie powiadomienia, o którym mowa w art. 29 ust. 1 może zostać przeprowadzone postępowanie mające na celu wyjaśnienie, czy wymienione w powiadomieniu:
1) środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego wyraźnie różnią się od żywności przeznaczonej do powszechnego spożycia oraz, czy odpowiadają one szczególnym potrzebom żywieniowym, zgodnie z ich przeznaczeniem, o którym mowa w art. 3 ust. 2 pkt 40;
2) suplementy diety oraz środki spożywcze wzbogacane substancjami dodawanymi do żywności spełniają warunki określone w przepisach wydanych - odpowiednio - na podstawie art. 27 ust. 4 i art. 28 ust. 3.
2. Jeżeli okaże się to niezbędne, przedsiębiorca może zostać zobowiązany do udokumentowania w zakresie określonym w art. 31 ust. 1, że zgłoszony środek spożywczy spełnia wymagania, o których mowa w ust. 1.
3. Postępowanie, o którym mowa w ust. 1, nie może trwać dłużej niż 60 dni roboczych, z uwzględnieniem dodatkowo czasu niezbędnego do dostarczenia opinii, o której mowa w art. 31 ust. 1.
4. Przedsiębiorca, o którym mowa w art. 29 ust. 1, jest powiadamiany pisemnie o wynikach przeprowadzonego postępowania.
5. Główny Inspektor Sanitarny może wydać decyzję o niedopuszczeniu do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako środek spożywczy, produktu objętego powiadomieniem, o którym mowa w art. 29 ust. 1, jeżeli ze względu na właściwości farmakologiczne lub ryzyko dla zdrowia konieczne jest zakwalifikowanie tego produktu jako produkt leczniczy.
6. W przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 5, Główny Inspektor Sanitarny powiadamia pozostałe państwa członkowskie i Komisję Europejską.
7. Główny Inspektor Sanitarny prowadzi rejestr środków spożywczych objętych powiadomieniem, o którym mowa w art. 29 ust. 1, zawierający dane określone na podstawie art. 31 ust. 2 pkt 3. Dane z rejestru publikowane są na stronach internetowych Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Art. 31. 1. W przypadku przeprowadzania postępowania, o którym mowa w art. 30 ust. 1, Główny Inspektor Sanitarny może zobowiązać przedsiębiorcę do przedłożenia opinii, właściwych ze względu na zakres zadań określony statutami krajowych jednostek naukowych.
2. Przedsiębiorca może dostarczyć opinię wydaną przez jednostkę naukową państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzór powiadomienia, o którym mowa w art. 29;
2) zakres informacji lub innych danych niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, o którym mowa w art. 30 ust. 1;
3) wzór rejestru środków spożywczych objętych powiadomieniem umożliwiający ich identyfikację oraz danych zawartych w rejestrze,
mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.
3. Koszty wydania opinii, o których mowa w ust. 1, ponoszą przedsiębiorcy.
4. Koszty poniesione przez krajową jednostkę naukową w związku z wydaniem opinii, obejmują koszty bezpośrednie tej jednostki, przy uwzględnieniu, średnio, wymiaru 10 – 15 godzin pracy jako czasu niezbędnego do przygotowania opinii.
5. Do kosztów bezpośrednich zaliczane są koszty osobowe i rzeczowe.
6. Koszty osobowe obejmują koszty wynagrodzeń pracowników opracowujących opinie oraz opłacane przez pracodawcę zgodnie z obowiązującymi przepisami należności od wynagrodzeń pracowników.
7. Koszty rzeczowe obejmują koszty administracyjno-biurowe utrzymania jednostki naukowo-badawczej, obliczane proporcjonalnie do nakładu czasu pracy niezbędnego do przygotowania opinii.

Art. 32. 1. W przypadku stwierdzenia, że środek spożywczy, o którym mowa w art. 29 ust. 1, niespełniający wymagań określonych dla tego środka, znajduje się w obrocie, właściwy państwowy inspektor sanitarny podejmuje decyzje o czasowym wstrzymaniu, ograniczeniu wprowadzania tego środka spożywczego do obrotu lub wycofaniu z obrotu, do czasu wyjaśnienia sprawy.
2. Decyzje, o których mowa w ust. 1, są podejmowane również, jeżeli środek spożywczy, o którym mowa w art. 29 ust. 1, spełnia obowiązujące wymagania zdrowotne, ale na podstawie nowych informacji lub po ponownym dokonaniu oceny tego środka zostanie stwierdzone, że stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka.

Rozdział 9
Naturalne wody mineralne, naturalne wody źródlane i wody stołowe

Art. 33. 1. Naturalne wody mineralne różnią się od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi charakterystycznymi właściwościami, w szczególności zawartością składników mineralnych i pierwiastków śladowych oraz pierwotną czystością pod względem chemicznym i mikrobiologicznym.
2. Ujęcia naturalnych wód mineralnych oraz instalacje i urządzenia służące do wydobywania, transportu i rozlewu, a także pojemniki, muszą zabezpieczać te wody przed zanieczyszczeniem lub zmianą ich charakterystycznego składu mineralnego.
3. Naturalne wody mineralne mogą być wprowadzane do obrotu w opakowaniach zamkniętych w sposób zabezpieczający je przed zanieczyszczeniem i zmianą właściwości.
4. Oznakowanie wód przeznaczonych do spożycia przez ludzi nieodpowiadających wymaganiom naturalnej wody mineralnej nie może wprowadzać konsumenta w błąd informacjami, które sugerowałyby, że woda ta jest naturalną wodą mineralną, w szczególności nie może zawierać oznaczenia „woda mineralna”.
5. Dopuszcza się znakowanie naturalnych wód mineralnych informacjami: „pobudzające trawienie”, „może polepszyć funkcje wątrobowo-żółciowe” lub oznaczeniami podobnymi pod warunkiem, że wody te spełniają szczególne wymagania określone w tym zakresie na podstawie art. 38 pkt 1.

Art. 34. Naturalne wody mineralne wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, muszą być uznane jako naturalne wody mineralne, przez:
1) Głównego Inspektora Sanitarnego, jeżeli woda wydobywana jest z otworu znajdującego się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) właściwy organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, jeżeli woda wydobywana jest z otworu znajdującego się na terytorium tego państwa lub
3) Głównego Inspektora Sanitarnego albo właściwy organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, jeżeli woda wydobywana jest z otworu znajdującego się na terytorium państwa trzeciego.

Art. 35. 1. Główny Inspektor Sanitarny dokonuje, w drodze decyzji, uznania wody jako naturalnej wody mineralnej na podstawie wniosku przedsiębiorcy.
2. Wniosek o uznanie wody jako naturalnej wody mineralnej powinien zawierać:
1) firmę producenta wody, jego siedzibę oraz adres;
2) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki przedsiębiorca posiada;
3) informacje o nazwie i miejscu położenia otworu lub otworów, z których wydobywana jest woda;
4) określenie warunków wydobywania, transportu i rozlewu wody, w tym opis stosowanych urządzeń i instalacji;
5) informacje o właściwościach wody, wynikające z przeprowadzonej oceny i kwalifikacji rodzajowej tej wody;
6) nazwę handlową, pod którą woda będzie wprowadzana do obrotu.
3. Do wniosku dołącza się aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub zaświadczenie z Ewidencji Działalności Gospodarczej oraz ocenę i kwalifikację rodzajową naturalnej wody mineralnej objętej wnioskiem o uznanie, które ważne są przez okres pięciu lat od daty ich dokonania.
4. Zasady dokonywania ocen i kwalifikacji rodzajowej naturalnych wód mineralnych określone są w przepisach wydanych na podstawie art. 38 pkt 2 i 3.

Art. 36. 1. Główny Inspektor Sanitarny w decyzji o uznaniu wody jako naturalnej wody mineralnej określa, w szczególności:
1) firmę producenta wody, jego siedzibę oraz adres;
2) nazwę handlową naturalnej wody mineralnej;
3) nazwę otworu lub ujęcia, z których czerpana jest ta woda;
4) zawartość charakterystycznych składników mineralnych w litrze wody;
5) stopień nasycenia dwutlenkiem węgla i jego pochodzenie;
6) informacje dodatkowe zalecane w ocenie i kwalifikacji rodzajowej wody, świadczące o szczególnych właściwościach lub przeznaczeniu wody, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 38 pkt 2.
2. Przepisy art. 35 dotyczą również uznawania przez Głównego Inspektora Sanitarnego naturalnych wód mineralnych wydobywanych z otworów znajdujących się na terytorium państwa trzeciego, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Główny Inspektor Sanitarny może uznać, w drodze decyzji, wodę pochodzącą z otworu znajdującego się na terytorium państwa trzeciego jako naturalną wodę mineralną, jeżeli właściwy organ tego państwa poświadczy spełnianie przez tę wodę wymagań określonych w niniejszej ustawie i w przepisach wydanych na jej podstawie oraz zobowiąże się do przeprowadzania regularnych kontroli warunków wydobywania, transportu i rozlewu tej wody. Oświadczenie jest ważne przez okres nie przekraczający 5 lat od dnia złożenia i może być ponowione przed upływem tego okresu.
4. Wykaz wód uznanych za naturalne wody mineralne jest publikowany w drodze obwieszczenia w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia.
5. Główny Inspektor Sanitarny uchyla, w drodze decyzji, dokonane przez siebie uznanie, oraz zakazuje produkcji i wprowadzania do obrotu naturalnej wody mineralnej, jeżeli:
1) naturalna woda mineralna lub warunki jej wydobywania, transportu i rozlewu nie odpowiadają wymaganiom określonym w ustawie lub w uznaniu;
2) oświadczenie właściwego organu państwa trzeciego, o którym mowa w ust. 3, nie zostało ponowione przed upływem okresu jego ważności.
6. Główny Inspektor Sanitarny przekazuje Komisji Europejskiej informacje o uznaniu i o uchyleniu uznania wody jako naturalnej wody mineralnej.

Art. 37. 1. Do naturalnych wód źródlanych i wód stołowych stosuje się przepisy art. 33 ust. 3 i 4.
2. Naturalne wody źródlane i wody stołowe podlegają ocenom i kwalifikacji rodzajowej, określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 38 pkt 2 i 3.

Art. 38. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać naturalne wody mineralne, naturalne wody źródlane i wody stołowe, w tym wymagania mikrobiologiczne, maksymalne dopuszczalne poziomy składników mineralnych tych wód, warunki poddawania tych wód procesom usuwania składników lub nasycania dwutlenkiem węgla,
2) wzorcowy zakres badań, sposób przeprowadzania oceny i kwalifikacji rodzajowej wód, o których mowa w pkt 1,
3) jednostkę naukową właściwą do przeprowadzania oceny i kwalifikacji rodzajowej wód;
4) szczególne wymagania dotyczące oznakowania, prezentacji i reklamy wód, o których mowa w pkt 1,
5) szczegółowe wymagania higieniczne dotyczące wydobywania, transportu i rozlewu tych wód
- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów, przestrzeganie warunków określonych w art. 33 oraz jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.

Art. 39. Przepisy art. 33 – 38 nie mają zastosowania do naturalnych wód mineralnych wykorzystywanych u źródła w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego w celach leczniczych oraz tych wód wprowadzanych do obrotu jeżeli spełniają one wymagania produktów leczniczych określonych przepisami Prawa farmaceutycznego.

Rozdział 10
Grzyby i przetwory grzybowe

Art. 40. 1. Dopuszcza się do obrotu lub produkcji środków spożywczych zawierających grzyby, grzyby uprawne oraz grzyby rosnące w warunkach naturalnych, świeże lub suszone.
2. Grzyby oraz ich przetwory, o których mowa w ust. 1, muszą spełniać wymagania określone dla środków spożywczych, w tym również w zakresie:
1) maksymalnych poziomów substancji zanieczyszczających chemicznych i biologicznych;
2) najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów;
3) substancji dodatkowych;
4) aromatów;
5) napromieniania oraz skażeń promieniotwórczych.
3. Grzyby świeże i suszone są dopuszczane do obrotu przez klasyfikatorów grzybów lub grzyboznawców, których uprawnienia określają przepisy wydane na podstawie art. 42 pkt 3.
Art. 41. 1. Grzyby świeże dopuszcza się do obrotu lub produkcji środków spożywczych zawierających grzyby, jeżeli:
1) są jednego gatunku, z wyjątkiem grzybów, które mogą być użyte do produkcji środków spożywczych;
2) nie są rozdrobnione, z wyjątkiem podzielonych jeden raz wzdłuż osi ich trzonów, a także nie mogą to być wyłącznie trzony lub trzony oddzielone od kapeluszy w ilości przekraczającej liczbę kapeluszy;
3) nie wykazują zmian organoleptycznych;
4) nie wykazują zapleśnienia;
5) nie występują w nich żywe larwy lub kanaliki po larwach muchówek, a ilość grzybów zaczerwionych pierwotnie nie przekracza 5% masy;
6) zawartość substancji zanieczyszczających organicznych, w szczególności ściółki, mchu, igliwia, nie przekracza 0,3% masy;
7) zawartość substancji zanieczyszczających mineralnych nie przekracza 1% masy;
8) nie zawierają substancji zanieczyszczających organicznych pochodzenia zwierzęcego (odchodów), z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Pieczarki uprawne (hodowlane) przeznaczone bezpośrednio dla konsumenta w postaci świeżej muszą spełniać wymagania szczegółowe określone w przepisach rozporządzenia Komisji (WE) nr 1863/2004 z dnia 26 października 2004 r. ustanawiającego normę handlową dla pieczarek hodowlanych (Dz. Urz. UE L 325 z dnia 28.10.2004, str. 23).
3. Grzyby suszone dopuszcza się do obrotu lub produkcji przetworów, o których mowa w art. 40 ust. 1, jeżeli:
1) są jednego gatunku w postaci całych owocników, kapeluszy lub krajanki;
2) zaczerwienie pierwotne nie przekracza 5% masy;
3) nie wykazują zapleśnienia oraz obecności szkodników w żywności;
4) zawilgocenie nie przekracza 12% masy;
5) zawartość substancji zanieczyszczających mineralnych nie przekracza 1% masy;
6) zawartość substancji zanieczyszczających organicznych nie przekracza 0,3% masy;
7) nie zawierają substancji zanieczyszczających organicznych pochodzenia zwierzęcego (odchodów).

Art. 42. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) wykaz grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych albo środków spożywczych zawierających grzyby, wykaz przetworów grzybowych dopuszczonych do obrotu, z uwzględnieniem cech dyskwalifikujących grzyby i przetwory grzybowe, wymagań technologicznych i warunków przetwarzania, skupu, przechowywania i sprzedaży grzybów;
2) wzory atestów na grzyby świeże i grzyby suszone;
3) warunki i tryb uzyskiwania uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy, w tym ramowe programy kursów specjalistycznych;
4) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej właściwe do nadawania i pozbawiania uprawnień, o których mowa w pkt 3;
5) wzory świadectw klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy
- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności i ochronę konsumentów.

Rozdział 11
Znakowanie żywności

Art. 43. 1. Środki spożywcze znajdujące się w obrocie lub przeznaczone do wprowadzenia do obrotu są oznakowane.
2. Oznakowanie środka spożywczego obejmuje wszelkie informacje w postaci napisów i innych oznaczeń, w tym znaki towarowe i handlowe, elementy graficzne i symbole, dotyczące środka spożywczego i umieszczone na opakowaniu, etykiecie, obwolucie, ulotce, lub zawieszce, które są dołączone do tego środka spożywczego lub odnoszą się do niego.
3. Oznakowanie zawiera następujące dane:
1) nazwę, pod którą środek spożywczy jest wprowadzany do obrotu;
2) wykaz i ilości składników lub kategorii składników;
3) zawartość netto środka spożywczego w opakowaniu;
4) datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia w przypadku środków nietrwałych mikrobiologicznie;
5) warunki przechowywania lub warunki użycia środka spożywczego;
6) firmę i adres producenta lub przedsiębiorcy paczkującego środek spożywczy;
7) informacje odnoszące się do źródła pochodzenia, w przypadku, gdy niepodanie tych informacji może wprowadzać konsumenta w błąd co do źródła pochodzenia środka spożywczego;
7) instrukcję przygotowania lub stosowania, gdyby brak takich informacji mógł spowodować niewłaściwe użycie środka spożywczego;
8) w odniesieniu do napojów alkoholowych o zawartości alkoholu większej niż 1,2% - rzeczywistą zawartość objętościową alkoholu.

Art. 44. 1. Oznakowanie środka spożywczego nie może:
1) wprowadzać konsumenta w błąd, w szczególności:
a) co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji,
b) poprzez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których nie posiada,
c) poprzez sugerowanie, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości;
2) przypisywać środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia albo odwoływać się do takich właściwości, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 i art. 33 ust. 5.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się również do reklamy oraz do prezentacji środków spożywczych, w tym również w zakresie ich kształtu, wyglądu lub opakowania, zastosowanych materiałów opakowaniowych i otoczenia.

Art. 45. 1. Nazwa środka spożywczego jest nazwą pod którą środek spożywczy jest oferowany do sprzedaży ostatecznemu konsumentowi lub zakładom żywienia zbiorowego. Nazwa może być nazwą zwyczajową, a także może być wyrażona opisem środka spożywczego lub opisem jego użycia; musi wyraźnie informować konsumenta o rodzaju środka spożywczego, jego charakterze i umożliwić odróżnienie tego środka spożywczego od innych środków spożywczych, z którymi mógłby być mylony, a także może zawierać dodatkowe informacje opisowe znajdujące się w pobliżu nazwy tego środka spożywczego.
2. Dozwolona jest również nazwa handlowa, pod którą środek spożywczy jest wprowadzany do obrotu.
3. Nazwa, pod którą środek spożywczy jest wprowadzany do obrotu nie może być zastąpiona znakiem towarowym, nazwą marki lub nazwą wymyśloną.

Art. 46. 1. Środki spożywcze muszą być znakowane w sposób czytelny, zrozumiały dla konsumenta, widoczny i nieusuwalny, a napisy muszą być wyraźne i nie mogą ich przerywać inne elementy pisemne lub graficzne.
2. Środki spożywcze wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znakuje się w języku polskim. Środki spożywcze mogą być ponadto oznakowane w innych językach.

Art. 47. 1. Oznakowanie środka spożywczego powinno zawierać informacje istotne dla ochrony zdrowia i życia człowieka.
2. Informacje dotyczące wartości odżywczej podawane są w oznakowaniu środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, a w odniesieniu do środków spożywczych powszechnie spożywanych, wówczas jeżeli w oznakowaniu, prezentacji albo reklamie tego środka jest podawane oświadczenie żywieniowe.

Art. 48. 1. Minister właściwy do spraw rynków rolnych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi w drodze rozporządzenia szczegółowy zakres informacji podawanych w oznakowaniu środków spożywczych opakowanych i środków spożywczych bez opakowań, przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta lub do zakładów żywienia zbiorowego, oraz sposób znakowania tych środków spożywczych i odstępstwa od wymogów w zakresie podawania informacji szczegółowych, z wyłączeniem znakowania wartością odżywczą, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.
2. Szczegółowe wymagania dotyczące znakowania:
1) substancji dodatkowych nieprzeznaczonych bezpośrednio dla ostatecznego konsumenta;
2) aromatów oraz rozpuszczalników;
3) środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego;
4) suplementów diety;
5) żywności wzbogacanej;
6) naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych
określają przepisy wydane na podstawie – odpowiednio – art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2, art. 26 ust. 1 pkt 4, art. 27 ust. 4, art. 28 ust. 3 i art. 38 pkt 4.

Art. 49. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rynków rolnych określi, w drodze rozporządzenia, sposób znakowania żywności wartością odżywczą, mając na względzie jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej oraz bezpieczeństwo konsumentów.

Art. 50. 1. Środki spożywcze znakowane datą minimalnej trwałości lub terminem przydatności do spożycia, mogą znajdować się w obrocie do tej daty lub terminu, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Środki spożywcze przeznaczone dla ostatecznego konsumenta znakowane datą minimalnej trwałości mogą pozostawać w obrocie po upływie tej daty, pod warunkiem, że spełniają one wymagania zdrowotne. W przypadku wątpliwości, odnośnie spełniania przez dany środek spożywczy wymagań zdrowotnych muszą być przedstawione organowi urzędowej kontroli żywności dowody co do dalszej jego przydatności do spożycia.


Dział III
Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością


Art. 51. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie produkcji lub obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością obowiązani są przestrzegać w zakładach zasad dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz dobrej praktyki higienicznej (GHP).

Art. 52. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki oraz ministrem właściwym do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia:
1) wykaz substancji, których stosowanie jest dozwolone w procesie wytwarzania lub przetwarzania materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych, z uwzględnieniem dopuszczalnych limitów migracji lub zawartości tych substancji oraz innych ograniczeń i specyfikacji dla substancji lub materiałów i wyrobów, a także sposób sprawdzania zgodności tych materiałów i wyrobów z ustalonymi limitami,
2) wykaz substancji, których stosowanie jest dozwolone w procesie wytwarzania lub przetwarzania materiałów i wyrobów z innych tworzyw niż określone w pkt 1, z uwzględnieniem dopuszczalnych limitów migracji lub zawartości tych substancji oraz innych ograniczeń i specyfikacji dla substancji lub materiałów i wyrobów, a także sposób sprawdzania zgodności tych materiałów i wyrobów z ustalonymi limitami
- uwzględniając substancje objęte wykazem substancji dopuszczonych do stosowania przez Komisję Europejską oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zdrowia lub życia człowieka oraz ochronę środowiska.

Art. 53. Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znakowane są w języku polskim. Materiały i wyroby mogą być ponadto znakowane w innych językach.

Art. 54. Główny Inspektor Sanitarny jest organem właściwym do przyjmowania wniosków przedsiębiorców o wydanie zezwolenia na stosowanie substancji nieobjętych wykazami, o których mowa w art. 52 pkt 1 i 2 oraz do przekazywania tych wniosków do Europejskiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Żywności.

Art. 55. Główny Inspektor Sanitarny prowadzi rejestr wniosków, o których mowa w art. 54.

Art. 56. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia, po ponownej ocenie istniejących danych lub w razie otrzymania nowych danych wskazujących, że stosowanie substancji, o których mowa w art. 52 lub 54, albo używanie materiałów i wyrobów zagraża zdrowiu lub życiu człowieka lub środowisku, w drodze rozporządzenia:
1) zakazuje czasowo lub ogranicza wytwarzanie, przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu materiałów i wyrobów lub
2) nakazuje wycofanie z obrotu materiałów i wyrobów określonych w pkt 1
- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności, ochronę środowiska oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia powiadamia Komisję Europejska oraz inne państwa członkowskie Unii Europejskiej o wprowadzeniu ograniczeń lub zakazów, o których mowa w art. 18 rozporządzenia nr 1935/2004 wprowadzonych rozporządzeniem, o którym mowa w ust. 1.

Dział IV
Wymagania higieniczne

Rozdział 1
Przepisy ogólne dotyczące wymagań higienicznych

Art. 57. 1. Działalność gospodarczą w zakresie produkcji lub obrotu żywnością wolno prowadzić, jeżeli spełniane są w zakładach wymagania higieniczne określone w rozporządzeniu nr 852/2004.
2. Spełnienie wymagań określonych w:
1) rozdziale VIII ust. 2 załącznika II do rozporządzenia nr 852/2004 wymaga potwierdzenia orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do wykonywania prac przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384, z 2003 r. Nr 45, poz. 391 i Nr 199, poz. 1938, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 173, 1808 oraz Nr 210, poz. 2135);
2) rozdziale XII załącznika II do rozporządzenia nr 852/2004 jest potwierdzane dokumentacją o przeprowadzonych szkoleniach osób wykonujących prace przy produkcji lub w obrocie żywnością oraz osób odpowiedzialnych za wdrożenie i stosowanie zasad systemu HACCP w zakładzie.
3. Przedsiębiorca jest obowiązany przechowywać orzeczenia lekarskie i dokumentację, o których mowa w ust. 2 oraz udostępniać je na żądanie organów urzędowej kontroli żywności.

Art. 58. Główny Inspektor Sanitarny i Główny Lekarz Weterynarii, stosownie do zakresu nadzoru, określonego w art. 73 ust. 1 i 5, są organami właściwymi w zakresie zadań, o których mowa w art. 7 i 8 rozporządzenia nr 852/2004, dotyczących krajowych poradników dobrej praktyki higieny oraz wdrażania i stosowania zasad systemu HACCP.

Rozdział 2
Rejestracja i zatwierdzanie zakładów

Art. 59. Państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni są organami właściwymi w sprawach:
1) rejestracji oraz zatwierdzania, warunkowego zatwierdzania i cofania zatwierdzenia zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność niezwierzęcego pochodzenia w trybie i na zasadach określonych w rozporządzeniu nr 852/2004 i rozporządzeniu nr 882/2004;
2) rejestracji zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością.

Art. 60. Właściwi państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni:
1) prowadzą rejestry zakładów, o których mowa w art. 59, zgłoszonych w trybie art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 852/2004;
2) w drodze decyzji - zatwierdzają, udzielają warunkowego zatwierdzenia lub cofają zatwierdzenia zakładów, o których mowa w art. 59 pkt 1, w trybie i na zasadach określonych w art. 31 lit. c – e rozporządzenia nr 882/2004;
3) prowadzą i uaktualniają na bieżąco dane zawarte w rejestrach, o których mowa w pkt 1.

Art. 61. 1. Obowiązkowi zatwierdzenia podlegają zakłady produkujące i wprowadzające do obrotu żywność niezwierzęcego pochodzenia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Zatwierdzenie, o którym mowa w art. 31 rozporządzenia nr 882/2004, nie jest wymagane w odniesieniu do:
1) działalności w zakresie dostaw bezpośrednich;
2) urządzeń dystrybucyjnych do sprzedaży żywności w opakowaniach jednostkowych określonych w art. 2 lit. j rozporządzenia 852/2004;
3) obiektów lub urządzeń do obrotu żywnością, o których mowa w art. 62 ust. 3;
4) zakładów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w sprzedaży żywności „na odległość” (sprzedaży wysyłkowej), w tym sprzedaży przez internet.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, przedsiębiorca jest obowiązany złożyć wniosek o zarejestrowanie zakładu.

Art. 62. 1. Działalność gospodarcza w zakresie obrotu żywnością, na zasadach określonych przepisami rozdziału III załącznika II do rozporządzenia 852/2004, z obiektów lub urządzeń ruchomych lub tymczasowych, może być prowadzona pod warunkiem spełnienia wymagań określonych w art. 61.
2. Właściwymi w sprawach rejestracji oraz zatwierdzania są państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni, a w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego powiatowi lekarze weterynarii, właściwi ze względu na miejsce określone jako siedziba przedsiębiorcy, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Zarejestrowane obiekty lub urządzenia, o których mowa w ust. 1, nie podlegają zatwierdzeniu, jeżeli w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej dopuszczone zostały do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu .

Art. 63. 1. Wnioski o wpis do rejestru zakładów, o zatwierdzenie zakładu lub o dokonanie zmian w rejestrze, przedsiębiorcy składają w formie pisemnej według wzorów określonych – odpowiednio – na podstawie art. 65.
2. Do wniosku dołącza się:
1) aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub zaświadczenie z Ewidencji Działalności Gospodarczej;
2) kopię zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE udzielonego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej w przypadku, gdy wnioskodawca będący cudzoziemcem, w rozumieniu przepisów o cudzoziemcach, zamierza prowadzić działalność gospodarczą zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi;
3) zaświadczenie o wpisie do ewidencji gospodarstw rolnych w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności wraz z nadanym numerem identyfikacyjnym
– w odniesieniu do przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie dostaw bezpośrednich.

Art. 64. 1. Decyzja w sprawie zatwierdzenia, zatwierdzenia warunkowego lub cofnięcia zatwierdzenia zakładu wydawana jest w trybie i na zasadach określonych w art. 31 ust. 2 lit. b - e rozporządzenia nr 882/2004.
2. Cofnięcie zatwierdzenia zakładu następuje na podstawie decyzji właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego w przypadku niespełniania wymagań, o których mowa w art. 31 ust. 2 lit 3 rozporządzenia nr 882/2004.
3. Wykreślenie z rejestru zakładów następuje na podstawie:
1) wniosku przedsiębiorcy lub
2) decyzji właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, o której mowa w ust. 2.

Art. 65. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzory:
1) wniosku o wpis do rejestru zakładów produkujących lub wprowadzających żywność do obrotu lub o zatwierdzenie zakładu,
2) wniosku o wpis do rejestru zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością,
3) wniosku o dokonanie zmian w rejestrze zakładów, o których mowa w pkt 1 i 2,
4) wniosku o wykreślenie z rejestru zakładów, o których mowa w pkt 1 i 2
- mając na względzie jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.

Rozdział 3
Wymagania szczególne w zakresie higieny

Art. 66. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczególne wymagania higieniczne w zakresie transportu morskiego cukru luzem, olejów płynnych i tłuszczów luzem, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.

Art. 67. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa oraz ministrem właściwym do spraw transportu może określić, w drodze rozporządzenia, szczególne wymagania środków transportu do przewozu szybko psujących się środków spożywczych, w tym szczególności:
1) rodzaje środków transportu w zależności od rodzaju wyposażenia,
2) wymagania dotyczące wyposażenia,
3) metody i tryb dotyczące dokonywania pomiarów i badań właściwości izotermicznych i skuteczności urządzeń chłodniczych,
4) wzory protokołów pomiarów i badań pomiarów, o których mowa w pkt 3,
5) wzór świadectwa dla izotermicznego środka transportu,
6) wzory oznaczeń literowych
- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz ochronę zdrowia i życia człowieka.

Art. 68. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, wymagania w:
1) zakładach stosujących tradycyjne metody, w celu umożliwienia dalszego stosowania tych metod,
2) zakładach zlokalizowanych w regionach szczególnych ze względu na położenie geograficzne, w celu uwzględnienia potrzeb tych zakładów, a
3) innych zakładach wyłącznie w zakresie ich konstrukcji, organizacji i wyposażenia
- dostosowując te wymagania do wymogów określonych w załączniku II do rozporządzenia nr 852/2004 oraz mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności i realizację celów rozporządzenia nr 852/2004.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia może wydać rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, z uwzględnieniem trybu i po spełnieniu warunków, określonych w art. 13 rozporządzenia nr 852/2004.

Art. 69. 1. Przedsiębiorcy prowadzący działalność w ramach dostaw bezpośrednich są obowiązani przestrzegać zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP).
2. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa, określi w drodze rozporządzenia:
1) zakres działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich, w tym wielkość i obszar dostaw bezpośrednich,
2) szczegółowe wymagania higieniczne dla działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich
- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz realizację celów rozporządzenia nr 852/2004.

Art. 70. 1. Zakład żywienia zbiorowego typu zamkniętego ma obowiązek przechowywać próbki wszystkich potraw wchodzących w skład każdego posiłku.
2. Zakład, o którym mowa w ust. 1, w przypadku wprowadzania do obrotu wyrobów garmażeryjnych innych zakładów ma obowiązek pobierania próbek poszczególnych wyrobów bezpośrednio przy przyjęciu danej partii oraz ich przechowywania.
3. Zakład, o którym mowa w ust. 1, ma obowiązek przechowywania próbki każdej wprowadzonej do obrotu partii wyrobów garmażeryjnych o krótkim okresie przydatności do spożycia.
4. Zakład, o którym mowa w ust. 1, ma obowiązek udostępniać pobrane próbki organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, tryb, sposób, miejsce, czas i warunki pobierania i przechowywania próbek, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia może, w drodze rozporządzenia, określić wymagania przy prowadzeniu żywienia zbiorowego typu zamkniętego, mając na względzie normy żywienia, oraz obowiązujące wymagania higieniczne.

Art. 71. Zakłady prowadzące działalność gospodarczą w zakresie skupu, przechowywania lub sprzedaży grzybów oraz produkcji przetworów grzybowych spełniają obowiązujące wymagania higieniczne oraz muszą zatrudniać klasyfikatorów grzybów lub grzyboznawców posiadających uprawnienia określone na podstawie art. 42 pkt 3.

Art.72. Tranzyt żywności może odbywać się tylko w szczelnych środkach transportu, zabezpieczonych przed ich niekontrolowanym otwarciem, zgodnie z przepisami prawa celnego.

Dział V
Urzędowe kontrole żywności

Rozdział 1
Przeprowadzanie urzędowych kontroli żywności

Art. 73. 1. Organami urzędowej kontroli żywności, o których mowa w art. 4 rozporządzenia nr 882/2004 są:
1) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w odniesieniu do:
a) żywności niezwierzęcego pochodzenia produkowanej i wprowadzanej do obrotu, przywożonej z państw niebędących członkami Unii Europejskiej oraz wywożonej i ponownie wywożonej do tych państw,
b) produktów pochodzenia zwierzęcego wprowadzonych do obrotu, z zastrzeżeniem ust. 5;
2) organy Inspekcji Weterynaryjnej w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego w zakresie określonym w ust. 5.
2. Właściwość organów określonych w ust. 1 w odniesieniu do obrotu żywnością z obiektów lub urządzeń, o których mowa w art. 62 ust. 1 określana jest każdorazowo według miejsca prowadzenia tego obrotu.
3. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej są właściwe w sprawach przeprowadzania urzędowych kontroli materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w zakresie określonym w rozporządzeniu nr 1935/2004.
4. Urzędowe kontrole, o których mowa w ust. 1 obejmują żywność genetycznie zmodyfikowaną oraz organizmy genetycznie zmodyfikowane przeznaczone do wykorzystania jako żywność w zakresie uregulowanym w rozporządzeniu 1829/2003, 1830/2003 i 1946/2003.
5. Organy Inspekcji Weterynaryjnej są właściwe w sprawach urzędowych kontroli:
1) zakładów produkujących produkty pochodzenia zwierzęcego, w zakresie określonym przepisami ustawy …….. o produktach pochodzenia zwierzęcego;
2) zwierząt rzeźnych i ich mięsa, mięsa zwierząt łownych oraz innych produktów pochodzenia zwierzęcego;
3) produkcji lodów zawierających w swoim składzie mleko;
4) sprzedaży obwoźnej produktów pochodzenia zwierzęcego ze specjalistycznych środków transportu;
5) przywożonych z państw niebędących państwami Unii Europejskiej produktów pochodzenia zwierzęcego;
6) produkcji i sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego;
7) prawidłowości prowadzenia systemu HACCP w zakładach objętych nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej;
8) w zakresie zaopatrywania środków transportu morskiego w komunikacji międzynarodowej w produkty pochodzenia zwierzęcego, które nie spełniają przywozowych wymagań weterynaryjnych określonych w prawie Unii Europejskiej i są przeznaczone do spożycia przez załogę i pasażerów;
9) wprowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z innych państw członkowskich Unii Europejskiej nie objętych kompetencjami organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Art. 74. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia, a w odniesieniu do środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego – minister właściwy do spraw rolnictwa, każdy w swoim zakresie działania, określą, w drodze rozporządzeń, procedury urzędowych kontroli żywności uwzględniające szczegółowy sposób i tryb przeprowadzania urzędowych kontroli w produkcji i w obrocie, uwzględniając zakres czynności kontrolnych obejmujących pobieranie i analizy próbek, wzór świadectwa potwierdzającego wyniki badanych próbek, kontrolę higieny personelu, dokumentacji oraz obowiązujących w zakładzie wewnętrznych systemów kontroli jakości żywności i przestrzegania zasad higieny, w tym systemu HACCP, mając na względzie bezpieczeństwo żywności oraz obowiązki określone w art. 8 i 10 rozporządzenia nr 882/2004.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia oraz minister właściwy do spraw rolnictwa określą, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób współdziałania w zakresie sprawowania nadzoru organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej z organami Inspekcji Weterynaryjnej, mając na względzie potrzebę zapewnienia sprawnego nadzoru nad przestrzeganiem warunków zdrowotnych żywności i żywienia, z uwzględnieniem art. 73.

Art. 75. 1. Organom urzędowej kontroli żywności, w związku z przeprowadzaniem urzędowych kontroli, przysługuje prawo:
1) wstępu do pomieszczeń zakładu o każdej porze dnia i nocy;
2) badania procesów technologicznych i receptur w zakresie niezbędnym do zrealizowania celu kontroli;
3) przeglądania ksiąg i innych dokumentów kontrolowanego zakładu, jeżeli jest to niezbędne ze względu na cel przeprowadzanej kontroli;
4) podejmowania innych czynności niezbędnych do wyjaśnienia sprawy, zgodnie z zakresem uprawnień w ramach urzędowych kontroli żywności.
2. Protokoły urzędowych kontroli, o których mowa w art. 9 rozporządzenia nr 882/2004, są podpisywane przez osobę przeprowadzającą kontrolę oraz przedsiębiorcę lub osobę reprezentującą przedsiębiorcę, którego działalność jest kontrolowana. W protokole, w przypadku odmowy jego podpisania, należy zamieścić informację o odmowie oraz dołączyć do protokołu wyjaśnienia dotyczące przyczyn odmowy podpisania protokołu złożone przez tę osobę.
3. Uzyskane przez organy urzędowej kontroli żywności w trakcie kontroli informacje, dokumenty i inne dane stanowiące tajemnicę handlową kontrolowanego przedsiębiorcy są objęte tajemnicą służbową i nie mogą być przekazywane innym organom ani ujawniane, jeżeli nie jest to konieczne ze względu na ochronę życia lub zdrowia człowieka, z wyłączeniem żądania sądu lub prokuratury w związku z toczącym się postępowaniem karnym lub postępowaniem sądowym.

Art. 76. Decyzjom organów urzędowej kontroli żywności, o których mowa w art. 54 rozporządzenia nr 882/2004, w przypadku stwierdzenia uchybień zagrażających zdrowiu lub życiu człowieka, nadawany jest rygor natychmiastowej wykonalności.

Art. 77. 1. Badania laboratoryjne dla celów urzędowych kontroli żywności i żywienia wykonują akredytowane:
1) laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej, funkcjonujące w zintegrowanym systemie badań laboratoryjnych żywności określonym w art. 15a ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 1998 r. Nr 90, poz. 575, z późn. zm. ));
2) laboratoria Inspekcji Weterynaryjnej określone w art. 23 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. Nr 33, poz. 287 i Nr 91, poz. 877 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 23, poz. 188);
3) laboratoria referencyjne realizujące zadania określone w art. 33 rozporządzenia nr 882/2004.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia wyznacza, w drodze rozporządzenia, laboratoria referencyjne wykonujące badania środków spożywczych niezwierzęcego pochodzenia dla celów urzędowych kontroli żywności i żywienia, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz realizację zadań określonych w art. 33 rozporządzenia nr 882/2004.

Rozdział 2
Graniczne kontrole sanitarne

Art. 78. 1. Graniczne kontrole sanitarne obejmują żywność niezwierzęcego pochodzenia oraz materiały lub wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, przywożone z państw trzecich.
2. Graniczne kontrole sanitarne przeprowadzane są na zasadach określonych w art. 15 – 24 rozporządzenia nr 882/2004.

Art. 79. Graniczne kontrole sanitarne są przeprowadzane:
1) przez państwowych granicznych inspektorów sanitarnych - na przejściach granicznych określonych na podstawie art. 82 ust. 2 pkt 1;
2) przez państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych właściwych ze względu na miejsce przeznaczenia towarów lub siedzibę odbiorcy określonych w dokumentach przewozowych towarzyszących towarom – w innych właściwych miejscach, o których mowa w art. 15 ust. 2 rozporządzenia 882/2004, w przypadku konieczności przeprowadzenia kontroli bezpośrednich lub podejrzenia niezgodności, albo gdy istnieją wątpliwości odnośnie identyfikacji towaru, o których mowa w art. 16 ust. 2 i 3 oraz art. 18 rozporządzenia nr 882/2004.

Art. 80. 1. Osoba odpowiedzialna za przywóz lub wywóz towarów, o których mowa w art. 78 ust. 1, jest obowiązana powiadomić właściwego granicznego inspektora sanitarnego nie później niż na 48 godzin przed planowanym przywozem lub wywozem towarów, a w przypadku środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie nie później niż na 24 godziny, składając wniosek, określony, na podstawie art. 82 ust. 1 pkt 1.
2. Niezbędna do dokonania granicznej kontroli sanitarnej dokumentacja przedkładana jest co najmniej w języku polskim.

Art. 81. 1. W wyniku przeprowadzonej kontroli, właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej wydaje świadectwo stwierdzające spełnianie przez towary objęte graniczną kontrolą sanitarną wymagań zdrowotnych.
2. W przypadku stwierdzenia, że towary objęte graniczną kontrolą sanitarną nie spełniają obowiązujących wymagań zdrowotnych, organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej podejmuje działania określone art. 18 – 22 rozporządzenia nr 882/2004.
3. Odpłatność za dokonanie granicznej kontroli sanitarnej towarów, o których mowa w art. 78 ust. 1 określają przepisy ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Art. 82. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzory:
1) wniosku o dokonanie granicznej kontroli sanitarnej;
2) świadectwa spełniania wymagań zdrowotnych towaru objętego graniczną kontrolą sanitarną,
mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej oraz ministrem właściwym do spraw transportu - wykaz przejść granicznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez które środki spożywcze oraz materiały lub wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością mogą być wprowadzane na terytorium Wspólnoty Europejskiej;
2) w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych - sposób współpracy organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej z organami celnymi w zakresie granicznych kontroli sanitarnych,
mając na względzie konieczność sanitarnego zabezpieczenia granic Unii Europejskiej i zapewnienie bezpieczeństwa żywności.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wykaz towarów, które podlegają granicznej kontroli sanitarnej z uwzględnieniem klasyfikacji towarów według kodów taryfy celnej (CN), mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.

Rozdział 3
System RASFF

Art. 83. 1. Urzędowe kontrole, przeprowadzane przez organy, o których mowa w art. 73 ust. 1, obejmują zadania dotyczące powiadamiania o niebezpiecznej żywności, w tym żywności pochodzenia zwierzęcego oraz środkach żywienia zwierząt gospodarskich określonych w przepisach o środkach żywienia zwierząt, w ramach sieci systemu RASFF.
2. Główny Inspektor Sanitarny kieruje siecią systemu RASFF oraz:
1) prowadzi krajowy punkt kontaktowy systemu RASFF, zwany dalej „KPK”;
2) jest odpowiedzialny za funkcjonowanie KPK;
3) powiadamia Komisję Europejską o stwierdzonej w ramach nadzoru niebezpiecznej żywności oraz środkach żywienia zwierząt.
3. W ramach systemu RASFF funkcjonuje podpunkt KPK, o którym mowa w art. 13 ust. 1a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Inspekcji Weterynaryjnej.

Rozdział 4
Monitoring żywności i żywienia

Art. 84. 1. Jednostki badawczo-rozwojowe podlegające nadzorowi ministra właściwego do spraw zdrowia oraz ministra właściwego do spraw rolnictwa określają i koordynują programy monitoringu żywności i żywienia oraz środków żywienia zwierząt realizowane przez organy urzędowej kontroli żywności oraz opracowują opinie naukowe niezbędne dla oceny ryzyka.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wykaz jednostek badawczo-rozwojowych, o których mowa w ust. 1, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności, kompetencje jednostki i kwalifikacje personelu oraz wymagania w tym zakresie obowiązujące w krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Art. 85. 1. Zadania związane z funkcjonowaniem programu monitoringu na potrzeby analizy ryzyka realizuje Rada do Spraw Monitoringu Żywności i Żywienia, zwana dalej „Radą”.
2. W skład Rady wchodzi:
1) po jednym przedstawicielu każdej jednostki badawczo-rozwojowej, o których mowa w art. 84 ust. 1;
2) dziewięciu przedstawicieli nauki reprezentujących kierunki badań objęte zakresem monitoringu, z uczelni rolniczych i medycznych oraz jednostek badawczo-rozwojowych niebędących wykonawcami tych badań;
3) po dwóch przedstawicieli ministra właściwego do spraw zdrowia oraz ministra właściwego do spraw rolnictwa;
4) po jednym przedstawicielu ministra właściwego do spraw środowiska oraz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
3. Przewodniczącym Rady jest przedstawiciel ministra właściwego do spraw zdrowia, a zastępcą przewodniczącego – przedstawiciel ministra właściwego do spraw rolnictwa.
4. Członków Rady powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zdrowia w uzgodnieniu z ministrami, których przedstawiciele wchodzą w skład Rady oraz Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
5. Do zadań Rady należy w szczególności:
1) przygotowywanie perspektywicznych kierunków badań monitoringowych;
2) przygotowywanie okresowych planów badań monitoringowych;
3) opiniowanie wykonanych badań monitoringowych w odniesieniu do założonych celów i uzyskiwanych wyników oraz raportu z badań monitoringowych przygotowywanego corocznie przez jednostki badawczo-rozwojowe prowadzące badania monitoringowe;
4) współudział w upowszechnianiu wyników badań monitoringowych, publikowanych w raporcie z badań monitoringowych w ramach działalności zawodowej członków Rady;
5) współpraca z organami urzędowej kontroli żywności;
6) doradztwo naukowe na rzecz organów urzędowej kontroli żywności.
6. Dokumenty, o których mowa w ust. 5 pkt 1-3, są przedstawiane przez Radę do akceptacji ministra właściwego do spraw zdrowia i ministra właściwego do spraw rolnictwa.
7. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa, określi, w drodze rozporządzenia, regulamin pracy Rady, biorąc pod uwagę zakres jej zadań.
8. Członkom Rady za udział w posiedzeniach przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży na obszarze kraju przewidzianych w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm. )).
9. Obsługę sekretariatu Rady oraz publikacje raportu zapewnia minister właściwy do spraw zdrowia.

Dział VI
Właściwość organów oraz współpraca w zakresie bezpieczeństwa żywności

Art. 86. 1. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa żywnościowego oraz nad wykonywaniem urzędowych kontroli żywności sprawuje minister właściwy do spraw zdrowia, który działa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa oraz ministrem właściwym do spraw rynków rolnych, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa żywnościowego oraz nad wykonywaniem urzędowych kontroli żywności w odniesieniu do środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego w zakresie określonym w art. 73 ust. 5 sprawuje minister właściwy do spraw rolnictwa oraz minister właściwy do spraw rynków rolnych, działając w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia.
3. Zadania ministra właściwego do spraw zdrowia, ministra właściwego do spraw rolnictwa oraz ministra właściwego do spraw do spraw rynków rolnych, o których mowa w ust. 1 i 2, obejmują zarządzanie ryzykiem w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa żywności, przy udziale organów urzędowej kontroli żywności.

Art. 87. Minister właściwy do spraw zdrowia jest organem właściwym w zakresie koordynacji spraw z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa żywności.

Art. 88. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia współpracuje z Europejskim Urzędem do Spraw Bezpieczeństwa Żywności, zwanym dalej „Urzędem”.
2. Współpraca, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:
1) wyznaczanie przedstawiciela do Forum Doradczego Urzędu;
2) składanie do Urzędu wniosków o wydanie opinii naukowych w sprawach objętych zakresem działania Urzędu;
3) przekazywanie Urzędowi zgromadzonych danych naukowych dotyczących bezpieczeństwa żywności;
4) przekazywanie, na żądanie Urzędu, dodatkowych danych niezbędnych do oceny ryzyka;
5) wyznaczanie jednostek badawczo-rozwojowych, które mogą uczestniczyć w wypełnianiu zadań Urzędu, w szczególności przez wydawanie opinii naukowych.
3. Współpraca, o której mowa w ust. 1, w odniesieniu do żywności objętej nadzorem ministra właściwego do spraw rolnictwa lub ministra właściwego do spraw rynków rolnych, wykonywana jest w porozumieniu z właściwym ministrem.

Art. 89. Minister właściwy do spraw zdrowia jest organem właściwym w szczególności w zakresie realizacji zadań, o których mowa:
1) w art. 13 ust. 5 i 7 rozporządzenia nr 852/2004;
2) w art. 38 rozporządzenia (WE) nr 396/2005;
3) w art. 7 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 2065/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 listopada 2003 r. w sprawie środków aromatyzujących dymu wędzarniczego używanych lub przeznaczonych do użycia w środkach spożywczych lub na ich powierzchni (Dz. Urz. UE L 309, z 26.11.2003, str. 1).

Art. 90. 1. Główny Inspektor Sanitarny jest organem właściwym do zapewnienia przeprowadzenia postępowania dotyczącego wstępnej oceny naukowej oraz sporządzenia wstępnego sprawozdania odnośnie nowej żywności wprowadzanej do obrotu w zakresie określonym przepisami rozporządzenia nr 258/97 oraz do przyjmowania od Komisji Europejskiej wstępnych sprawozdań przygotowanych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, a także do zgłaszania uwag i uzasadnionych sprzeciwów do takich sprawozdań.
2. Główny Inspektor Sanitarny upoważnia, w drodze decyzji, krajowe jednostki badawczo-rozwojowe właściwe do przeprowadzenia postępowania, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając w szczególności kompetencje jednostki i kwalifikacje personelu oraz niezależność jednostki od przedsiębiorców wprowadzających żywność do obrotu.
3. Koszty dokumentacji, badań lub dowodów naukowych niezbędnych do przygotowania wstępnego sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, ponoszą wnioskodawcy określeni w art. 4 ust. 1 rozporządzenia nr 258/97.

Art. 91. Główny Inspektor Sanitarny jest organem właściwym do wykonywania czynności dotyczących żywności genetycznie zmodyfikowanej oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do wykorzystania jako żywność w zakresie określonym w rozporządzeniu nr 1829/2003 oraz rozporządzeniu (WE) nr 1946/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie transgranicznego przemieszczania organizmów genetycznie zmodyfikowanych (Dz. Urz. UE L 287 z 05.11.2003, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1946/2003”.

Art. 92. 1. Główny Inspektor Sanitarny jest organem właściwym do zadań związanych z opracowaniem i realizacją wieloletniego krajowego planu urzędowych kontroli żywności, o którym mowa w art. 41 i art. 42 rozporządzenia nr 882/2004 oraz współpracy w tym zakresie z państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz Komisją Europejską.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1 Główny Inspektor Sanitarny realizuje we współpracy z Głównym Lekarzem Weterynarii.
3. Główny Lekarz Weterynarii, w ramach współpracy, o której mowa w ust. 2:
1) opracowuje plany urzędowych kontroli w części dotyczącej kompetencji Inspekcji Weterynaryjnej;
2) odpowiedzialny jest za realizację planów urzędowych kontroli w zakresie, o którym mowa w pkt 1;
3) przygotowuje roczne sprawozdania z realizacji planów w zakresie, o którym mowa w pkt 1.

Dział VII
Przepisy karne i kary pieniężne

Art. 93. 1. Kto produkuje lub wprowadza do obrotu środek spożywczy szkodliwy dla zdrowia lub życia człowieka, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega sprawca, który używa do produkcji lub wprowadza do obrotu środek spożywczy po upływie terminu jego przydatności do spożycia.
3. Jeżeli sprawca produkuje lub wprowadza do obrotu, szkodliwy dla zdrowia lub życia człowieka, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplement diety lub nową żywność, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
4. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa określonego w ust. 1 lub ust. 3 stałe źródło dochodów albo dopuszcza się przestępstw określonych w ust. 1 - 3 o znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
5. Jeżeli sprawca czynów określonych w ust. 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 94. 1. Kto produkuje lub wprowadza do obrotu środek spożywczy zepsuty lub zafałszowany, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
2. Jeżeli sprawca dopuszcza się przestępstwa określonego w ust. 1, w stosunku do środków spożywczych zafałszowanych, o znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 3.

Art. 95. 1. Kto prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży żywności na zasadzie „sprzedaży na odległość” (sprzedaży wysyłkowej), w tym sprzedaży przez internet, bez spełnienia obowiązku określonego w art. 61 ustawy, podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
2. Jeżeli sprawca uczynił sobie z przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodów albo dopuszcza się przestępstw określonych w ust. 1 o znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 3.

Art. 96. 1. Kto:
1) znakuje żywność genetycznie zmodyfikowaną niezgodnie z art. 12 – 14 rozporządzenia nr 1829/2003 oraz art. 4 rozporządzenia nr 1830/2003,
2) wprowadza do obrotu żywność genetycznie zmodyfikowaną bez uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 7 rozporządzenia nr 1829/2003 albo dokonuje tych czynności niezgodnie z warunkami określonymi w tym zezwoleniu,
3) nie wykonuje obowiązku monitoringu wprowadzonej do obrotu żywności genetycznie zmodyfikowanej w sposób określony w art. 9 rozporządzenia nr 1829/2003 albo dokonuje tych czynności niezgodnie z tymi przepisami,
4) nie wycofuje z obrotu żywności genetycznie zmodyfikowanej, która nie spełnia wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 1829/2003,
5) nie stosuje się do decyzji w sprawie przywozu organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do bezpośredniego wykorzystania jako żywność lub do ich przetwarzania, o którym mowa w art. 10 ust. 1 rozporządzenia nr 1946/2003,
6) dokonuje transgranicznego przemieszczania organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do bezpośredniego wykorzystania jako żywność lub do ich przetwarzania w sposób niezgodny z art. 10 ust. 1 rozporządzenia nr 1946/2003,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Art. 97. Kto:
1) dokonuje napromieniania żywności bez uzyskania zgody, o której mowa w art. 20 lub niezgodnie z warunkami w niej określonymi,
2) wprowadza po raz pierwszy do obrotu środek, o którym mowa w art. 29 ust. 1 bez powiadomienia,
3) reklamuje lub prowadzi działalność promocyjną preparatów do początkowego żywienia niemowląt wbrew zakazowi określonemu w art. 25 ust. 2,
4) prowadzi działalność promocyjną przedmiotów służących do karmienia niemowląt wbrew zakazowi określonemu w art. 25 ust. 2,
5) nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 18 rozporządzenia nr 178/2002,
6) wprowadza do obrotu jako naturalną wodę mineralną, wodę która nie została uznana w trybie określonym w art. 35,
7) wykonuje czynności klasyfikatora grzybów lub grzyboznawcy bez posiadania uprawnień określonych w art. 42 pkt 3,
8) nie przechowuje próbek potraw lub nie udostępnia pobranych próbek potraw organom urzędowych kontroli żywności w trybie określonym w art. 70 ust. 1 – 4,
9) wprowadza do obrotu materiał lub wyrób przeznaczony do kontaktu z żywnością zawierający w swoim składzie substancje inne niż określone w trybie art. 52 i 54 ustawy albo taki materiał lub wyrób nieprawidłowo oznakowany,
podlega karze grzywny.

Art. 98. W sprawach o czyny, o których mowa w art. 97, orzekanie następuje w trybie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Art. 99. 1. W razie popełnienia wykroczenia, o którym mowa w art. 97 pkt 6, sąd może orzec przepadek przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia wykroczenia lub występku, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy, jeżeli stanowią one zagrożenie dla zdrowia lub życia człowieka.
2. W przypadku orzeczenia środka karnego, o którym mowa w ust. 1, koszty zniszczenia ponosi producent lub podmiot wprowadzający do obrotu środek spożywczy, lub materiał lub wyrób przeznaczony do kontaktu z żywnością.

Art. 100. Kto:
1) nie przestrzega wymagań określonych w art. 44 w zakresie znakowania środków spożywczych,
2) wprowadza do obrotu produkt oznakowany jako żywność, a niebędący żywnością,
3) nie wycofuje z obrotu środka spożywczego szkodliwego dla zdrowia lub życia człowieka wbrew decyzji organu urzędowej kontroli żywności,
4) rozpoczyna działalność gospodarczą w zakresie produkcji lub obrotu żywnością bez zgłoszenia lub uzyskania decyzji o zatwierdzeniu zakładu w trybie i na zasadach określonych w rozporządzeniu nr 852/2004 oraz w art. 61 ustawy,
5) utrudnia lub uniemożliwia przeprowadzenie urzędowej kontroli żywności,
podlega karze pieniężnej w wysokości do trzydziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Art. 101. 1. Kary pieniężne, o których mowa w art. 100, wymierzają, w drodze decyzji, właściwi państwowi wojewódzcy inspektorzy sanitarni.
2. Ustalając wysokość kary pieniężnej, właściwy państwowy wojewódzki inspektor sanitarny uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia i zakres naruszenia, dotychczasową działalność przedsiębiorcy oraz jego możliwości finansowe.
3. Decyzji, o której mowa w ust. 1 nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
4. Kary pieniężne nieuiszczone w terminie określonym w decyzji podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie obowiązków o charakterze pieniężnym.

Dział VIII
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe

Rozdział 1
Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. 102. W ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 44, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 7 w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„W oznakowaniu środków spożywczych opakowanych i środków spożywczych bez opakowań, przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta lub do zakładów żywienia zbiorowego, podaje się:”,
2) w art. 15 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi w drodze rozporządzenia szczegółowy zakres informacji podawanych w oznakowaniu środków spożywczych opakowanych i środków spożywczych bez opakowań, przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta lub do zakładów żywienia zbiorowego, oraz sposób znakowania tych środków spożywczych, z wyłączeniem znakowania wartością odżywczą,”;


Art. 103. W ustawie z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, Nr 100, poz. 1085, Nr 123, poz. 1350 i Nr 125, poz. 1367, z 2002 r. Nr 135, po. 1145 i Nr 142, poz. 1187, 2003 r. Nr 189, poz. 1852 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 121, poz. 1263) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w ust. 3 w pkt 3 lit. b otrzymuje brzmienie:
„b) środkami spożywczymi, w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia,”;
2) w art. 13 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) substancje nowe stosowane wyłącznie jako substancje dodatkowe do żywności, w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia,”.


Art. 104. W ustawie z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2004 r. Nr 53, poz. 533, Nr 69, poz. 625, Nr 91, poz. 877, Nr 92, poz. 882, Nr 93, poz. 896, Nr 173, poz. 1808, Nr 210, poz. 2135, Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 Nr 94, poz. 787) w art. 72 w ust. 5 pkt 2a otrzymuje brzmienie:
„2a) suplementami diety, w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia,”.

Art. 105. W ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U z 2004 r. Nr 11, poz. 94, Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 273, poz. 2703) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 54 w pkt 2 lit. f otrzymuje brzmienie:
„f) tymczasowe wartości najwyższego poziomu pozostałości pestycydów, jeżeli nie zostały ustalone na podstawie przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia, oraz wyniki badań, informacje i dane, na podstawie których ustalono te wartości;”;
2) art. 69 otrzymuje brzmienie:
„Art. 69. W przypadku podejrzenia zastosowania środka ochrony roślin niedopuszczonego do obrotu lub zastosowania środka w sposób stwarzający zagrożenie zdrowia człowieka lub zwierząt, organy Inspekcji stosują procedurę powiadamiania zgodnie z systemem wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia.”.

Art. 106. W ustawie z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 34, poz. 292, Nr 96, poz. 959 i Nr 173, poz. 1808) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Ustawa nie narusza przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia.”;
2) w art. 2:
a) pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1) aromatyzacja - używanie przy wytwarzaniu fermentowanych napojów winiarskich jednego lub więcej, dozwolonych na podstawie przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia, ziół aromatycznych, przypraw korzennych lub naturalnych i identycznych z naturalnymi substancji aromatycznych;
2) barwienie - używanie przy wytwarzaniu fermentowanych napojów winiarskich jednego lub więcej, dozwolonych na podstawie przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia, barwników lub cukru palonego;”,
b) pkt 11 otrzymuje brzmienie:
„11) dozwolona substancja dodatkowa lub dozwolona substancja aromatyczna – substancje określone na podstawie przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia;”;
3) w art. 6 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Do słodzenia fermentowanych napojów winiarskich mogą być również stosowane inne substancje słodzące dozwolone na podstawie przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia.”;
4) w art. 28 w pkt 3 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„minister właściwy do spraw zdrowia realizuje zadania w zakresie jakości zdrowotnej wyrobów winiarskich objętych wspólną organizacją rynku wina na podstawie przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia, a także przepisów Unii Europejskiej:”.

Art. 107. W ustawie z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach (Dz. U Nr 33, poz. 289) w art. 16 w ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
„6) jednostki organizacyjne posiadające specjalistyczne laboratoria, wykonujące badania produktów leczniczych, środków spożywczych, substancji i preparatów chemicznych, środków ochrony roślin, produktów biobójczych i organizmów genetycznie zmodyfikowanych, jeżeli obowiązek przeprowadzania takich badań wynika z odrębnych przepisów, w szczególności przepisów: Prawa farmaceutycznego, o bezpieczeństwie żywności i żywienia, o substancjach i preparatach chemicznych, o ochronie roślin, o produktach biobójczych i przepisów o organizmach genetycznie zmodyfikowanych”.


Rozdział 2
Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 108. 1. W przypadku wątpliwości, czy żywność wprowadzana przez przedsiębiorcę do obrotu była dotychczas stosowana w celu żywienia ludzi, przedsiębiorca jest obowiązany przedstawić, na żądanie właściwego organu urzędowej kontroli żywności, dokumentację potwierdzającą historię stosowania tej żywności oraz określającą, w jakiej postaci żywność ta lub jej składniki były stosowane w celu żywienia ludzi w państwach członkowskich Unii Europejskiej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia nr 258/97, to znaczy przed dniem 15 maja 1997 r.
2. W przypadku braku dokumentacji, o której mowa w ust. 1, niezbędne jest przeprowadzenie postępowania określonego przepisami rozporządzenia nr 258/97.

Art. 109. 1. Przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie produkcji lub obrotu żywnością oraz materiałami lub wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, których zakłady nie są wpisane do rejestrów, o których mowa w art. 60 pkt 1 lub pkt 2, są obowiązani w okresie trzech miesięcy od daty wejścia w życie ustawy złożyć wnioski o wpis do rejestru zakładów lub o zatwierdzenie zakładu.
2. Wnioski, o których mowa w art. 63 ust. 1, nie są wymagane, jeżeli zakłady produkujące lub wprowadzające żywność do obrotu objęte są rejestrami prowadzonymi na podstawie art. 27a ustawy, o której mowa w art. 114 pkt 1, i spełniają wymagania określone w niniejszej ustawie.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, właściwy państwowy powiatowy inspektor sanitarny dokonuje wpisu zakładu do rejestru zakładów z urzędu, chyba, że przedsiębiorca złoży wniosek o dokonanie zmian w rejestrze lub o wykreślenie zakładu z rejestru.

Art. 110. Uprawnienia klasyfikatora grzybów lub grzyboznawcy określone na podstawie art. 42 pkt 3, uzyskane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność.

Art. 111. W sprawach dotyczących wniosków obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej ubiegających się o uznanie uprawnień klasyfikatora grzybów lub grzyboznawcy mają zastosowanie przepisy art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 2002 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności (Dz. U. Nr 71 poz. 655, z 2003 r. Nr 190 poz. 1864 oraz z 2004 r. Nr 96 poz. 959).

Art. 112. Do postępowań w sprawach objętych przepisami niniejszej ustawy, wszczętych i niezakończonych do dnia jej wejścia w życie, stosuje się przepisy tej ustawy.

Art. 113. 1. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 8 ust. 3, art. 9 ust. 4 pkt 1, 2 i 3, ust. 5, 6 i 7, art. 9a ust. 1, art. 10 ust. 3, art. 20 ust. 2, art. 22 ust. 4, art. 24 ust. 5, art. 40a, ust. 2 i 8, art. 41 ust. 6 pkt 4, ust. 7 i 8, art. 44 ust. 4, art. 48 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 114 pkt 1, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 22 ust. 1, art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2, art. 27 ust. 4 i art. 28 ust. 4, art. 15, art. 16, art. 38, art. 26, art. 31 ust. 2, art. 42, art. 48 ust. 1, art. 84 ust. 2 i art. 85 ust. 7, art. 82, art. 77 ust. 2, art. 74 ust. 2 niniejszej ustawy.
2. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 3 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy, o której mowa w art. 114 pkt 2, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 52 pkt 1 i 2 niniejszej ustawy.

Art. 114. Tracą moc:
1) ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 265 i Nr …, poz. …);
2) ustawa z dnia z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością (Dz. U Nr 128, poz. 1408, z 2003 Nr 171, poz. 1662, z 2004 r. Nr 173, poz. 1808 oraz z 2005 r. Nr …, poz.);
3) art. 9 ustawy z dnia 30 października 2003 r. o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 208, poz. 2020).

Art. 115. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2006 r., z wyjątkiem art. 61 – 64, które wchodzą w życie po upływie 20 dni od dnia ogłoszenia.

_______________________

1 ) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji transpozycji następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich:

1. dyrektywy Rady 76/895/EWG z dnia 23 listopada 1976 r. odnoszącej się do ustalania najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w owocach i warzywach oraz na ich powierzchni (Dz. Urz. WE L 340 z 09.12.1976, str. 26, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 3, t. 3, str. 61),

2. dyrektywy Rady 80/777/EWG z dnia 15 lipca 1980 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich w zakresie wydobywania i wprowadzania do obrotu naturalnych wód mineralnych (Dz. Urz. WE L 229 z 30.08.1980, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 6, str. 50),

3. pierwszej dyrektywy Komisji 81/712/EWG z dnia 28 lipca 1981 r. ustanawiającej wspólnotowe metody analiz w celu kontroli spełniania kryteriów czystości przez niektóre dodatki stosowane w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 257 z 10.09.1981, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 6, str. 176),

4. dyrektywy Rady 86/362/EWG z dnia 24 lipca 1986 r. w sprawie ustalania najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w zbożach i na ich powierzchni (Dz. Urz. WE L 221 z 07.08.1986, str. 37, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 3, t. 7, str. 74),

5. dyrektywy Rady 86/363/EWG z dnia 24 lipca 1986 r. w sprawie ustalania najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego i na ich powierzchni (Dz. Urz. WE L 221 z 07.08.1986, str. 43, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 3, t. 7, str. 80),

6. dyrektywy Komisji 87/250/EWG z dnia 15 kwietnia 1987 r. w sprawie oznaczania zawartości alkoholu na etykietach napojów alkoholowych przeznaczonych do sprzedaży konsumentowi końcowemu (Dz. Urz. WE L 113 z 30.04.1987, str. 57; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 8, str. 275),

7. dyrektywy Rady 88/344/EWG z dnia 13 czerwca 1988 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących rozpuszczalników do ekstrakcji stosowanych w produkcji środków spożywczych i składników żywności (Dz. Urz. WE L 157 z 24.06.1988, str. 28, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 8, str. 222),

8. dyrektywy Rady 88/388/EWG z dnia 22 czerwca 1988 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do środków aromatyzujących przeznaczonych do użytku w środkach spożywczych i materiałów źródłowych służących do ich produkcji (Dz. Urz. WE L 184 z 15.07.1988, str. 61, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 9, str. 233),

9. dyrektywy Rady 89/107/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących dodatków do żywności dopuszczonych do użytku w środkach spożywczych przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 40 z 11.02.1989, str. 27, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 9, str. 311),

10. dyrektywy Rady 89/396/EWG z dnia 14 czerwca 1989 r, w sprawie wskazówek lub oznakowań identyfikacyjnych partii artykułów, do których należy dany środek spożywczy (Dz. Urz. WE L 186 z 30.06.1989, str. 21, z późn. zm.),

11. dyrektywy Rady 89/398/EWG z dnia 3 maja 1989 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (Dz. Urz. WE L 186 z 30.06.1989, str. 27, z późn. zm.),

12. dyrektywy Rady 90/496/EWG z dnia 24 września 1990 r. w sprawie oznaczania wartości odżywczej środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 276 z 06.10.1990, str. 40, z późn. zm.),

13. dyrektywy Rady 90/642/EWG z dnia 27 listopada 1990 r. w sprawie ustalania najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w niektórych produktach pochodzenia roślinnego, w tym owocach i warzywach oraz na ich powierzchni (Dz. Urz. WE L 350 z 14.12.1990, str. 71, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 3, t. 11, str. 68),

14. dyrektywy Komisji 91/321/EWG z dnia 14 maja 1991 r. w sprawie preparatów dla niemowląt i preparatów pochodnych (Dz. Urz. WE L 175 z 04.07.1991, str. 35, z późn. zm.),

15. dyrektywy Komisji 92/2/EWG z dnia 13 stycznia 1992 r. ustanawiającej procedurę pobierania próbek oraz wspólnotową metodę analizy do celów urzędowej kontroli temperatur głęboko mrożonych środków spożywczych prGzeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 34 z 11.02.1992, str. 30),

16. dyrektywy Rady 92/52/EWG z dnia 18 czerwca 1992 r. w sprawie preparatów dla niemowląt i receptur przeznaczonych na wywóz do państw trzecich (Dz. Urz. WE L 179 z 01.07.1992, str. 129),

17. dyrektywy Rady 93/5/EWG z dnia 25 lutego 1993 r. w sprawie pomocy Komisji i współpracy Państw Członkowskich w naukowym badaniu zagadnień dotyczących żywności (Dz. Urz. WE L 52 z 04.03.1993, str. 18; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 15, t. 2, str. 208),

18. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/35/WE z dnia 30 czerwca 1994 r. w sprawie substancji słodzących używanych w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 237 z 10.09.1994, str. 3, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 13, str. 288),

19. dyrektywy 94/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 czerwca 1994 r. w sprawie barwników używanych w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 237 z 10.09.1994, str. 13; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 13, str. 298),

20. dyrektywy Komisji 94/54/WE z dnia 18 listopada 1994 r. dotyczącej obowiązkowego umieszczania na etykietach niektórych środków spożywczych danych szczegółowych innych niż wymienione w dyrektywie Rady 79/112/EWG (Dz. Urz. WE L 300 z 23.11.1994, str. 14, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 15, t. 2, str. 204),

21. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 95/2/WE z dnia 20 lutego 1995 r. w sprawie dodatków do żywności innych niż barwniki i substancje słodzące (Dz. Urz. WE L 61 z 18.03.1995, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 15, str. 50),

22. dyrektywy Komisji 95/31/WE z dnia 5 lipca 1995 r. ustanawiającej szczególne kryteria czystości dotyczące substancji słodzących stosowanych w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 178 z 28.07.1995, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 15, str. 152),

23. dyrektywy Komisji 95/45/WE z dnia 26 lipca 1995 r. ustanawiającej szczególne kryteria czystości dotyczące barwników stosowanych w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 226 z 22.09.1995, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 15, str. 218),

24. dyrektywy Komisji 96/3/WE z dnia 26 stycznia 1996 r. przyznającej odstępstwo od niektórych przepisów dyrektywy Rady 93/43/EWG w sprawie higieny środków spożywczych w odniesieniu do transportu morskiego płynnych olejów i tłuszczów luzem (Dz. Urz. WE L 21 z 27.01.1996, str. 42; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 15, str. 432),

25. dyrektywy Komisji 96/5/WE z dnia 16 lutego 1996 r. w sprawie przetworzonej żywności na bazie zbóż oraz żywności dla niemowląt i małych dzieci (Dz. Urz. WE L 49 z 28.02.1996, str. 17, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 15, str. 442),

26. dyrektywy Komisji 96/8/WE z dnia 26 lutego 1996 r. w sprawie żywności przeznaczonej do użycia w dietach o obniżonej energetyczności (Dz. Urz. WE L 55 z 06.03.1996, str. 22; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 15, str. 454),

27. dyrektywy Komisji 96/77/WE z dnia 2 grudnia 1996 r. ustanawiającej szczególne kryteria czystości dla dodatków do żywności innych niż barwniki i substancje słodzące (Dz. Urz. WE L 339 z 30.12.1996, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 18, str. 50),

28. dyrektywy Komisji 98/28/WE z dnia 29 kwietnia 1998 r. przyznającej odstępstwo od niektórych przepisów dyrektywy 93/43/EWG w sprawie higieny środków spożywczych w odniesieniu do transportu morskiego cukru surowego luzem (Dz. Urz. WE L 140 z 12.05.1998, str. 10)

29. dyrektywy Komisji 98/53/WE z dnia 16 lipca 1998 r. ustanawiającej metody pobierania próbek oraz metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów niektórych substancji zanieczyszczających w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 201 z 17.07.1998, str. 93, z późn. zm.),

30. dyrektywy 1999/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego (Dz. Urz. WE L 66 z 13.03.1999, str. 16; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 23, str. 236),

31. dyrektywy 1999/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie ustanowienia wspólnotowego wykazu środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego (Dz. Urz. WE L 66 z 13.03.1999, str. 24; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 23, str. 244),

32. dyrektywy Komisji 1999/21/WE z 25 marca 1999 r. w sprawie dietetycznych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego (Dz. Urz. WE L 91 z 07.04.1999, str. 29; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 23, str. 273),

33. dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich w zakresie etykietowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 109 z 06.05.2000, str. 29, z późn. zm.),

34. dyrektywy Komisji 2001/15/WE z dnia 15 lutego 2001 r. w sprawie substancji, które mogą być dodawane w szczególnych celach odżywczych do żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego (Dz. Urz. WE L 52 z 22.02.2001, str. 19, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 26, str. 188, z późn. zm.),

35. dyrektywy Komisji 2001/22/WE z dnia 8 marca 2001 r. ustanawiającej metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ołowiu, kadmu, rtęci i 3-MCPD w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 77 z 16.03.2001, str. 14; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 26, str. 201),

36. dyrektywy Komisji 2002/26/WE z dnia 13 marca 2002 r. ustanawiającej metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ochratoksyny A w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 75 z 16.03.2002, str. 38, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 29, str. 280),

37. dyrektywy 2002/46/EWG Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do suplementów żywnościowych (Dz. Urz. WE L 183 z 12.07.2002, str. 51; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 13, t. 29, str. 490),

38. dyrektywy Komisji 2002/63/WE z dnia 11 lipca 2002 r. ustanawiającej wspólnotowe metody pobierania próbek do celów urzędowej kontroli pozostałości pestycydów w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni oraz uchylającej dyrektywę 79/700/EWG (Dz. Urz. WE L 187 z 16.07.2002, str. 30; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 3, t. 36, str. 228),

39. dyrektywy Komisji 2002/67/WE z dnia 18 lipca 2002 r. w sprawie etykietowania środków spożywczych zawierających chininę oraz środków spożywczych zawierających kofeinę (Dz. Urz. WE L 191 z 19.07.2002, str. 20; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, Rozdz. 15, t. 7, str. 116),
     

Uzasadnienie

W zakresie objętym projektem ustawy w prawie wspólnotowym zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa żywności regulowane były dotychczas głównie w formie dyrektyw, które musiały być wdrażane przez państwa członkowskie do prawa krajowego. Z dniem 1 stycznia 2006 r. wchodzą w życie dwa rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady:
- nr 852/2004/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych,
- nr 882/2004/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.

Od dnia 3 grudnia 2004 r. obowiązuje rozporządzenie nr 1935/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG.
W związku ze zmianą podejścia odnośnie regulacji dotyczących bezpieczeństwa żywności w Unii Europejskiej i uregulowania tych spraw w wymienionych wyżej rozporządzeniach, przy pozostawieniu regulacji szczegółowych zawartych w dyrektywach, istnieje potrzeba stosownej zmiany przepisów krajowych. Przepisy krajowe nie mogą powtarzać regulacji zawartych w rozporządzeniach wspólnotowych, lecz umożliwiać właściwe ich stosowanie. Przepisy krajowe muszą również wdrażać regulacje zawarte w dyrektywach organów Unii Europejskiej. Z powyższych względów, w tym przede wszystkim ze względu na znaczną zmianę zakresu regulacji proponuje się uchylenie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia i przyjęcie nowej ustawy regulującej zagadnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia, obejmujące między innymi warunki zdrowotne żywności i żywienia. Projektowana ustawa będzie podstawowym aktem prawnym regulującym zagadnienia bezpieczeństwa całej żywności i żywienia, w odniesieniu zarówno do żywności niezwierzęcego pochodzenia, jak i do żywności pochodzenia zwierzęcego. Jedynie specyficzne wymagania odnoszące się wyłącznie do produktów pochodzenia zwierzęcego regulowane są przepisami odrębnymi Unii Europejskiej oraz przepisami ustawy o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego, która, zgodnie z trwającymi aktualnie pracami legislacyjnymi, ma zostać zastąpiona nową ustawą o produktach pochodzenia zwierzęcego.

Projektowana ustawa określa, w zakresie nieuregulowanym wymienionymi wyżej rozporządzeniami Unii Europejskiej, wymagania niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia. Zawiera również przepisy kompetencyjne pozwalające na prawidłowe stosowanie wymienionych na wstępie rozporządzeń wspólnotowych.
Ponadto projekt wdraża, w zakresie swojej regulacji, 43 dyrektywy wraz z aktualnymi ich zmianami. Wykaz dyrektyw zawarty jest w odnośniku nr 1 do projektu ustawy. Projekt przewiduje, że podstawowe zakresy regulacji zawarte w dyrektywach objęte są przepisami ustawy, zaś regulacje szczegółowe wdrożone zostaną w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy, zgodnie z zakresami upoważnień do ich wydania przez ministra właściwego do spraw zdrowia oraz ministra właściwego do spraw rolnictwa lub ministra właściwego do spraw rynków rolnych, a także ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw transportu oraz właściwym do spraw administracji publicznej.

W dziale I projekt ustawy zawiera przepisy ogólne określające zakres regulacji ustawy, wyłączenia spod regulacji ustawowej oraz, w art. 3, słowniczek pojęć stosowanych w ustawie.

Zgodnie z definicją żywności (środka spożywczego) zawartą w art. 2 rozporządzenia nr 178/2002, żywność oznacza wszelkie substancje lub produkty, przetworzone, częściowo przetworzone lub nieprzetworzone, przeznaczone do spożycia przez ludzi lub, których spożycia przez ludzi można się spodziewać. Definicja ta obejmuje napoje, gumę do żucia i wszelkie substancje, łącznie z wodą, świadomie dodawane do żywności podczas jej wytwarzania, przygotowywania lub obróbki. Definicja ta obejmuje wodę spełniającą wymagania dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Rozporządzenie nr 178/2002 traktuje równorzędnie (zamiennie) określenie żywność i środek spożywczy.
W związku z tym regulacja objęta projektem ustawy dotyczy wszystkich wymienionych wyżej rodzajów i składników żywności, w tym aromatów i rozpuszczalników spełniających funkcje substancji pomagających w przetwarzaniu żywności. Oznacza to, że jeżeli w projekcie mowa jest o żywności lub środkach spożywczych, to przepis, jeśli nie zawiera bardziej szczegółowego określenia, odnosi się do wszystkich rodzajów i składników żywności objętych definicją tego pojęcia zawartą w rozporządzeniu nr 178/2002.
Art. 4 projektu ustawy dotyczący odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez żywność odwołuje się do zasad odpowiedzialności przedsiębiorców za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny określonych w przepisach Kodeksu cywilnego.

Dział II projektu ustawy, w jedenastu rozdziałach, określa szczegółowo wymagania zdrowotne żywności w odniesieniu do:
- substancji dodatkowych,
- aromatów i rozpuszczalników,
- zanieczyszczeń żywności,
- napromieniania żywności,
- środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
- suplementów diety i wzbogacania żywności w witaminy i składniki mineralne,
- naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych,
- grzybów i przetworów grzybowych.
Art. 6 projektu zawiera zasadę generalną, stanowiąc że żywność niebezpieczna w rozumieniu art. 14 rozporządzenia nr 178/2002 nie może być wprowadzana do obrotu i stosowana do produkcji innych środków spożywczych. Żywność niebezpieczna obejmuje żywność szkodliwą dla zdrowia lub życia człowieka, która zdefiniowana została w art. 3 ust. 2 pkt 41 projektu.
Art. 7 projektu ustawy zawiera tzw. „klauzule bezpieczeństwa”, czyli możliwość czasowego zawieszenia lub ograniczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze rozporządzenia m.in. stosowania lub wprowadzania do obrotu dozwolonych substancji dodatkowych, napromieniania żywności, obniżania najwyższych dopuszczalnych poziomów pestycydów lub substancji zanieczyszczających, jeżeli na podstawie nowych danych okaże się, że mogą one stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi.
Wymagania zdrowotne żywności odnoszą się do zawartości substancji zanieczyszczających, metali ciężkich (aktualnie dotyczy to ołowiu, kadmu, rtęci), mykotoksyn oraz cyny w żywności w opakowaniach metalowych, w tym zawartości pestycydów oraz dioksyn i polichlorowanych bifenyli o działaniu podobnym do dioksyn, napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym oraz zawartości substancji dodatkowych w żywności.
Najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń żywności określone zostały w rozporządzeniu Komisji nr 466/2001 z dnia 8 marca 2001 r. ustalającym najwyższe dopuszczalne poziomy dla niektórych substancji zanieczyszczających w środkach spożywczych, które wraz ze zmianami określa dopuszczalne poziomy w odniesieniu do dioksyn i polichlorowanych bifenyli, aflatoksyn, azotanów, cyny nieorganicznej w żywności, patuliny, zawartości azotanów w odżywkach dla niemowląt i małych dzieci, aflatoksyn i ochratoksyny A w żywności dla niemowląt i małych dzieci, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (benzo[a]pirenu) i toksyn Fusarium.
Rozdział 2 omawianego działu projektu zawiera przepisy dotyczące substancji dodatkowych. Art. 10 zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia, w drodze rozporządzenia, substancji dodatkowych, które mogą być stosowane w produkcji żywności.
Art. 11 projektu ustawy zawiera upoważnienie dla Głównego Inspektora Sanitarnego do wydania zezwolenia, w drodze decyzji, na wprowadzanie do obrotu i stosowanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - substancji dodatkowych nieoobjętych wykazem określonym w rozporządzeniu wydanym na postawie art. 10 pkt 1 projektu – na warunkach określonych w tym artykule. Podstawy tego rozstrzygnięcia zawarte są w dyrektywie Rady 89/107/EWG z dnia 21 grudnia 1988 w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących dodatków do środków spożywczych dopuszczonych do użycia w środkach spożywczych przeznaczonych do spożycia przez ludzi.
Rozdział 3 reguluje zagadnienia dotyczące aromatów i rozpuszczalników, które mogą być stosowane w produkcji żywności. Art. 13 i 14 projektu ustawy zawierają upoważnienia dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia, w drodze rozporządzeń, szczegółowych warunków stosowania aromatów i rozpuszczalników, ich dopuszczalnych poziomów zawartości w żywności i szczegółowych wymagań w zakresie znakowania tych substancji.
Zgodnie z art. 15 projektu, zawartym w rozdziale 4, minister właściwy do spraw zdrowia określi najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów, które mogą znajdować się w żywności. Rozporządzenie to będzie obowiązywać do czasu określenia przez instytucje Unii Europejskiej dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w trybie określonym w rozporządzeniu nr 396/2005 w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniającego dyrektywę Rady nr 91/414/EWG.

Projektowany rozdział 5 w art. 18 – 23 zawiera przepisy dotyczące warunków napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym oraz upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia, w drodze rozporządzenia, środków spożywczych, które mogą być napromieniane, wymagań dotyczących znakowania żywności napromienianej oraz warunków udzielania zgody podmiotom gospodarczym, które wykonują napromienia żywności.

Rozdział 6, art. 24 – 26, dotyczy środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym wymagań dotyczących żywności dla niemowląt i małych dzieci. Zgodnie z art. 26 projektu minister właściwy do spraw zdrowia określi szczegółowe wymagania dotyczące tej grupy środków spożywczych, w tym dotyczące substancji chemicznych, które mogą być dodawane do tych środków, znakowania, prezentacji i reklamy.

W rozdziale 7 zawarte są regulacje dotyczące suplementów diety i zasad wzbogacania żywności witaminami i składnikami mineralnymi.

Rozdział 8, art. 29 – 32, omawianego działu określa procedury jakie mają obowiązywać w przypadku wprowadzania po raz pierwszy do obrotu na terytorium RP środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementów diety lub żywności wzbogacanej. Postępowanie w tym zakresie ma polegać na wyjaśnieniu czy środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego zawarte w powiadomieniu wyraźnie różnią się od żywności przeznaczonej do powszechnego spożycia oraz, czy odpowiadają one szczególnym potrzebom żywieniowym. Celem tego postępowania jest również stwierdzenie, czy suplementy diety oraz substancje wzbogacające spełniają wymagania określone dla tych grup środków spożywczych. Art. 31 w ust. 3 - 7 projektu ustawy określa koszty tego postępowania, w tym obowiązek ponoszenia przez przedsiębiorców kosztów za opinie merytoryczne wydawane przez jednostki naukowe w toku postępowania wyjaśniającego dotyczącego wprowadzanych do obrotu po raz pierwszy środków spożywczych.

Rozdział 9, art. 33 – 39, przewiduje regulacje odnoszące się do wymagań, jakie muszą spełniać naturalne wody mineralne, naturalne wody źródlane i wody stołowe. Przepisy omawianego rozdziału projektu ustawy regulują zasady kwalifikacji rodzajowej i oceny tych wód, uznawania, w drodze decyzji, Głównego Inspektora Sanitarnego wód jako naturalnych wód mineralnych i publikowania tego uznania w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia. Art. 38 przewiduje upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do uregulowania w drodze rozporządzenia szczegółowych wymagań dla tych wód, sposobu przeprowadzania oceny i kwalifikacji rodzajowej wód oraz znakowania tych wód.

Rozdział 10 projektu ustawy określa wymagania, jakie muszą spełniać grzyby przeznaczone do spożycia przez ludzi, przetwory grzybowe, oraz środki spożywcze zawierające w swoim składzie grzyby, a także wymagania dla grzyboznawców i klasyfikatorów grzybów. Ponadto przepis art. 42 zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do uregulowania szczegółowych wymagań w tym zakresie m.in. wykazu grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych, wzorów atestów na grzyby surowe i suszone, organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej właściwych do nadawania oraz cofania uprawnień grzyboznawcy oraz klasyfikatora grzybów

Dział II projektu w rozdziale 11, art. 43 – 50, przewiduje regulacje dotyczące znakowania żywności wprowadzanej do obrotu, w tym (art. 48 projektu) upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rynków rolnych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia do uregulowania, w drodze rozporządzenia, szczegółowych wymagań w zakresie znakowania żywności, w tym szczegółowego zakresu informacji podawanych w oznakowaniu żywności i sposobu znakowania.
Art. 49 projektu ustawy zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia w drodze rozporządzenia sposobu znakowania żywności wartością odżywczą. Wymagania dotyczące znakowania wartością odżywczą określone są w dyrektywie Rady 90/496/WE z dnia 24 września 1990 w sprawie oznaczania wartości odżywczej środków spożywczych.

Dział III projektu ustawy w art. 51 - 56 zawiera przepisy dotyczące materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W związku z wejściem w życie z dniem 3 grudnia 2004 r. przepisów rozporządzenia nr 1935/2004/WE rację bytu straciła ustawa z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością (Dz. U. 128, poz. 1408 z póżn. zm.). Przepisy rozporządzenia nr 1935/2004/WE są stosowane bezpośrednio. Z przepisów tego rozporządzenia wynika obowiązek stosowania do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością również przepisów wspólnych określających wymagania w zakresie bezpieczeństwa żywności. Dotyczy to w szczególności urzędowej kontroli żywności, definicji wspólnych pojęć stosowanych w zakresie bezpieczeństwa żywności. Zgodnie z art. 114 pkt 2 projektu ustawa o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością traci moc z dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.

Dział IV projektu ustawy reguluje wymagania higieniczne w produkcji i obrocie żywnością oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością w zakresie wynikającym z przepisów rozporządzeń nr 852/2004 i 882/2004. Przepisy omawianego działu projektu ustawy mają na względzie zapewnienie możliwości stosowania przepisów wymienionych rozporządzeń Unii Europejskiej w zakresie dotyczącym wymagań higienicznych.

Rozdział 2 omawianego działu projektu ustawy w art. 59 - 65 zawiera przepisy dotyczące zasad rejestracji lub zatwierdzania zakładów produkujących i wprowadzających żywność oraz materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu żywnością do obrotu, obowiązki przedsiębiorców w tym zakresie oraz zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia, w drodze rozporządzenia, wzorów wniosków o rejestrację lub zatwierdzenie zakładu, dokonanie zmian w rejestrze lub o wykreślenie zakładu z rejestru.

Rozdział 3 omawianego działu projektu ustawy w art. 66 zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia, do określenia, w drodze rozporządzenia, wymagań w zakresie przestrzegania zasad higieny w transporcie morskim cukru luzem oraz olejów płynnych i tłuszczów luzem. Zasady higieny w transporcie morskim cukru określa dyrektywa 98/28/WE w sprawie higieny środków spożywczych w odniesieniu do transportu morskiego cukru nierafinowanego luzem, a dla olejów płynnych i tłuszczów luzem dyrektywa Komisji 93/3/WE w sprawie higieny środków spożywczych w odniesieniu do transportu morskiego płynnych olejów i tłuszczów luzem.
Art. 68 i 69 zawierają upoważnienia dla ministra właściwego do spraw zdrowia do uregulowania szczegółowych kwestii dotyczących zakładów produkujących żywność metodami tradycyjnymi lub w warunkach tradycyjnych oraz w zakładach zlokalizowanych w regionach szczególnych ze względu na położenie geograficzne lub ograniczenia dostępności do zaopatrzenia, a także dotyczących przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie dostaw bezpośrednich żywności niezwierzęcego pochodzenia, czyli dostaw z własnych upraw, hodowli lub chowu dla ostatecznego konsumenta lub do placówek handlu detalicznego.
Omawiane wymagania dotyczące produktów pochodzenia zwierzęcego określane są przez ministra właściwego do spraw rolnictwa na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego.

Dział V projektu ustawy przewiduje regulacje dotyczące urzędowych kontroli żywności w zakresie wynikającym z przepisów rozporządzenia nr 882/2004.
Organami urzędowej kontroli żywności w rozumieniu art. 4 rozporządzenia nr 882/2004 są organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz organy Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie określonym w art. 73 projektu ustawy.
Uprawnienia organów urzędowej kontroli żywności oraz obowiązki tych organów określają przepisy rozporządzenia nr 882/2004.
Art. 74 projektu przewiduje uregulowanie przez ministra właściwego do spraw zdrowia oraz ministra właściwego do spraw rolnictwa, każdy w swoim zakresie działania, procedur urzędowych kontroli żywności z uwzględnieniem zakresu czynności kontrolnych.

Rozdział 2 omawianego działu w art. 78 - 82 zawiera przepisy odnoszące się do przeprowadzania granicznych kontroli sanitarnych. Art. 82 przewiduje dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia szczegółowych regulacji dotyczących wzoru wniosków i świadectw, wykazu przejść granicznych oraz sposobu współpracy organów PIS i służb celnych.
Art. 83 i 84 określają zadania organów urzędowej kontroli żywności wynikające z prowadzenia sieci systemu RASFF oraz realizacji programów monitoringu żywności i środków żywienia zwierząt.

Dział VI projektu określa właściwość organów oraz zasady współpracy w zakresie bezpieczeństwa żywności w zakresach wynikających z rozporządzeń Unii Europejskiej.

Dział VII projektu zawiera przepisy karne i kary pieniężne. Projekt przewiduje odpowiedzialność karną w przypadku nieprzestrzegania przepisów rozporządzeń wspólnotowych, ustawy i wymagań w niej określonych. Projekt wprowadza zaostrzenie odpowiedzialności karnej w przypadku wprowadzania w błąd oznakowaniem żywności oraz wprowadzania do obrotu artykułów, które nie spełniają wymagań zdrowotnych żywności lub, które wbrew znakowaniu, nie są żywnością, ponieważ na przykład spełniają wymagania określone przepisami Prawa farmaceutycznego. Dotyczy to w szczególności substancji wprowadzanych do obrotu jako suplementy diety, podczas, gdy faktycznie są to produkty lecznicze. W związku z nasilającymi się tego typu działaniami, niezgodnymi z przepisami Prawa farmaceutycznego, ustawy o wyrobach medycznych i przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa żywności, wbrew zdrowiu konsumentów, należy podjąć skuteczne środki ograniczające takie działania części przedsiębiorców. W krajach członkowskich Unii Europejskiej przepisy krajowe przewidują wysokie karty grzywny dochodzące do kilkudziesięciu tysięcy euro. Krajowe zasady odpowiedzialności karnej w przypadku wprowadzania do obrotu żywności nieodpowiadającej obowiązującym wymaganiom nie odpowiadają zasadom obowiązującym we Wspólnocie. Stosowanie ostrzejszych rygorów odpowiedzialności karnej w postaci grzywny na zasadach określonych przepisami Kodeksu karnego pozwoli na eliminowanie, szkodliwych w skutkach dla zdrowia ludzkiego, praktyk polegających na wprowadzaniu do obrotu jako żywność substancji, które spełniają kryteria produktów leczniczych, a także omijaniu procedur uzyskiwania wpisu produktów leczniczych na listy prowadzone przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Projekt przewiduje analogiczne zasady zaostrzonej odpowiedzialności karnej w odniesieniu do wprowadzających do obrotu żywność genetycznie zmodyfikowaną nieodpowiadającą obowiązującym wymaganiom określonym przepisami wspólnotowymi oraz krajowymi dla tego rodzaju żywności. Praktyka wykazuje, iż dotychczasowe zasady odpowiedzialności karnej wyłącznie na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia nie są wystarczające, ponieważ nie zabezpieczają w dostatecznym stopniu zdrowia i życia konsumentów. Projekt przewiduje również w art. 101 możliwość nałożenia kar pieniężnych (w wysokości do trzydziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej) w przypadku nieprzestrzegania obowiązujących przepisów dotyczących znakowania żywności, wprowadzania do obrotu jako żywność produktów niebędących żywnością, niewycofywania z obrotu żywności szkodliwej dla zdrowia, rozpoczynania działalności gospodarczej regulowanej omawianym projektem ustawy bez zarejestrowania zakładu lub bez jego zatwierdzenia albo utrudniania lub uniemożliwiania przeprowadzenia urzędowej kontroli żywności. Nasilające się nieprawidłowości w zakresie objętym proponowaną odpowiedzialnością pieniężną uzasadniają w pełni proponowane środki odpowiedzialności mające na względzie przede wszystkim dyscyplinowanie nierzetelnych przedsiębiorców oraz egzekwowanie przestrzegania obowiązującego prawa na równi z podmiotami gospodarczymi, które nie stosują takich praktyk gospodarczych.

Dział VIII projektu zawiera przepisy dotyczące zmian w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe.
W związku z przewidywanym uchyleniem ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia należało przewidzieć wprowadzenie zmian w ustawach powołujących się na przepisy ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. W związku z tym w art. 102 – 107 projektu zaproponowane zostały zmiany brzmienia wymienionych w nich przepisów innych ustaw, z dostosowaniem do tytułu projektu omawianej ustawy.
Zgodnie z art. 109 projektu przedsiębiorcy będą obowiązani w terminie trzech miesięcy od daty wejścia w życie ustawy do złożenia wniosków o zarejestrowanie lub uzyskanie zatwierdzenia zakładu produkcji lub obrotu żywnością.
Art. 113 projektu przewiduje, że przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz ustawy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością zachowają moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie projektowanej ustawy.
Projektowana ustawa zgodnie z art. 115 weszłaby w życie z dniem 1 stycznia 2006 r.


Ocena Skutków Regulacji

do projektu ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia


1. Podmioty, na które oddziaływuje projektowana regulacja.
Projektowana ustawa, analogicznie jak obecnie obowiązująca ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia, obejmuje zakresem regulacji przedsiębiorców produkujących lub wprowadzających żywność do obrotu, w tym importerów i eksporterów żywności, organy urzędowej kontroli żywności oraz jednostki badawczo-rozwojowe nadzorowane przez Ministra Zdrowia i Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi realizujące zadania z zakresu bezpieczeństwa żywności.

2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji.
W ramach konsultacji projekt został opublikowany na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia oraz skonsultowany ze związkami i zrzeszeniami przedsiębiorców branży spożywczej zajmujących się produkcją i obrotem żywnością - Polską Federacją Producentów Żywności, Radą Gospodarki Żywnościowej, Polską Izbą Biznesu Żywnościowego oraz organizacjami konsumentów – Radzie Krajowej Federacji Konsumentów, Stowarzyszeniu Konsumentów Polskich i Stowarzyszeniu Ochrony Zdrowia Konsumentów. W trakcie uzgodnień zewnętrznych uwagi zgłosiło 30 podmiotów. W związku ze zgłoszonymi uwagami projekt został przeredagowany co niesie za sobą konieczność przeprowadzenia ponownych konsultacji.
W ramach ponownych konsultacji projekt zostanie opublikowany na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia oraz skonsultowany z ww. podmiotami.

3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego.
Przepisy projektowanej ustawy nie będą miały wpływu na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego, ponieważ nie spowodują zmian organizacyjnych w organach urzędowej kontroli żywności oraz nie spowodują zwiększenia zakresu zadań realizowanych aktualnie przez te organy w stosunku do przepisów obecnie obowiązującej ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. Zadania wymienionych organów realizowane będą ze środków zaplanowanych w ustawach budżetowych dla części 46 – Zdrowie i dla części 32 - Rolnictwo.

4. Wpływ regulacji na rynek pracy.
Regulacje objęte projektem ustawy mogą mieć pozytywny wpływ na rynek pracy poprzez fakt, że na żywność produkowaną zgodnie z wymaganiami dostosowanymi do wymagań wspólnotowych zwiększać się będzie zapotrzebowanie zarówno konsumentów krajowych, jak i zagranicznych. Efekty tego typu oddziaływań odnotowywane są od okresu rozpoczęcia dostosowywania prawa krajowego do przepisów wspólnotowych. Zwiększenie popytu na żywność krajową powoduje aktywizację po stronie organizacji i tworzenia nowych miejsc pracy, a także rozwój krajowego rolnictwa.

5. Wpływ regulacji na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki.
Projektowana ustawa, dostosowując wymagania krajowe do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej, może wpłynąć na większą konkurencyjność krajowego przemysłu spożywczego również na rynkach europejskich.

6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów.
Regulacje zaproponowane w projekcie ustawy mogą mieć pozytywny wpływ na sytuację i rozwój gospodarczy regionów, ponieważ produkowana żywność będzie odpowiadała wymogom jakościowym żywności wspólnotowej, co powinno spowodować zwiększenie popytu oraz produkcji. W szczególności odnosić się to będzie do żywności produkowanej metodami tradycyjnymi lub w warunkach tradycyjnych.

7. Wpływ regulacji na zdrowie ludzi.
Regulacje przewidziane projektem, analogicznie jak obecnie obowiązująca ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia, przyczynią się do skuteczniejszego zapewniania odpowiednich warunków zdrowotnych produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności. Tym samym regulacje te pozwolą na skuteczniejsze zapewnianie bezpieczeństwa zdrowia konsumentów.



źródło: Ministerstwo Zdrowia

[hotelarze.pl - 09.11.2005]

Copyright © 2000-2008 Hotelarze.pl | Dodaj do Ulubionych | Redakcja | e-mail: redakcja@hotelarze.pl